Adam Bartosiewicz

Adam Bartosiewicz Tax Adviser ;
Solicitor

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Jakie są Wasze odczucia po "zawieszeniu" wydania uchwały w sprawie faktur korygujących?
Jestem cośkolwiek rozczarowany oportunistycznym podejściem NSA.
W końcu istotą uchwały miał być ważny problem dot. stosowania prawa.
Czy sąd może odmówić zastosowania przepisu niekonstytucyjnego po stwierdzeniu niekonstytucyjności, lecz przed upływem terminu, w którym traci moc.
To, że akurat dot. to faktur korygujących i że sprawa jest w ETS, dla rozstrzygnięcia tego akurat problemu ma znaczenie drugorzędne.
Tymczasem wydaje mi się, że po wyroku ETS (którego treść chyba można przewidzieć, prawda?) NSA wyjdzie rakiem z tego problemu, stwierdzając, że skoro i tak przepis był niezgodny z prawem wspólnotowym, to z tego powodu nie powinien być stosowany.
A pytanie postawione na wstępie pozostanie bez odpowiedzi.
Rozumiem oczywiście, że nikt nie lubi narażać się TK, ale....
Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Ja akurat nie mam wrażenia, że NSA w sprawie I FPS 2/10 postąpił oportunistycznie. Jeżeli przejęto sprawę do rozpoznania, zamiast podejmować uchwałę, to problem stosowania przepisów niekonstytucyjnego rozporządzenia w przypadku odroczenia utraty mocy obowiązującej przestaje być problemem wiodącym, a co najwyżej staje się jednym z problemów w sprawie. Innym, również ważnym problemem, jest wtedy kwestia zgodności przyjętych regulacji z Dyrektywą. Jeżeli okaże się (na skutek wyroku ETS), że przepisy krajowe wymagające potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę są niezgodne z Dyrektywą, to nie będzie miało znaczenia czy one są zawarte w rozporządzeniu czy w ustawie, po prostu będzie można je pominąć.

Natomiast jeżeli okaże się, że przepisy krajowe nie stoją w sprzeczności z Dyrektywą (albo są tylko częściowo z nią niezgodne), wówczas NSA - o ile jest taki zarzut zawarty w skardze kasacyjnej - normalnie będzie musiał się zająć problemem stosowania przez sąd niekonstytucyjnych przepisów w sytuacji odroczenia utraty mocy obowiązującej. Będzie to wyrok w składzie siedmiu sędziów, więc też będzie miał duże znaczenie.

Oczywiście problem, w przypadku którego NSA odmówił podjęcia uchwały i przejął sprawę do ponownego rozpoznania, jest bardzo ciekawy, jednak osobiście uważam, że "siódemka" w tak poważnej kwestii to za mało. Zastanawiam się czy i ewentualnie jak można by sformułować w tej sprawie pytanie do TK. W każdym razie, o ile sprawa musi się rozstrzygnąć w NSA, ten problem to jest dla mnie kolejny kandydat do rozpoznania w składzie szerszym niż tylko "siódemkowy".

Przy czym analiza orzecznictwa wskazuje, że w NSA raczej przeważa pogląd, iż sędziowie - jako podlegający tylko Konstytucji i ustawom - mogą pomijać niekonstytucyjne przepisy rozporządzenia nawet jeżeli odroczone utratę ich mocy obowiązującej. Odmienne stanowisko NSA zajął z kolei np. w sprawie I FSK 2075/08.

Tak na marginesie, to jakie jest Wasze zdanie w tej sprawie? Ja póki co uważam, że jeżeli odroczono utratę mocy obowiązującej jakiejś regulacji, to do tego czasu powinna ona być przez wszystkich stosowana, również przez sądy.

Moim zdaniem przemawiają za tym następujące argumenty:
1. Sędziowie podlegają wprawdzie tylko Konstytucji i ustawom, ale to w samej Konstytucji prawodawca przewidział instytucję utraty mocy obowiązującej jakiegoś przepisu. Skoro sędziowie są związani wyrokami TK, a odroczenie utraty mocy obowiązującej jest elementem wyroku, to są również związani rozstrzygnięciem w zakresie stosowalności danych przepisów.
2. Przyjęcie odmiennej interpretacji prowadziłoby do wniosku, że inne prawo obowiązuje np. organy podatkowe (Konstytucja, ustawy i przepisy rozporządzenia, nawet jeżeli są niezgodne z Konstytucją, jeżeli tylko odroczono utratę ich mocy obowiązującej), a inne prawo obowiązuje sądy (w końcu podlegają tylko Konstytucji i ustawom).
3. Uznanie, że sąd może pominąć niekonstytucyjne przepisy nawet wówczas, gdy odroczono utratę ich mocy obowiązującej, prowadziłoby do wniosku, że regulacja konstytucyjna w tym zakresie straciłaby jakikolwiek sens. Każdy szedłby po prostu do sądu i wygrywał, byłaby to czysta hipokryzja.

