Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

27 września o godzinie 12:00 pod poniższym adresem będzie dostępny wyrok w sprawie C-392/11:

http://curia.europa.eu/juris/liste.jsf?language=pl&num...

Pytania prejudycjalne

1) Podstawowe pytanie w niniejszej sprawie dotyczy tego czy
usługi świadczone najemcom przez wynajmujących na
podstawie umowy najmu (dalej zwane „usługami”) powinny
być traktowane jako element jednego podlegającego zwol­
nieniu świadczenia najmu nieruchomości, z tego względu, że
usługi tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie
gospodarcze łącznie z najmem albo z tego względu, że są
one „dodatkowymi świadczeniami” w stosunku do najmu,
który stanowi świadczenie główne (dalej zwane „świadcze­
niem głównym”). Jakie znaczenie, dla odpowiedzi na to
pytanie w świetle wyroku Trybunału z dnia 11 czerwca
2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property,
Zb.Orz. s. I-4983 ma to, że usługi mogłyby być świadczone
(ale w rzeczywistości nie są) przez inną osobę niż wynajmu­
jący, chociaż na podstawie postanowień omawianych umów
najmu najemcy nie mieli wyboru i musieli otrzymywać
usługi od wynajmujących?
C 282/14 Dziennik Urz PL ędowy Unii Europejskiej 24.9.2011

2) Czy dla rozstrzygnięcia, czy chodzi tu o jedno świadczenie,
ma znaczenie okoliczność, że niepłacenie przez najemcę
opłaty za usługi uprawniałoby wynajmującego nie tylko do
odmowy świadczenia usług, ale też do rozwiązania umowy
najmu z najemcą?

3) Jeśli odpowiedź na pytanie pierwsze brzmi, iż możliwość
świadczenia usług przez osoby trzecie ma znaczenie, to
czy okoliczność ta stanowi jedynie czynnik dodatkowy
przy ustalaniu, czy usługi stanowią jedno niepodzielne
świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby
charakter sztuczny albo świadczenie dodatkowe wobec
świadczenia głównego, czy też jest to czynnik decydujący?
Jeśli jest to jedynie czynnik dodatkowy albo w ogóle nie
mający znaczenia, to jakie inne czynniki mają znaczenie
dla ustalenia, czy usługi stanowią świadczenie dodatkowe?
W szczególności, jakie znaczenie ma to czy usługi są wyko­
nywane w pomieszczeniach stanowiących przedmiot najmu
lub w stosunku do nich lub w innych częściach budynku?

4) Jeśli możliwość świadczenia usług przez osoby trzecie ma
znaczenie, to czy istotniejszy jest fakt, że świadczenie tych
usług jest prawnie dopuszczalne, nawet jeśli w praktyce
trudno byłoby to zorganizować lub uzgodnić z wynajmu­
jącym czy też praktyczna możliwość lub przyjęta praktyka
świadczenia tych usług?

5) Usługi w niniejszej sprawie stanowią szereg świadczeń w
zamian, za które należna jest jedna opłata. Czy w wypadku,
gdyby niektóre z tych usług (np. sprzątanie części wspól­
nych, zapewnianie usług ochrony) nie stanowiły części
jednego niepodzielnego świadczenia gospodarczego albo
musiały być uważane za dodatkowe świadczenia wobec
świadczenia głównego, w odróżnieniu od pozostałych usług,
to czy prawidłowe byłoby rozdzielenie całości opłaty
pomiędzy różne usługi w celu określenia części opłaty
podlegającej opodatkowaniu i części jemu niepodlegającej?
Alternatywnie, czy prawidłowe byłoby uznanie szeregu
usług za tak ściśle ze sobą powiązane, że tworzą „jedno
niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie
miałoby charakter sztuczny” stanowiące samo w sobie
świadczenie odrębne od najmu nieruchomości?

