Temat: Dom Inwest. BRE: Mieszkania tańsze o 1/4 za rok
Dwie rzeczy wyjątkowo ciekawe z raportu (ale to nie tylko, zalecam przeczytac pierwsze 5 stron):
Nowe projekty: co różni sytuacje 2009/2010 od sytuacji 2003/2004
"Sytuacja obecnie jest znaczaco różna niż w poprzednim cyklu rynku nieruchomosci. W 2003 roku wygasło wiekszosc planów zagospodarowania przestrzennego, w efekcie, niewielu deweloperów posiadało grunty, na których istniała możliwosc szybkiego rozpoczecia inwestycji. Teraz sytuacja jest znaczaco różna – zgodnie z raportem ProDevelopment, deweloperzy posiadaja w Polsce bank ziemi na 7-8 lat budowania. Procedura zmierzajaca do pozyskania warunków zabudowy i pozwolenia na budowe dla działek deweloperskich nie została zatrzymana, gdyż deweloperzy przygotowuja sie na poprawe sytuacji rynkowej. W efekcie, ograniczenia proceduralne, które wpłyneły na deficyt mieszkan z rynku pierwotnego w latach 2006/2007, obecnie nie obowiazuja. Problemem pozostaje dostep do kapitału, spodziewamy sie jednak, że wraz z kurczeniem sie oferty mieszkan dostepnych do zakupu,
rosnac bedzie liczba podmiotów gotowych do podjecia inwestycji lub ich finansowania. Możliwa do uzyskania stopa zwrotu na zaangażowanym kapitale w wysokosci 20% jest naszym zdaniem zbyt atrakcyjna, aby mieszkania po prostu nie powstawały.
Spadaja koszty budowy
W porównaniu do szczytu hossy na rynku nieruchomosci, koszt budowy 1 PUM spadł nawet o 15%. Główna przyczyna spadku jest wygaszenie presji na wzrost wynagrodzen w firmach budowlanych, a także spadek cen materiałów budowlanych. Zgodnie z naszymi informacjami, możliwe jest już budowanie w warszawskim Miasteczku Wilanów za cene poniżej 3500 PLN/PUM (rok temu koszt ten przekraczał 4000 PLN/PUM). Istnieje możliwosc budowy na warszawskiej Białołece poniżej 3000 PLN/PUM. W mniejszych miejscowosciach możliwa jest
nawet budowa prostych bloków mieszkalnych bez garaży po koszcie nieznacznie tylko przekraczajacym 2000 PLN/PUM. Sadzimy, że dalsza ewolucja kosztów budowy bedzie zależała od kursów EUR/PLN i dalszego kształtowania sie koniunktury gospodarczej.
Umocnienie PLN mogłoby wpłynac na dalszy spadek cen materiałów budowlanych (spadek cen stali, jak i nosników energii, wykorzystywanych w produkcji innych materiałów). Efekt byłby
zauważalny także w przypadku wynagrodzen (spadek różnicy pomiedzy pensjami w Polsce i w krajach zachodnioeuropejskich). Równoczesnie, na koszt budowy wpływa też sytuacja gospodarcza. Przedłużajace sie osłabienie sektora budownictwa kubaturowego oznacza spadek wynagrodzen w budownictwie, w tym wsród podwykonawców. W efekcie, mimo, iż na razie nie uwzgledniamy w modelach i prognozach dalszego spadku kosztu budowy, nie wykluczamy go w przypadku zmian kursów walutowych i przedłużonego w stosunku do prognoz makroekonomistów okresu dekoniunktury.