Oczywiście można założyć jeszcze, że takie przepisy, które z jednej strony są niekonstytucyjne, a z drugiej strony w ich przypadku odroczono utratę mocy obowiązującej, w każdej indywidualnej sprawie powinny być rozpatrywane odrębnie, ale to tylko jeszcze bardziej zaciemnia problem, a nie go rozwiązuje. Nie wiem czym sąd miałby się kierować w takich indywidualnych sprawach, np. w kwestii potwierdzenia obioru faktury korygującej.Dawid Milczarek edytował(a) ten post dnia 20.10.10 o godzinie 14:49
Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Adam Bartosiewicz:
Tymczasem wydaje mi się, że po wyroku ETS (którego treść chyba można przewidzieć, prawda?) NSA wyjdzie rakiem z tego problemu, stwierdzając, że skoro i tak przepis był niezgodny z prawem wspólnotowym, to z tego powodu nie powinien być stosowany.

No cóż, wyrok ETS wcale nie jest taki przewidywalny moim zdaniem. Być może po wyroku ETS okaże się, że nasze regulacje krajowe są tylko częściowo niezgodne z Dyrektywą, wyłącznie w zakresie, w jakim wymagają potwierdzenia odbioru faktury korygującej nawet w przypadkach, gdy z przyczyn obiektywnych jest to niemożliwe.
Tomasz Siennicki

Tomasz Siennicki Doradca podatkowy

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Dawid Milczarek:

Przy czym analiza orzecznictwa wskazuje, że w NSA raczej przeważa pogląd, iż sędziowie - jako podlegający tylko Konstytucji i ustawom - mogą pomijać niekonstytucyjne przepisy rozporządzenia nawet jeżeli odroczone utratę ich mocy obowiązującej. Odmienne stanowisko NSA zajął z kolei np. w sprawie I FSK 2075/08.


To już wiadomo, kto pisał uzasadnienie tego orzeczenia :-)
Tomasz Siennicki

Tomasz Siennicki Doradca podatkowy

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Dawid Milczarek:

Tak na marginesie, to jakie jest Wasze zdanie w tej sprawie? Ja póki co uważam, że jeżeli odroczono utratę mocy obowiązującej jakiejś regulacji, to do tego czasu powinna ona być przez wszystkich stosowana, również przez sądy.


No, to dosyć poważny porblem :-)
SN np. niekiedy twierdzi (ale nie ma co do tego jednolitości), że nawet jeżlei chodzi o stosowanie przepisu ustawy, którego niekonstytucyjnośc stwierdzono i odroczono jedynie utratę mocy, to sąd rozstrzygajacy sprawę powinien już uwzględnić tę okoliczność i nie stosować takiego przepisu, z uwagi na utratę domniemania konstytucyjności. I tu nawet jeżeli chodzi o przepis ustawy. Ale to w sprawach cywilnych (co do innych dziedzin to nie wiem), a te rządzą sie trochę innymi prawami.

Ale z drugiej strony TK uzasadnienia przecież odroczenie utraty mocy obowiazujacej również określonymi względami konstytucyjnymi, a nie własnym widzimiesię (przynajmniej teoretycznie). Więc sprzeczność jest tutaj jaskrawa.

Natomiast ja osobiscie jestem zwolennikiem modelu niemieckiego, czyli jak przepis jest niekonstytucyjnym to niekonstucyjnym est od zawsze. Bo inaczej mamy szopkę, jaką mamy.
Adam Bartosiewicz

Adam Bartosiewicz Tax Adviser ;
Solicitor

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Dawid Milczarek:
2. Przyjęcie odmiennej interpretacji prowadziłoby do wniosku, że inne prawo obowiązuje np. organy podatkowe (Konstytucja, ustawy i przepisy rozporządzenia, nawet jeżeli są niezgodne z Konstytucją, jeżeli tylko odroczono utratę ich mocy obowiązującej), a inne prawo obowiązuje sądy (w końcu podlegają tylko Konstytucji i ustawom).

ale już kiedyś były takie problemy
i pamiętam, jak to NSA (bądź WSA Wwa) twierdził jednoznacznie, że tylko on jako sąd może odmówić stosowania niekonstytucyjnego przepisu, nawet jeśli jego niekonstytucyjność nie została stwierdzona;
jednocześnie pisał, że nawet jeśli organ podatkowy widzi niekonstytucyjność regulacji, to musi ją stosować... dopiero wtedy, gdy sprawa pójdzie do sądu i sąd zwróci mu ją do ponownego ze wskazaniem, że ma nie stosować przepisu niekonstytucyjnego, to wtedy dopiero organ może go nie zastosować
Adam Bartosiewicz

Adam Bartosiewicz Tax Adviser ;
Solicitor

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Dla mnie to wszystko ociera się jednak o pewną "hipokryzję".
Owszem - jest to po części "hipokryzja" prawodawcy (który sam dopuścił to odroczenie utraty mocy obowiązującej).
Owszem - odroczenie zwykle ma miejsce wówczas, gdy trzeba opracować regulacje nowe (już konstytucyjne, choć regulujące ten sam problem).

