Temat: Języki Finlandii, Estonii, Łotwy i Litwy.

Przedstawię tu języki urzędowe Finlandii, Estonii, Łotwy i
Litwy. Język fiński i estoński to języki ugro-fińskie, a w
dokładniejszej klasyfikacji: fińskiej grupy językowej. Estoński
jest najbliższym krewnym fińskiego. Natomiast łotewski i litewski
to zupełnie co innego, nie są w żadnym stopniu spokrewnione z
fińskim czy estońskim. Litewski i łotewski to jedyne istniejące
obecnie języki należące do bałtyckiej grupy językowej.

Fiński i estoński- języki ugro-fińskie (języki fińskie).

Łotewski i litewski- języki bałtyckie.

Najsilniejsze wpływy obce w fińskim to wpływy szwedzkie.
Najsilniejsze wpływy obce w estońskim to wpływy niemieckie i
szwedzkie.
Najsilniejsze wpływy obce w łotewskim to wpływy niemieckie.
Najsilniejsze wpływy obce w litewskim to wpływy polskie.

Wynika to z historii tych państw. Setek lat szwedzkiego,
niemieckiego lub polskiego panowania na terenie Finlandii, Estonii,
Łotwy i Litwy.

Języki fiński i estoński spokrewnione są daleko z węgierskim i
językami niewielkich ludów, które nie utworzyły swojego
państwa. Litewski i łotewski spokrewnione są jedynie ze sobą i z
nieistniejącymi już językami np. z pruskim.

Oto przykładowy tekst w języku polskim, a potem po fińsku,
estońsku, łotewsku i litewsku. Klikając na linki możemy
posłuchać brzmienia tego tekstu w tych językach.

POLSKI:
Europejczycy zjednoczeni w swojej różnorodności

Unia Europejska (UE) to rodzina demokratycznych państw
europejskich, których celem jest wspólna praca na rzecz pokoju i
dobrobytu. Nie jest państwem powstałym w miejsce istniejących
krajów, jest jednocześnie czymś więcej niż inne organizacje
międzynarodowe. Jest to organizacja jedyna w swoim rodzaju.
Państwa Członkowskie przekazują stworzonym przez siebie wspólnym
instytucjom część swoich kompetencji, tak aby decyzje w
określonych sprawach będących przedmiotem wspólnego
zainteresowania mogły być podejmowane w sposób demokratyczny na
poziomie europejskim.

Europa to kontynent o wielu odmiennych tradycjach i językach, lecz
również o wspólnych wartościach. Instytucja Unii chroni te
wartości. Przyczynia się ona do współpracy między narodami
Europy, promując jedność przy jednoczesnym zachowaniu
różnorodności oraz zapewniając, by decyzje były podejmowane jak
najbliżej obywatela.

Wiek XXI ukazuje coraz wyraźniejszą współzależność między
krajami i niesie ze sobą potrzebę coraz ściślejszej współpracy
między obywatelami Europy a narodami innych krajów w duchu
tolerancji, solidarności i chęci wzajemnego poznawania się.

FIŃSKI- kliknąć (
http://europa.eu/abc/european_countries/la...ndex_pl.htm?_fi
) aby posłuchać:
Eurooppalaiset yhdessä mutta yksilöinä

Euroopan unioni (EU) koostuu demokraattisista valtioista, jotka ovat
sitoutuneet työskentelemään yhdessä rauhan ja hyvinvoinnin
saavuttamiseksi. Se ei ole valtio, jonka olisi tarkoitus korvata
nykyiset valtiot, mutta se on kuitenkin enemmän kuin
kansainvälinen järjestö. Itse asiassa EU on ainutlaatuinen
organisaatio. Sen jäsenvaltiot ovat perustaneet yhteisiä
toimielimiä, joille ne ovat siirtäneet tiettyjä toimivaltuuksia,
jotta Euroopan kannalta merkittävistä asioista olisi mahdollista
tehdä demokraattisia päätöksiä Euroopan tasolla.

Eurooppa on manner, jolla on monenlaisia perinteitä ja kieliä,
mutta myös yhteisiä arvoja, joita EU haluaa puolustaa. Euroopan
unioni edistää yhteistyötä Euroopan kansojen välillä ja
huolehtii siitä, että päätökset tehdään mahdollisimman
lähellä kansalaisia - yhdessä mutta säilyttäen Euroopan
kansojen monimuotoisuuden.

2000-luvulla riippuvuus toisista lisääntyy entisestään, ja siksi
on vielä tärkeämpää, että kaikki Euroopan kansalaiset tekevät
yhteistyötä muunmaalaisten kanssa uteliaina, suvaitsevaisesti ja
yhteisvastuullisesti.

