Temat: Ahhiya, Ahhiyawa, Achajowie

W Bogazkoy odkryto ruiny Hattusas, stolicy państwa Hetytów. Od 1906 roku są tam prowadzone wykopaliska i odkryto obszerne archiwum pałacowe z tabliczkami pokrytymi pismem klinowym, które Hetyci przejęli z Mezopotamii.
W tych takstach znaleziono wzmianki o Ahhiya i Ahhiyawa - Hetyci używali tych terminów w znaczeniu geograficznym, jako ziemie znajdujące się w kierunku zachodnim oraz politycznym, jako jakies potężne państwo. Nazwa przypomina oczywiście homerowych Achajów. To państwo miało swój przyczółek w Azji Mniejszejw Millawanda, które można identyfikować z Miletem. Miało związek z morzem, Ahhiya jest zawsze wymieniana w kontekście wysp czy okrętów. Najbardziej obszernym tekstem jest list króla Hetytów do Tawagalawy, króla Ahhijawy.

http://www.hittites.info/translations.aspx?text=transl...

Niektórych badaczy trochę ponosiła fantazja i w owym wymienionym w liście awanturniku o imieniu Piyama-radu dopatrywano się króla Pryama, a także Troji. Jest tam także wymieniony jakiś Aleksandos, który przypomina Aleksandra-Parysa. Jednak tego typu analogie są raczej już fantazjami.

Nasza współczesna wiedza narzuca nam identyfikację owej Ahhijawy z Grecją Mykeńską. Jednak jest to proste tylko na pozór. Nie mamy pojęcia, jak ta Grecja Mykeńska była zorganizowana, czy było to jedno państwo, czy jakaś federacja państw, jaki był także zasięg tego państwa ma wschód. Tutaj bardzo trudno wyjść poza ogólne spekulacje czy dywagacje.

Natomiast dużo bardziej istotną sprawą jest obecność Greków w Azji Mniejszej. Wiadomo o tzw. Wielkiej Kolonizacji, gdy Grecy zasiedlali tereny wokół Morza Srodziemnego. Jednak obecność Greków w Azji Mniejszej jest na pewno dużo starsza, możliwe nawet, była to pierwotna siedziba Greków którzy z tamtego terenu dopiero przybyli do samej Grecji. Wiadomo, że mitologia grecka zawiera wiele zapożyczeń z mitologi hetyckiej, więc te kontakty musiały być wczesne.

W języku polskim informacje na ten temat można znaleźć w książce Maciej Popko: "Ludy i języki Starożytnej Anatolii" oraz "Mitologia hetycka" tego samego autora. W tej drugiej książce autor się koncentruje na wskazywaniu podobieństw między znaną nam mitologią grecką a hetycką.

Temat: Ahhiya, Ahhiyawa, Achajowie

Kiedy identyfikowano Grekow z Ahhiyaa miano inne podejscie do mitow. Wtedy naiwnie widziano w nich odbicie realnej rzeczywistosci. uwazano ze postacie ktore znane sa z mitow sa odzwierciedlenie rzeczywistych postaci z historii. Dzis takie koncepcje sa jednoznacznie odrzucane przez wiekszosc badaczy. Dzis juz niewiele osob traktuje mity o Troi za odzwierciedlenie rzeczywistej historii
Co do zwiazkow pomiedzy Grekami a ludami wschodu to niedawno wyszla fundamentalna monografia Martina Westa, Wschodnie olicze Helikonu Pierwiastki zachodnioazjatyckie w greckiej poezji i micie. Zreszta ta ksiazka wywolala wielka dyskusje.

Temat: Ahhiya, Ahhiyawa, Achajowie

Sami Grecy uważali oblężenie Troi i króla Agamemnona za fakt historyczny, tak jak dla nas król Jagiełło i bitwa pod Grunwaldem. Potem przeniesiono to wszystko do świata legend i baśni. Przełom nastąpił za sprawą wykopalisk Schliemana na wzgórzu Hisarlik od 1871 roku. Uwierzono, ze to co łopata (chociaż tutaj był to raczej łom i kilof) odkrywa, to dokładnie ta Troja i to oblężenie.
Ale dzisiaj, to co 100 la temu wydawało się proste, zrobiło się bardzo skomplikowane. Oczywiście nie ma powodów, żeby znowu Troję i Agamemnona wysyłać do świata baśni, odkrycia Schliema, jak to ładnie ujął Parandowski we wstępie do tłumaczenie Odyseji, spowodowały, że te postacie podały swoje "historyczne adresy", wiadomo, w jakim historycznym kontekście ich szukać, to znaczy w świecie mykeńskich Greków.
Ale absolutnie nie oznacza to, że świat Iliady to świat Grecji Mykeńskiej. Słynne mykeńskie tabliczki służyły do prowadzenie zapisĸów o charakterze gospodarczym ale strukura społeczna jaką można w nich znaleźć z cała pewnością nie ma nic wspólnego ze światem bohaterów Iliady. Homer zapewne odtworzył swiat sobie współczesny lub niewiele starszy z jakąś archaizacją "jak to drzewiej bywało".

Antyczni Grecy nie mieli poza mitami żadnej wiedzy o Grecji Mykeńskiej, ciągłość historyczna była zerwana. Współczesna wiedza jest także znacząco większa od czasów pionierów w stylu Schliemanna. Jednak wzrost wiedzy nie zawsze oznacza, ze znamy odpowiedzi na wszystkie pytanie, niestety, ale wzrost wiedzy oznacza również pojawianie się nowych pytań bez odpowiedzi.

Temat: Ahhiya, Ahhiyawa, Achajowie

Grecy w rowne rzeczy wierzyli ktore nie sa prawda:). Wykopaliska Schliemanna (a raczej barbarzynskie rozkopanie wzgorza) rzeczywiscie spowodowaly nawrot do wiary w histoie zawarta w micie. Apogeum tej postawy mozna bylo obsewowac przed druga wojna swiatowa. Potem nastapilo stopniowe odejscie od takiego naiwnego spojrzenia na przeszlosc. Dzis poza czescia archeologow juz chyba nie doszukuje sie prawdziwosci w mitach o Troi.