***

Mam nadzieję, że ETS udzieli jak najwięcej wskazówek odnośnie postawionych w pytaniach prejudycjalnych problemów. Najbardziej interesuje mnie następujące zagadnienie: na ile o "kompleksowości" świadczenia mogą decydować postanowienia umowne stron.

Wyrok jest oczywiście ważny dla wszystkich, którzy zastanawiają się jak fakturować najem + media: czy jako jedną kompleksową usługę (tak chcą organy), czy jako odrębne świadczenia (dopuścił to NSA w jednym z wyroków).

Trochę już o tym dyskutowaliśmy tutaj:
http://www.goldenline.pl/forum/2832218/refakturowanie-...Dawid Milczarek edytował(a) ten post dnia 27.09.12 o godzinie 00:51

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

póki co zaryzykowałem tezę następującą.
Zakładamy się?

Trybunał podzielił pogląd przedstawiony przez Rzecznik Generalną V. Trstenjak, która podkreśliła znaczenie zasady autonomii kontraktowej (woli stron) co do kwestii podmiotu świadczącego daną usługę przy ocenie związku funkcjonalnego, decydującego o łącznym, bądź odrębnym traktowaniu usług na potrzeby VAT. Rzecznik podkreśliła, że możliwość ustalenia różnych sposobów sprzątania przesądza o możliwości rozdzielenia usług najmu i usług sprzątania bez uszczerbku dla którejkolwiek z tych usług1.
Wydaje się, że przyjęcie takiego poglądu (czy też bezkrytyczna jego akceptacja) prowadziłaby do wniosku, że w zasadzie każde (czy też większość) świadczeń o charakterze w istocie kompleksowym występujących w obrocie należałoby traktować jako świadczenia odrębne. Zwykle bowiem będzie tak, że składowe świadczeń (świadczenia pomocnicze) będą mogły być świadczone przez podmioty trzecie (inne niż podatnik wykonujący świadczenie główne) bez ryzyka pogorszenia ich jakości, czy też zmiany ich charakteru. Przy takiej interpretacji pomija się całkowicie punkt widzenia klienta jako najistotniejsze kryterium uznania świadczenia za kompleksowe, przyznając w to miejsce istotne (istotniejsze) znaczenie perspektywie sprzedawcy.
Nie można się także zgodzić z poglądem o tak istotnym znaczeniu swobody kontraktowej stron jako kryterium istotnym dla ustalenia rozdzielności, bądź złożoności świadczeń2. Wskazywano już, że ta swoboda kontraktowa w istocie służyć może do maskowania kompleksowości świadczenia poprzez umowne rozdzielanie elementów składowych, zaś w kontekście poczynionych już uwag odnoszących się do konieczności podejścia ekonomicznego, uwagę przywiązywać należy do faktycznej złożoności (stanowienia jednego przedmiotu świadczenia zaspokajającego jedną potrzebę), niż cywilistycznej odrębności świadczeń. Zauważa się zresztą w piśmiennictwie, że przyjęcie, iż o możliwości traktowania świadczeń jako odrębnych decydują postanowienia umów, może prowadzić do wypaczenia koncepcji świadczenia złożonego3.
W związku z tym zauważyć należy, że podjęta została próba zmuszenia Trybunału do szerszego wypowiedzenia się w przedmiocie tego, czy okoliczność, iż wykonywanie świadczeń może być rozdzielone między różne podmioty, powoduje niemożność kwalifikowania ich jako świadczenia złożonego (będącego jednym przedmiotem opodatkowania).
Otóż angielski First-tier Tribunal (Tax Chamber) zadał następujące (bardzo szczegółowe) pytania prejudycjalne: „Podstawowe pytanie w niniejszej sprawie dotyczy tego czy usługi świadczone najemcom przez wynajmujących na podstawie umowy najmu (dalej zwane "usługami") powinny być traktowane jako element jednego podlegającego zwolnieniu świadczenia najmu nieruchomości, z tego względu, że usługi tworzą obiektywnie jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze łącznie z najmem albo z tego względu, że są one "dodatkowymi świadczeniami" w stosunku do najmu, który stanowi świadczenie główne (dalej zwane "świadczeniem głównym"). Jakie znaczenie, dla odpowiedzi na to pytanie w świetle wyroku Trybunału z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property, Zb.Orz. s. I-4983 ma to, że usługi mogłyby być świadczone (ale w rzeczywistości nie są) przez inną osobę niż wynajmujący, chociaż na podstawie postanowień omawianych umów najmu najemcy nie mieli wyboru i musieli otrzymywać usługi od wynajmujących?
