Temat: nabycie powierniczne

Dwóch podatników (powierzających) zleciło innemu podatnikowi (powiernikowi) zakup np. maszyny w oparciu o zlecenie powiernicze. Zgodnie z umową powiernik nie ma prawa do rozporządzania prawami do maszyny i wykonuje czynności związane z maszyną na podstawie wskazówek powierzających i po uzyskaniu od nich zgody. Po kilku miesiącach od zakupu przez powiernika, jeden z powierzających z przyczyn formalnych zrezygnował z zakupu 50% udziału, a ostatecznie zakupu dokonał drugi powierzający.

Wątpliwość jest taka - czy w przedmiotowej sytuacji występują dwie dostawy towarów opodatkowane VAT (sprzedaż do powiernika, a następnie sprzedaż przez powiernika dla drugiego powierzającego) czy dostawa towarów ma miejsce wyłącznie pomiędzy pierwotnym właścicielem a powierzającymi? W zakresie dochodowego wskazuje się na konsekwencje bezpośrednio dla powierzających.

Z interpretacji w VAT wynika, że są dwie dostawy, co oznaczałoby że w przypadku rezygnacji z zakupu przez powierzającego nie ma dla niego konsekwencji w VAT. Mam jednak wątpliwość czy nie doszło jednak do "przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel" na powierzających, co rodziłoby pewne komplikacje przy rezygnacji z zakupu i przekazania prawa do zakupu na drugiego powierzającego.

Temat: nabycie powierniczne

Właśnie, ktoś mi też zadał to pytanie a kwestia dotyczyła nieruchomości (co wiąże się jeszcze z kwestią ksiąg wieczystych) W mojej ocenie zakup powierniczy odbywa się po stronie powiernika we własnym imieniu i na własny rachunek, przy czym istnieje obowiązek sprzedaży na rzecz powierzającego. Mamy zatem dwie dostawy, przy czym powiernikowi, jak i powierzającemu przysługuje roszczenie o zawarcie umowy kupna-sprzedaży.
Nabycie powiernicze stosuje się w przypadku, gdy powierzający nie chce aby pierwotny Sprzedający miał świadomość, kto będzie ostatecznym beneficjentem zbycia. Nie występuje tu jednak pośrednictwo, choć jest oczywistym, że za danie nazwiska powiernik jest wynagradzany w cenie drugiej sprzedaży. Może być też druga wersja, że odprzedaż jest 1:1 a wtedy wynagrodzenie jest za usługę. w tym drugim przypadku mamy dwie dostawy i jedną usługę.

Temat: nabycie powierniczne

zgodnie z wyrokiem WSA z 09.11.2004, III SA 3031/03 na gruncie PIT powiernik ma tylko usługę
"Nie można przychodu ze sprzedaży powierniczej traktować jako przysporzenia zleceniobiorcy - powiernika. Za przychody podatnika z tytułu umowy zlecenia powierniczego uznać należy zatem wyłącznie prowizję /art. 10 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - t.j. Dz.U. 2000 nr 14 poz. 176 ze zm./. Natomiast kosztów powierniczego nabycia udziału oraz kosztów i przychodu z powierniczego zbycia udziału nie rozpoznaje się w rozliczeniu podatkowym u zleceniobiorcy, ale u zleceniodawcy."

Temat: nabycie powierniczne

Tadeusz M.:

Może być

też druga wersja, że odprzedaż jest 1:1 a wtedy wynagrodzenie jest za usługę. w tym drugim przypadku mamy dwie dostawy i jedną usługę.

Chyba jednak drugie rozwiązanie jest trafne. W katalogu art. 7 ust 1 wymieniono wprawdzie tylko umowę komisu ale w 14.2.c Dyrektywy mowa jest że dostawą jest też "przekazanie towaru na podstawie umowy, zgodnie z którą prowizja płacona jest od zakupu lub sprzedaży."
Bardziej ogólnie i chyba można to zastosować, bo wydanie przez powiernika powierzającemu nie jest przeniesieniem prawa do rozporządzania ale przekazaniem towaru.

Temat: nabycie powierniczne

Przy nieruchomości od strony formalnej w księgach wieczystych nastąpi wpis powiernika a potem powierzającego.
Od strony VAT-u można by oczywiście twierdzić, ze powiernik nie rozporządzał towarem jak właściciel, co z umowy powierniczej wynika i zaryzykować, że jest jedna dostawa, lecz skoro celem jest brak świadomości sprzedawcy o ostatecznym beneficjencie a ponadto każdy uczestnik obroty nawet jak nie widzi towaru to uczestniczy w obrocie, to od dwóch dostaw raczej nie odejdziemy.
Kwestią inną jest kwalifikacja roli powiernika.
Można sobie wyobrazić umowę, z której wynika, że cena sprzedaży dla powierzającego będzie 100
a powiernik kupi za 80. Różnica ceny w takim wypadku będzie wynagrodzeniem.
W przypadku nieruchomości np. rolnej stawka będzie Zw, gdyby przyjąć, że sprzedamy 1:1 i pobierzemy 20j. wynagrodzenia, to będziemy mieli do czynienia z "czystą" usługą i stawka wynosi 23%. Do tego dochodzi ujawnienie się w roli podatnika VAT czynnego lub biernego.
Z tego powody jednoznaczna kwalifikacja jest tutaj wątpliwa.
Jeśli celem podstawowym jest "ukrycie" beneficjenta, to skłaniałbym się do wyłącznie dwóch dostaw, natomiast jeśli celem podstawowym jest wyszukanie oraz zakup i sprzedaż za wynagrodzeniem, to skłaniałbym się do tego, że zarobek jest usługą.