Marek Gorzycki przedsiębiorca
Temat: O prywatnym używaniu składników majątku przedsiębiorstwa...
Czy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą może legalnie wykorzystywać do celów prywatnych składniki majątkowe zaliczone do majątku przedsiębiorstwa?Pytanie stare jak ustawa PIT, ale w związku z proponowanymi zmianami w ustawie vat, nabiera nowych rumieńców. Podatnik rozliczający połowicznie podatek vat od zakupu niektórych pojazdów i wydatków związanych z tymi pojazdami, złoży na siebie "autodonos", że na gruncie ustawy PIT nie wykorzystuje tych pojazdów do celów związanych wyłącznie z działalnością gospodarczą.
MF (za pośrednictwem DIS) twierdzi w takich przypadkach, że (IPTPB1/415-472/13-3/KO, ITPB1/415-1261/12/WM):
Ustawodawca nie dopuszcza możliwości wykorzystywania do celów prywatnych samochodu wprowadzonego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Za prawidłowością takiej wykładni przemawia dodatkowo uregulowanie przez ustawodawcę sposobu dokonywania odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości, wykorzystywanych tylko częściowo do działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 22f ust. 4 ww. ustawy, jeżeli tylko część nieruchomości, w tym budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej bądź wynajmowana lub wydzierżawiana - odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości, budynku lub lokalu odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowanej lub wydzierżawianej, do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości, budynku lub lokalu.
Powyższą regulację należy jednak traktować jako wyjątek od reguły statuującej możliwość dokonania odpisu amortyzacyjnego od środka trwałego jedynie w przypadku jego wykorzystywania wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności. W przypadku innych środków trwałych ustawodawca nie wskazał bowiem sposobu proporcjonalnego ustalania wartości początkowej z uwagi na wykorzystywanie go do innych celów.
Chciałbym w tym miejscu nakreślić ramy ewentualnych rozważań:
1/ Interpretacje dotyczą zaliczania w koszty odpisów amortyzacyjnych, ale możemy przyjąć, że w przypadku innych, stopniowo zużywających się składników majątku, stanowisko MF byłoby identyczne. Proponuję więc rozmawiać ogólnie o składnikach majątku przedsiębiorstwa bez podziału na śt, wnip, wyposażenie i inne. Proponuję też nie rozróżniać formy zaliczenia do kup: "na raty", jednorazowo, bezpośrednio - bo to w temacie jest bez znaczenia.
2/ Interpretacje dotyczą samochodów osobowych - proponuję jednak, abyśmy nie rozmawiali w tym wątku (przynajmniej od początku) o samochodach osobowych, patrząc na przepisy przez pewien pryzmat, a nie wprost. Rozmawiajmy o koparce, walcu drogowym, młotku, licencji, abonamencie na usługi telekomunikacyjne. Dopiero na końcu spróbujmy ocenić, czy wnioski dotyczące tych mniej emocjonalnych składników majątku możemy uznać z poprawne także w odniesieniu do samochodów osobowych.
3/ Nie poruszajmy w tym wątku kwestii związanych z ewentualnym opodatkowaniem (skutkami podatkowymi) prywatnego używania, bo wpierw należy ustalić, czy jest sens o tym rozmawiać - planuję na to inny wątek.
DIS napisał (w kontekście art.22f ust.4):
Powyższą regulację należy jednak traktować jako wyjątek od reguły statuującej możliwość dokonania odpisu amortyzacyjnego od środka trwałego jedynie w przypadku jego wykorzystywania wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności.
Znam jeszcze inną regulację (wyjątek) - art.22g.11 (ustalenie wartości początkowej w oparciu o udział we własności). To dość ciekawy wyjątek, bo wskazuje na możliwość zaliczenia do kup wydatków na nabycie "niepodzielnego" składnika majątku jedynie w oparciu o kryterium udziału we własności. Składnik majątku nie będzie wykorzystywany wyłącznie w dg, może się więc zdarzać, że zużycie składnika poza dg będzie znacznie wyższe, niż wynikałoby to z udziałów we własności. Nie wydaje się tu, aby ustawodawca był... psem ogrodnika.
Czytamy dalej:
W przypadku innych środków trwałych ustawodawca nie wskazał bowiem sposobu proporcjonalnego ustalania wartości początkowej z uwagi na wykorzystywanie go do innych celów.
Skoro nie wskazał, to można też wysnuć wniosek, że ustawodawca - przy spełnionym warunku wykorzystywania w dg - nie przywiązuje szczególnej uwagi do innego wykorzystywania składnika majątku? :-)
W ustawie trudno znaleźć przepis, który jednoznacznie dyskwalifikowałby w kup wydatki związane ze składnikiem majątku, który został wykorzystany do celów prywatnych. Ponieważ trudno też znaleźć przepis umożliwiający opodatkowanie prywatnego używania lub pomniejszenie kwot zaliczonych do kup, DIS uznał, że nie, bo nie (pies ogrodnika?).
Już widzę jak przedstawiciel fiskusa gromadzi (zza drzewa) dokumentację, jak to przedsiębiorca utwardza firmowym walcem prywatny podjazd, i wyrzuca mu z kup kilkaset tysięcy zł, a sąd to przyklepuje... ;-)
Składniki majątku zużywają się w różnym tempie, niemającym wiele wspólnego z tempem amortyzacji (która w skrajnym wypadku może być zredukowana do jednego odpisu). Dlatego aspekt sposobu zaliczania wartości składnika majątku do kup proponowałem pominąć. Składniki majątku mają też różną naturę. Nie wydaje się, aby prywatne używanie nadwyrężyło specjalnie takie aktywa jak abonament telekomunikacyjny, czy takie nieskomplikowane narzędzie jak młotek. Jestem też w stanie wyobrazić sobie sytuację, że składnik majątku, zakupiony w celu uzyskania określonego przychodu, wygenerował już zaplanowany przychód. Czy w takim przypadku prywatne używanie również powinno dyskwalifikować składnik majątku w kup (pytanie oczywiście do DIS)?
Chciałbym zwrócić uwagę, że związek prywatnego używania z kwotami zaliczonymi do kup nie musi być liniowy ani proporcjonalny, dlatego przydałyby się jakieś przepisy dotyczące opodatkowania prywatnego używania na gruncie PIT. Póki co - nie ma też przepisów jednoznacznie "relegujących" z kup składnik majątku tylko dlatego, że został wykorzystany do celów prywatnych. A jakie jest Wasze zdanie? :-)