Czy dla rozstrzygnięcia, czy chodzi tu o jedno świadczenie, ma znaczenie okoliczność, że niepłacenie przez najemcę opłaty za usługi uprawniałoby wynajmującego nie tylko do odmowy świadczenia usług, ale też do rozwiązania umowy najmu z najemcą?
Jeśli odpowiedź na pytanie pierwsze brzmi, iż możliwość świadczenia usług przez osoby trzecie ma znaczenie, to czy okoliczność ta stanowi jedynie czynnik dodatkowy przy ustalaniu, czy usługi stanowią jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny albo świadczenie dodatkowe wobec świadczenia głównego, czy też jest to czynnik decydujący? Jeśli jest to jedynie czynnik dodatkowy albo w ogóle nie mający znaczenia, to jakie inne czynniki mają znaczenie dla ustalenia, czy usługi stanowią świadczenie dodatkowe? W szczególności, jakie znaczenie ma to czy usługi są wykonywane w pomieszczeniach stanowiących przedmiot najmu lub w stosunku do nich lub w innych częściach budynku?
Jeśli możliwość świadczenia usług przez osoby trzecie ma znaczenie, to czy istotniejszy jest fakt, że świadczenie tych usług jest prawnie dopuszczalne, nawet jeśli w praktyce trudno byłoby to zorganizować lub uzgodnić z wynajmującym czy też praktyczna możliwość lub przyjęta praktyka świadczenia tych usług?
Usługi w niniejszej sprawie stanowią szereg świadczeń w zamian, za które należna jest jedna opłata. Czy w wypadku, gdyby niektóre z tych usług (np. sprzątanie części wspólnych, zapewnianie usług ochrony) nie stanowiły części jednego niepodzielnego świadczenia gospodarczego albo musiały być uważane za dodatkowe świadczenia wobec świadczenia głównego, w odróżnieniu od pozostałych usług, to czy prawidłowe byłoby rozdzielenie całości opłaty pomiędzy różne usługi w celu określenia części opłaty podlegającej opodatkowaniu i części jemu niepodlegającej? Alternatywnie, czy prawidłowe byłoby uznanie szeregu usług za tak ściśle ze sobą powiązane, że tworzą "jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny" stanowiące samo w sobie świadczenie odrębne od najmu nieruchomości?”4.
Wydaje się, że przy tak postawionych pytaniach – w sposób oczywisty sugerujących odpowiedź w nawiązaniu do wcześniejszych poglądów Trybunału (innych niż w sprawie Tellemer Property) – Trybunał nie będzie miał innego wyjścia, niż faktycznie wycofać się z poglądu wyrażonego w sprawie Tellmer, względnie próbować uzasadnić, że w orzeczeniu w sprawie Tellmer miał coś innego na myśli5.

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

ETS zawsze jeszcze może stwierdzić: rozstrzygnięcie postawionych problemów zależy od całokształtu okoliczności, a ich szczegółowa ocena należy do sądu krajowego ;).

Koncepcja analizowania ekonomicznych potrzeb nabywcy w kontekście ustalania czy mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym wydaje mi się całkiem trafna. Faktycznie, potrzeby nabywcy są bardziej wymierne przy ustalaniu ekonomicznego sensu świadczenia, aniżeli analiza "widzimisie" sprzedawcy czy zupełnie arbitralnie przyjętych postanowień umownych. Tym bardziej, że do tej pory w orzecznictwie ETS dominowało stanowisko, że o kompleksowości świadczenia decydują czynniki obiektywne, a nie taka czy inna wola stron transakcji.