Ale mimo wszystko - jak można wobec jednostki zastosować przepis niekonstytucyjny, którego niekonstytucyjność, co więcej, została jednoznacznie stwierdzona?
To jest dla mnie "hipokryzją" (przy czym podkreślam - "hipokryzją" w dużej mierze ze strony ustawodawcy).
Adam Bartosiewicz

Adam Bartosiewicz Tax Adviser ;
Solicitor

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Dawid Milczarek:
Ja akurat nie mam wrażenia, że NSA w sprawie I FPS 2/10 postąpił oportunistycznie. Jeżeli przejęto sprawę do rozpoznania, zamiast podejmować uchwałę, to problem stosowania przepisów niekonstytucyjnego rozporządzenia w przypadku odroczenia utraty mocy obowiązującej przestaje być problemem wiodącym, a co najwyżej staje się jednym z problemów w sprawie. Innym, również ważnym problemem, jest wtedy kwestia zgodności przyjętych regulacji z Dyrektywą. Jeżeli okaże się (na skutek wyroku ETS), że przepisy krajowe wymagające potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę są niezgodne z Dyrektywą, to nie będzie miało znaczenia czy one są zawarte w rozporządzeniu czy w ustawie, po prostu będzie można je pominąć.

I tym sposobem i Panu Bogu świeczkę i diabłu ogarek...
1) nie będziemy rozdrażniać TK naszym poglądem o tym, że sądy same mogą opierać się na konstytucyjności (przypominam stary, stary spór pomiędzy P.Prezesem Zollem a P.Prezesem Strzemboszem; artykuły w Rzepie o znamiennych tytułach "Ułomnościami swymi się chwalę"; "Ułomności swe wolę przezwyciężać)
2) a potem pytanie będące przedmiotem zapytania straci na aktualności
więc będzie można uznać, że należy odmówić zastosowania z powodu "niewspólnotowości"
3) na dodatek jeszcze wyjdziemy na sąd prowspólnotowy

tak to widzę... w skrócie i nieco w krzywym zwierciadle ;-)
tu widzę ten oportunizmAdam Bartosiewicz edytował(a) ten post dnia 20.10.10 o godzinie 21:07
Tomasz Siennicki

Tomasz Siennicki Doradca podatkowy

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Adam Bartosiewicz:

ale już kiedyś były takie problemy
i pamiętam, jak to NSA (bądź WSA Wwa) twierdził jednoznacznie, że tylko on jako sąd może odmówić stosowania niekonstytucyjnego przepisu, nawet jeśli jego niekonstytucyjność nie została stwierdzona;
jednocześnie pisał, że nawet jeśli organ podatkowy widzi niekonstytucyjność regulacji, to musi ją stosować... dopiero wtedy, gdy sprawa pójdzie do sądu i sąd zwróci mu ją do ponownego ze wskazaniem, że ma nie stosować przepisu niekonstytucyjnego, to wtedy dopiero organ może go nie zastosować


Były takie wyroki, i to nie jeden. Generalnie to nawet wyrok powołany przez Dawida można byłoby chyba uznać za "zdanie odrębne". Kiedyś sędzia Bącal jednoznacznie wskazał nawet w uzasadnieniu dokładnie takie stanowisko. Że organ to musi, a sąd nie musi.
Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

No tak, ale trzeba odróżnić dwie dyskusje: jedną o tym, czy przyjęte rozwiązania są zasadne, a drugą o tym, jakie te przyjęte rozwiązania w ogóle są. Owszem, można mieć wątpliwości, czy wprowadzenie przez Konstytucję możliwości odroczenia utraty mocy obowiązującej jest hipokryzją czy też nie, ale jeżeli już takie rozwiązanie wprowadzono, to moim zdaniem - dopóki nie zostanie to zmienione - trzeba się do tego stosować. No można też próbować pogodzić to, jak jest, z tym, jak być powinno, ale ja akurat jestem przeciwnikiem mieszania tych dwóch porządków.
Andrzej Nikończyk

Andrzej Nikończyk Doradca Podatkowy,
Kolibski Nikończyk
Dec i Partnerzy

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Dawid Milczarek:
No można też próbować pogodzić to, jak jest, z tym, jak być powinno, ale ja akurat jestem przeciwnikiem mieszania tych dwóch porządków.


To ja przeciwnie, jestem "fanem" mieszania tego co powinno być z tym jak jest

A najłatwiej to pomieszać tak, by było tak jak powinno być - i do tego chyba powinniśmy dążyć ;)
Adam Bartosiewicz

Adam Bartosiewicz Tax Adviser ;
Solicitor

Temat: Opinie po "zawieszeniu" wydania uchwały 7NSA w sprawie...

Wracając do uchwał NSA - Dawidzie, czy sędziowie NSA nie byli ostatnio na jakiejś wycieczce w Australii ?
Mam wrażenie, że ostatnio pierwszoplanową formą rozstrzygania zagadnień prawnych (przynajmniej w VAT) staje się postanowienie, a nie uchwała....



Wyślij zaproszenie do