Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

Przepis art. 113 ust. 4 u.p.t.u. stanowi, że podatnicy VAT mogą zrezygnować ze zwolnienia, o którym mowa, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.

Powiedzmy, że ktoś zarejestrował się, gdyż był w błędzie, że np. i tak przekroczy limit obrotów, bo myślał, że liczą się także jego obroty zwolnione przedmiotowo.

Czy można tutaj uchylić się od skutków zawiadomienia o rezygnacji ze zwolnienia?

Czy mamy tutaj z oświadczeniem woli?
Wydaje się, że pisemne zawiadomienie o rezygnacji ze zwolnienia jest oświadczeniem woli. Na mocy bowiem swojego wyboru (aktem woli) – uzewnętrznianego treścią zawiadomienia – podatnik dokonuje czynności doniosłej prawnie. Wiążą się z nią określone skutki prawne. To chyba więc oświadczenie woli.

Zgodnie z art. 84 §1 k.c., w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).

Mamy w tym przypadku problemy:
1) nie jest jasne, czy przepis prawa cywilnego dotyczący błędu możne znajdować zastosowanie do oświadczeń składanych organom podatkowym na podstawie przepisów podatkowych;
2) przepisy k.c. ograniczają możliwość powołania się na błąd.

Co do pierwszej kwestii - o ile pamiętam nigdy nie było wyraźnych za, bądź przeciw w orzecznictwie. Nawet jak był spór o podpisywanie deklaracji, to twierdzono, że deklaracja jest oświadczeniem wiedzy, ale nie kwestionowano wówczas możliwości odwołania się na gruncie podatkowym do przepisów odnoszących się do oświadczeń wiedzy.
Co do drugiej kwestii - czy czynność wyboru zwolnienia jest czynnością nieodpłatną? Chyba tak. Czyli ograniczenia nie miałyby wówczas zastosowania.

Pomijam tu oczywiście kwestie np. dowodowe związane z wykazaniem i udowodnieniem istotności błędu. Myślę o dopuszczalności samej konstrukcji.Adam Bartosiewicz edytował(a) ten post dnia 22.12.11 o godzinie 20:28

Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

W roku 2002 był identyczny problem wyboru metody kasowej przez MP. Organy podatkowe rozstrzygały to na niekorzyść podatników. Orzecznictwa nie pamiętam, ale mogło sie pojawić, bo to był problem powszechny.

Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

Tomasz Siennicki:
W roku 2002 był identyczny problem wyboru metody kasowej przez MP. Organy podatkowe rozstrzygały to na niekorzyść podatników. Orzecznictwa nie pamiętam, ale mogło sie pojawić, bo to był problem powszechny.

Przed 1.5.2004 r. to my mieliśmy okres błędów i wypaczeń.
Na szczęście Komintern, tfu... Komisja Europejska, wrzuciła nam właściwy kurs na neutralność i ....

Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

Mimo podkreślanej autonomii prawa podatkowego od innych dziedzin prawa, nie można zakwestionować faktu, iż strony stosunku podatkowoprawnego funkcjonują w określonej rzecywistości, której reguły muszą być jakoś ustalone. Ustala prawo cywilne.

Moim zdaniem oświadczenie o wyborze bądź rezygnacji ze zwolnienia podatkowgo, czy jakiejkolwiek innej opcji, do ktorej prawo daje przepis podatkowy jest oświadczeniem woli. Skoro tak, to zasady na jakich należy oceniać jego skuteczność muszą być oceniane na gruncie prawa cywilnego.

Abstrahuję tu od trudności związanych z udowodnieniem błędu. Wydaje mi się, że łatwiej byłoby podwazyć skuteczność takiego oświadczenia w okolicznościach groźby czy nawet pozorności niż błędu. Zaciagając kredyt w CHF mogłem być w błędzie co do stopnia ryzyka kursowego, ale nikt mi nie zwróci róznicy w koszcie raty kredytu ;)

Tak samo chcąc podważyć fakt doręczenia decyzji US mógłbym podważać podpis złożony na zwrotce powołując się na reguły prawa cywilnego.

A zatem moim zdaniem jak najbardziej stosujemy prawo cywilne do oświadczeń woli.

M

Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

Mariusz Pogoński:

A zatem moim zdaniem jak najbardziej stosujemy prawo cywilne do oświadczeń woli.

M

Nie mogę się zgodzić. Prawo cywilne reguluje stosunki pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi - poza sferą publicznoprawną. Tą częścią stosunków prawnych zajmuje się prawo administracyjne, a w przypadku podatków jego szczególna część prawo podatkowe. Oczywiście są sytuacje kiedy stosujemy do spraw administracyjnych/podatkowych przepisy prawa cywilnego, ale są to sytuacje wprost wskazane w ustawach. Parę takich odesłań jest choćby w Ordynacji podatkowej (np. przy pełnomocnictwach, przy odpowiedzialności spadkobierców). Dokonując więc wykładni systemowej należało by stwierdzić, że skoro w konkretnych przepisach OP są odesłania do stosowania przepisów prawa cywilnego, to nie było intencją ustawodawcy stosowanie tych przepisów do wszelkich spraw gdzie pojawiają się wątpliwości. W takim przypadku zastosował by odesłanie ogólne, w którymś z początkowych lub końcowych przepisów ustawy.