Inna sprawa, że analiza potrzeb nabywcy świadczenia wcale nie musi dawać jednoznacznych odpowiedzi, w pewnym sensie jest to przesunięcie problemu w inne miejsce; jednocześnie jest to spore zawężenie tego problemu, co jest zdecydowanym plusem tej koncepcji.

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

Wyrok już jest. Tomasz Siennicki edytował(a) ten post dnia 27.09.12 o godzinie 11:17

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

roz-cza-ro-wu-ją-co

praktycznie nic poza omówieniem wcześniejszego orzecznictwa

i sugestią - radźcie sobie sami w konkretnych sprawach

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

I wygląda na to, że taki będzie "trynd". "Do oceny sądu krajowego należy...."

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

tak,
ciekawie będzie, jak taki sam będzie wyrok TS UE w sprawie ubezpieczeń przy leasingu

wtedy będziemy mieli ten ciekawy problem proceduralny, o którym pisał (chyba) Tomek: jak wyglądam moc siódemki, jeśli ETS powiedział, że sąd krajowy musi sam ocenić konkretny przypadek

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

.Grzegorz S. edytował(a) ten post dnia 28.09.12 o godzinie 14:13

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

Witam, gdyż do tej pory byłam jedynie czytelnikiem i to moja pierwsza wypowiedź na forum :)

Mam pytanie, jak rozumiecie ten fragment wyroku?
27. Wreszcie jeśli chodzi o sytuację, w której różne świadczenia usług są wykonywane za ogólnym wynagrodzeniem, lecz niektóre z nich są zwolnione z podatku VAT tak jak świadczenie główne, podczas gdy inne są objęte podatkiem VAT jako niezależne świadczenia, należy w takim przypadku rozdzielić pomiędzy różne świadczenia usług związane z nimi dodatkowe opłaty za najem w celu określenia części rzeczonych opłat, która powinna podlegać podatkowi VAT i części, która jest z tego podatku zwolniona.
Czy TSUE miał tutaj na myśli jedynie "hipotetyczną" sytuację (tj. mamy jedno ogólne wynagrodzenie i różne świadczenia - to wydaje się chyba najbardziej racjonalne)? Bo gdyby przyjąć, że mówi o przedmiotowym świadczeniu złożonym, to moim zdaniem dochodzi do dziwnej sytuacji - mając jedno świadczenie mamy je sztucznie rozdzielać, tylko dlatego, że jedna ze składowych jest usługą zwolnioną...?

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

uważam, że ta część wyroku (zgodnie z pytaniami prejudycjalnymi) odnosi się do sytuacji, gdy świadczący usługę pobiera ustalone w umowie wynagrodzenie jedną kwotą, lecz świadczy czynności, które należałoby zaklasyfikować jako odrębne usługi.

Pytanie 5 brzmiało:
Usługi w niniejszej sprawie stanowią szereg świadczeń w zamian, za które należna jest jedna opłata. Czy w wypadku, gdyby niektóre z tych usług (np. sprzątanie części wspólnych, zapewnianie usług ochrony) nie stanowiły części jednego niepodzielnego świadczenia gospodarczego albo musiały być uważane za dodatkowe świadczenia wobec świadczenia głównego, w odróżnieniu od pozostałych usług, to czy prawidłowe byłoby rozdzielenie całości opłaty pomiędzy różne usługi w celu określenia części opłaty podlegającej opodatkowaniu i części jemu niepodlegającej? Alternatywnie, czy prawidłowe byłoby uznanie szeregu usług za tak ściśle ze sobą powiązane, że tworzą »jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny« stanowiące samo w sobie świadczenie odrębne od najmu nieruchomości?”