ESTOŃSKI- kliknąć (
http://europa.eu/abc/european_countries/la...ndex_pl.htm?_et
) aby posłuchać:
Mitmekesisuses ühinenud eurooplased

Euroopa Liit (EL) on demokraatlike Euroopa riikide pere, kes on
otsustanud töötada koos rahu ja õitsengu saavutamiseks. See ei
ole riik, mille eesmärgiks on asendada olemasolevaid riike, vaid
sarnaneb pigem rahvusvahelistele organisatsioonidele. EL on
tegelikult ainulaadne. Selle liikmesriigid on loonud ühised
institutsioonid, millele nad delegeerivad osa oma suveräänsusest,
nii et otsused teatud ühise huvi valdkondades tehakse
demokraatlikult Euroopa tasandil.

Euroopa on maailmajagu, kus on palju ühiseid traditsioone ja keeli,
kuid ka ühiseid väärtusi. EL kaitseb neid väärtusi. Ta
soodustab koostööd Euroopa rahvaste vahel, edendades ühtsust ning
kaitstes samal ajal mitmekesisust ja tagades otsuste tegemise
võimalikult kodanikukeskselt.

XXI sajandi maailmas, mida iseloomustab aina suurenev
läbipõimumine, on üha olulisem, et kõik Euroopa kodanikud
teeksid koostööd teiste maade inimestega, ilmutades sealjuures
avatust, sallivust ja solidaarsust.

ŁOTEWSKI- kliknąć (
http://europa.eu/abc/european_countries/la...ndex_pl.htm?_lv
) aby posłuchać:
Eiropieši vienoti savā daudzveidībā

Eiropas Savienība (ES) ir demokrātisku Eiropas valstu apvienība,
kuras ietvaros valstis apņēmušās kopīgi strādāt miera un
labklājības sasniegšanai. Tā nav viena valsts, kas aizstāj
esošās valstis. Tomēr tā ir kas vairāk nekā jebkura cita
starptautiska organizācija. Patiesībā ES ir unikāla - tās
dalībvalstis ir izveidojušas kopējas institūcijas, kurām
deleģē daļu savas suverenitātes, tā, lai jautājumus par
lietām, kas skar kopējas intereses, varētu demokrātiski izlemt
Eiropas līmenī.

Eiropa ir kontinents, kurā līdzās pastāv ne tikai daudzas
dažādas tradīcijas un valodas, bet arī kopīgas vērtības, un
ES par savu pienākumu uzskata šo vērtību aizsardzību. ES
stiprina sadarbību starp Eiropas iedzīvotājiem, sekmējot
vienotību, vienlaicīgi saglabājot daudzveidību, un nodrošinot
to, ka lēmumi tiek pieņemti, ievērojot cilvēku intereses.

21. gadsimta pasaulē, arvien pieaugot savstarpējai atkarībai un
mijiedarbībai, arvien pieaugs arī nepieciešamība katram Eiropas
pilsonim sadarboties ar citu valstu iedzīvotājiem, un šī
sadarbība būs balstīta uz savstarpēju interesi, toleranci un
solidaritāti.

LITEWSKI- kliknąć (
http://europa.eu/abc/european_countries/la...ndex_pl.htm?_lt
) aby posłuchać:

Susivieniję ir įvairovę išlaikantys europiečiai

Europos Sąjunga (ES) yra demokratinių Europos valstybių šeima,
pasiryžusi taikos ir gerovės labui veikti išvien. Ji nėra nauja
valstybė, pakeisianti esamas valstybes. ES daug kuo skiriasi ir nuo
kitų tarptautinių organizacijų. Iš tikrųjų ji yra unikali
organizacija. Jos valstybės narės yra įsteigusios bendras
institucijas, kurioms perduoda dalį savo suvereniteto, kad tam
tikri visoms rūpimi klausimai būtų demokratiškai sprendžiami
Europos lygmeniu.

Europa - tai žemynas, kuriame gyvena daug skirtingas tradicijas ir
kalbas, bet taip pat ir bendrų vertybių turinčių tautų. ES gina
šias vertybes. Ji puoselėja Europos tautų bendradarbiavimą,
skatindama vienybę išlaikant įvairovę ir užtikrindama, kad
sprendimai būtų priimami kuo labiau priartinant juos prie
piliečių.

XXI amžiuje, pasaulyje nuolat didėjant tarpusavio priklausomybei,
kiekvienam Europos piliečiui bendradarbiavimą su kitų šalių
žmonėmis vis labiau reikės grįsti noru pažinti, pakantumu ir
solidarumu.