Co do samych wad oświadczeń woli to proponuje wyrok:
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2005 r. II SA/Wa 1582/05
Przepis art. 88 k.c. dotyczy tylko oświadczeń składanych innej osobie w dziedzinie stosunków regulowanych przez prawo cywilne (art. 1 k.c.), nie dotyczy natomiast wadliwości czynności podejmowanych przez stronę na płaszczyźnie publicznoprawnej, a w szczególności oświadczeń składanych organom państwa na ich żądanie w ramach obowiązujących procedur.Paweł W. edytował(a) ten post dnia 23.12.11 o godzinie 08:39

Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

Paweł W.:

Mariusz Pogoński:

A zatem moim zdaniem jak najbardziej stosujemy prawo cywilne do oświadczeń woli.

M

Nie mogę się zgodzić. Prawo cywilne reguluje stosunki pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi - poza sferą publicznoprawną. Tą częścią stosunków prawnych zajmuje się prawo administracyjne, a w przypadku podatków jego szczególna część prawo podatkowe. Oczywiście są sytuacje kiedy stosujemy do spraw administracyjnych/podatkowych przepisy prawa cywilnego, ale są to sytuacje wprost wskazane w ustawach. Parę takich odesłań jest choćby w Ordynacji podatkowej (np. przy pełnomocnictwach, przy odpowiedzialności spadkobierców). Dokonując więc wykładni systemowej należało by stwierdzić, że skoro w konkretnych przepisach OP są odesłania do stosowania przepisów prawa cywilnego, to nie było intencją ustawodawcy stosowanie tych przepisów do wszelkich spraw gdzie pojawiają się wątpliwości. W takim przypadku zastosował by odesłanie ogólne, w którymś z początkowych lub końcowych przepisów ustawy.

Co do samych wad oświadczeń woli to proponuje wyrok:
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2005 r. II SA/Wa 1582/05
Przepis art. 88 k.c. dotyczy tylko oświadczeń składanych innej osobie w dziedzinie stosunków regulowanych przez prawo cywilne (art. 1 k.c.), nie dotyczy natomiast wadliwości czynności podejmowanych przez stronę na płaszczyźnie publicznoprawnej, a w szczególności oświadczeń składanych organom państwa na ich żądanie w ramach obowiązujących procedur.

Wystarczy spojrzeć na art. 1 kc.
Inna sprawa, iż moim zdaniem dopuszczalne jest cofniecie określonego oświadczenia - w opisanym przypadku powiedziałbym że nawet do dnia dokonania czynności na vacie. Bo dlaczegóż by nie?
Ciekawy jest też moim zdaniem problem składania oświadczeń poza postępowaniem podatkowym przez pełnomocnika.
Odpowiednie regulacje są do działania przez pełnomocnika w postępowaniu. Są też w zakresie podpisywania deklaracji. Ale czy np. oświadczenia różnego rodzaju, które nie inicjują postępowania, może skutecznie złożyć pełnomocnik?
Moim zdaniem tak, choć trzeba tu zastosować analogię.

Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

Tomasz Siennicki:

Paweł W.:

Mariusz Pogoński:

Wystarczy spojrzeć na art. 1 kc.
Inna sprawa, iż moim zdaniem dopuszczalne jest cofniecie określonego oświadczenia - w opisanym przypadku powiedziałbym że nawet do dnia dokonania czynności na vacie. Bo dlaczegóż by nie?

Dopuszczalne by było w moim przekonaniu gdyby zaznaczył, iż rejestruje się z powodu przekroczenia, tzn. utraty zwolnienia o którym mowa w art. 113 ust. 1 albo 9. Wtedy przy założeniu, że popełnił błąd wliczając sprzedaż zwolnioną przedmiotowo, de facto nie zaistniały przesłanki utraty i VAT - R jest błędny. Jeżeli natomiast zaznaczył rezygnację, tzn. dobrowolnie się zarejestrował jako podatnik VAT czynny, to raczej wykluczył bym taką możliwość.

Ciekawy jest też moim zdaniem problem składania oświadczeń poza postępowaniem podatkowym przez pełnomocnika.
Odpowiednie regulacje są do działania przez pełnomocnika w postępowaniu. Są też w zakresie podpisywania deklaracji. Ale czy np. oświadczenia różnego rodzaju, które nie inicjują postępowania, może skutecznie złożyć pełnomocnik?
Moim zdaniem tak, choć trzeba tu zastosować analogię.

Przepisy dotyczące pełnomocnika stosujemy oczywiście odpowiednio także w toku czynności sprawdzających, kontroli i uproszczonej procedury przy wydawaniu zaświadczeń. Pytanie brzmi, którą z tych czterech procedur jest złożenie VAT - R.

Wydaje się, że złożenie VAT- R wszczyna postępowanie. Przynajmniej tak wywieść ze starego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (do 2003.12.31) w Katowicach z dnia 26 czerwca 1996 r. SA/Ka 1128/95:

Zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 8.1.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), w swej istocie jest żądaniem wszczęcia postępowania administracyjnego. Jeśli nie spełnia ono wymagań ustalonych przepisami prawa, to organ obowiązany jest wezwać składającego zgłoszenie do usunięcia braków w terminie siedmiu dni (art. 64 § 2 KPA). Niedopełnienie przez organ tego obowiązku nie może obciążać podatnika.

oraz tego całkiem nowego mówiącego o odmowie rejestracji, Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 października 2010 r. I FSK 1757/09

Odmowa przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego w podatku od towarów i usług następuje w formie decyzji.

Temat: Rezygnacja ze zwolnienia podmiotowego a wady oświadczenia...

Tu miałem na myśli raczej oświadczenia wynikajace z przepisów prawa materialnego inne niż związane z rejestracją, jak choćby o wyborze rozliczeń kwartalnych.