Zwróćcie uwagę na stan faktyczny:
8. Umowa najmu zawarta między FFW i wynajmującym stanowi, że pomieszczenia są przedmiotem najmu w zamian za czynsz trojakiego rodzaju. Czynsz ten odpowiada, po pierwsze, kwocie płaconej za zajmowanie pomieszczeń, po drugie, udziałowi FFW w kosztach ubezpieczenia budynku, po trzecie, usługom, których świadczenie zgodnie ze wskazaną umową należy do obowiązków wynajmującego. Ten trzeci rodzaj czynszu stanowią opłaty za świadczone usługi (zwane dalej „dodatkowymi opłatami za najem”), które obejmują w szczególności dostawę wody, ogrzewanie w całym budynku, naprawę struktury i urządzeń budynku (w szczególności wind), sprzątanie części wspólnych a także dozór budynku. Umowa najmu stanowi, że w przypadku gdy najemca nie płaci tych trzech rodzajów czynszu, wynajmujący ma prawo rozwiązać umowę.

9 Zdaniem sądu krajowego wynajmujący nie skorzystał z przysługującego mu prawa wyboru opodatkowania najmu nieruchomości zgodnie z art. 137 ust. 1 lit. d) dyrektywy VAT. W rezultacie najem nieruchomości będący przedmiotem postępowania przed sądem krajowym jest zwolniony z podatku VAT.

10 Wynajmujący nie naliczyli też podatku VAT z tytułu usług świadczonych FFW, uznawszy, że były one również zwolnione z podatku VAT.

11 FFW uważa, że wskazane świadczenia usługi wykonywane przez wynajmującego stanowią transakcje objęte podatkiem VAT. W związku z tym FFW złożyła do Commissioners wniosek o zwrot kwoty podatku VAT, jaki spółka miałaby uiścić od tych usług. Ponieważ wniosek ten został przez Commissioners oddalony zasadniczo z uwagi na fakt, że najem i omawiane świadczenia usług stanowią zdaniem tego organu wyłącznie jedną usługę zwolnioną z podatku VAT, FFW wniosła skargę do sądu krajowego. Przed sądem tym FFW twierdzi, że świadczenia usług będące podstawą dodatkowych opłat za najem i stanowiące przedmiot postępowania przed sądem krajowym powinny być uznane za transakcje objęte podatkiem VAT.

w tym kontekście (punkt 8) trzeba patrzeć na ten czynsz do rozdzielenie.

Swoją drogą zwróćcie uwagę na to, co chciało odliczyć FFW

Mamy trzy podmioty (A - sprzątacze; B - wynajmujący ; C - najemca)

B kupuje od A usługi. Kupuje z VAT (jak mniemam).
B uznaje, że usługi kupowane od A są mu potrzebne do świadczenia dla C usług zwolnionych
B nie ma więc prawa do odliczenia od usług A
C - uznaje, że B obciążył go - w zwolnionym z VAT czynszu - rezydualnym podatkiem zawartym w usługach A, i że było to nieprawidłowe, gdyż usługi B powinny być opodatkowane (co najmniej w tej części)
w związku z tym domaga się od Państwa (!!!) zwrotu podatku, który powinien być naliczony (!!!), a którego faktyczny koszt był ukryty w cenie usług zwolnionych).

swoją drogą jestem ciekawy, jak rozwiąże się ten spór

Temat: Wyrok ETS w sprawie C-392/11 - Field Fisher Waterhouse...

Ostatnio WSA w Krakowie uchylił interpretację 
i podzielił stanowisko podatnika. Sąd odnosząc się do interpretacji organu w zakresie świadczenia kompleksowego stwierdził że ważne jest czy są odrębne umowy - jedna na najem a druga na media. Jeśli tak jest to zdaniem sądu nie mamy do czynienia z usługą kompleksową.

(Wyrok z 17 lutego 2015 r., I SA/Kr 1783/14).