Temat: Kiedy rozpoczęło się powstanie warszawskie?
Od początków niemieckiej okupacji powstawały planysie plany powstania na terenach Polski . Zapewne początkowo
ZWZ miał odgrywać rolę drugiej POW. Jednak skala terroru niemieckiego zmieniła to. W polskich planach
przewidywano podobny rozwój wydarzen jak podczas pierwszej wojnie swiatowej - pokonanie przez Niemcy ZSRR z równoczesnym zwyciestwęm aliantów nad
Niemcami. W tych warunkach miało dojść do powstania w Polsce przy czym miano prowadzić walki nie tylko z Niemcami ale także Ukraincami. Kiedy okazało się, że plan powstania powszechnego nie jest możliwy do zrealizwania a sytuacja na froncie jest
kompletnie odmienna od spodziewanego wariantu wydarzeń, to nastąpiło przejście do planu
Burza . AK miala atakować Niemców podczas zbliżania się frontu i wojsk radzieckich.
Akcja "Burza " miała być prowadzona przez Armię Krajową niezależnie od Armii
Czerwonej . Rozkaz KG AK przewidywał natomiast współdziałanie z Armią
Czerwoną na szczeblu taktycznym i występowanie w roli sojusznika, połączone z
ujawnieniem dowództw AK wobec dowództw Armii Czerwonej . Rozkaz do
rozpoczęcia akcji wydał w listopadzie 1943 Komendant Główny AK, gen. Tadeusz
Komorowski. Burza nie spełnila zakładanych celów. W Wilnie i Lwowie i innych
miejsach powtarzał się ten sam scenariusz. Amia Czerwona wykorzystała zaangażowanie AK podczas walk z Niemcami, ale nie uznawała władz Polski podziemnej.
Według planu powstania powszechnego AK miała przystąpić do opanowania Warszawy po załamiu się niemieckich rządów. W marcu 1944 miało dojść do
zasadniczej zmiany planów.
Niestety te wydarzenia nie sa oświetlone przez dokumenty. Znamy je z relacji,
ktore byly zbierane po wojnie. Osoby, które je sporządziły znały dalszy przebieg wydarzeń. To istotne dla dyskusji o wiarygodnosci tych
wywiadów . Częściowo dane z rożnych wywiadów nie pokrywają sie ze sobą.
Podstawą moich dalszych rozwazań jest wywiad z Borem który ukazał sie w
Biuletynie Informacyjnym koła AK w Londynie w 1947 r. Także w swoich
wspomnieniach Bor w ten sam sposób przedstawił wydarzenia .
Bór Komorowski informował, że w marcu 1944 r. wyłączył Warszawę z planu
Burza. Decyzja zostala pdjeta aby UNIKAĆ ZNISZCZEŃ I ZAOSZCZEDZIĆ
CIERPIEŃ LUDNOŚCI CYWILNEJ. Oddzialy Ak miały skoncentrować sie w okolicach
Skierniewic . Sily AK miały być skoncentrowanie za miastem i jedynie atakować
tylne niemieckie straże oraz chronić ludność cywilna .
Decyzji tej nie potwierdzali ani Bokszczanin ani Rzepecki. To każe zadać pytanie
czy Bór nie probuje się bronić opisując swój rozkaz o wycofaniu Warszawy z
planu Burza. Relacje Rzepeckiego i Bokszczanina sa silnym argumentem za tą
hipoteza. Niemniej istnieja przesłanki które kaza na serio traktować słowa Bora-
Komorowskiego
- w marcu 1944 r. broń z zrzutów brytyjskich kierowana była na wschód. Nie
docierała do Warszawy, gdzie AK była bardzo marnie uzbrojona
- w tym samym czasie także broń produkowana w kraju była przerzucana na
wschód
- z rozkazu Bora w 7 lipca 1944 r. wysłano z Warszawy na wschód 900
pistoletow maszynowych
- w połowie lipca 1944 r. kolejna porcje broni przekazano na wschód
Jak widać dla POWODZENIA AKCJI BURZA OGOŁOCONO WARSZAWĘ Z BRONI.
W depeszy z 5. 07 1944 r. Bór Komorowski stwierdził :
Przy obecnym stanie sił niemieckich w Polsce i ich przygotowaniu
przeciwpowstańczych polegających na rozbudowie kazdego budynku [. ..]
POWSTANIE NIE MA WIDOKÓW POWODZENIA.
Powstanie wybuchlo mniej niz miesiąc po wysłaniu tej depeszy. Na dwa tygodnie
przed podjęciem decyzji o wybuchu powstania a mniej niż miesiac przed jego
rozpoczeciem Bor Komorowski uważał, że powstanie nie ma sensu i AK nie jest wstanie przeprowadzić zrywu w Warszawie.