Beata Pniewska

Beata Pniewska starszy specjalista
ds. ewaluacji RPO,
Urząd
Marszałkowsk...

Temat: pytanie o skale....

Czasem mam takie zaćmienie, jak to teraz:

jaką skalą jest skala ocen szkolnych: 1 2 3 4 5?
jaką skalą jest skala Likerta?
czy skala: "bardzo dobrze, dobrez, ani dobrze ani źle, źle, bardzo źle" jest skalą Likerta?

Ratunku, przez skórę czuję, że pytam o banał i nawet znam odpowiedź, ale jakoś w tym momencie doznałam zapomnienia a w tym też momencie są to dla mnie pytania niemal egzystencjalnej wagi :)
Marcin Szymkowiak

Marcin Szymkowiak Specjalista w
Ośrodku Statystyki
Małych Obszarów,
Urząd S...

Temat: pytanie o skale....

ad 1. Oceny mierzone są na skali porządkowej.
ad 2. Skala Likerta jest przykładem skali porządkowej. Wykorzystuje się ja w sytuacjach gdy mamy pewien zestaw stwierdzeń o obiekcie a zadaniem respondenta jest zaznaczenie kategorii na skali porządkowej, która odpowiada jego postawie wobec danego stwierdzenia. Na przykład: "Decyzja rządu o podwyżce podatku VAT jest słuszna" a możliwe odpowiedzi to:
5 - zgadzam się całkowicie,
4 - zgadzam się,
3 - ani się zgadzam, ani się nie zgadzam,
2 - nie zgadzam się,
1 - całkowicie się nie zgadzam.
ad 3. Tak jest. Na przykład pytanie mogłoby brzmieć "Jak Ci się żyje w Polsce?"
Pozdrawiam.Marcin Szymkowiak edytował(a) ten post dnia 24.09.10 o godzinie 23:17
Beata Pniewska

Beata Pniewska starszy specjalista
ds. ewaluacji RPO,
Urząd
Marszałkowsk...

Temat: pytanie o skale....

merci beaucoup :)
Bogdan Taranta

Bogdan Taranta Business Solutions
Manager

Temat: pytanie o skale....

Tak, i biedny respondent zastanawia się, czy się zgadza, czy się całkowicie zgadza :)

Temat: pytanie o skale....

Ludzie! Rozróżniajcie skalę Likerta od itemów skali Likerta. Kafeteria w pytaniu składająca się z pięciu uporządkowanych odpowiedzi od zdecydowanie się nie zgadzam do zdecydowanie się zgadzam to nie jest skala Likerta. Skala Likerta jest wieloelementową, zazwyczaj jednowymiarową, skalą złożoną z wielu itemów dobranych w oparciu o empirycznie zmierzone zasoby zmienności wspólnej i moc dyskryminacyjną.

Gdzieś kiedyś w polskiej metodologii nauk społecznych ktoś się musiał pomylić, coś źle przetłumaczyć, i od tej pory skala Likerta to po prostu zestaw odpowiedzi na pytanie :)

Generalnie, polska nomenklatura przy skalowaniu jest kompletnie niespójna.
Wojciech Sobala

Wojciech Sobala Redaktor
statystyczny,
biostatystyk,
Instytut Medycyny
Pr...

Temat: pytanie o skale....

No to już wiemy dzięki Pawłowi, że ocena na pewno nie jest skalą Likerta tylko co najwyżej itemem na takiej skali.
Ale czy można traktować oceny z poszczególnych przedmiotów jako skalę Likerta (prawdopodobnie niejednorodną)?
Czy sprawą kluczową dla skali Likerta jest symetria odpowiedzi względem pewnej kategorii neutralnej?Wojciech Sobala edytował(a) ten post dnia 24.09.10 o godzinie 11:21
Beata Pniewska

Beata Pniewska starszy specjalista
ds. ewaluacji RPO,
Urząd
Marszałkowsk...

Temat: pytanie o skale....

widzę, że dyskusja staje się coraz gorętsza... :)

rzeczywiście precyzja sformułowania mojego pytania zawiodła (przeprosiny dla Pawła ;))
nie lubię spierać się o słowa, wolę uzgadniać definicje (ewentualnie potwierdzać zgodność używanych definicji) ;)
a powracając do mojego pytania: bardziej ważką dla mnie kwestią jest wykorzystanie takiej skali w pytaniach kwestionariuszowych i późniejsza obróbka statystyczna czyli: gdzie warto stosować i co dzięki tej skali możemy zobaczyć?

ps. co do różnicy między zdecydowanie a zgadzam się ... jeśli to jest rzeczywisty problem to wg mnie powinno się napisać "nie wiem" a myslę, żze nawet w niektórych wypadkach powinno być "zdecydowanie się nie zgadzam" ;)

Temat: pytanie o skale....

Wojciech Sobala:
No to już wiemy dzięki Pawłowi, że ocena na pewno nie jest skalą Likerta tylko co najwyżej itemem na takiej skali.
Ale czy można traktować oceny z poszczególnych przedmiotów jako skalę Likerta (prawdopodobnie niejednorodną)?
Czy sprawą kluczową dla skali Likerta jest symetria odpowiedzi względem pewnej kategorii neutralnej?

Rensis Likert sformułował założenia swojej skali, o ile mnie pamięć nie myli, w 1932 roku. Od tego czasu metody analityczne poszły nieco do przodu :) Dlatego dzisiaj spokojnie możemy stosować wielowymiarowe skale Likerta, a skala ocen ze wszystkich przedmiotów prawdopodobnie byłaby taką skalą, a zmiennymi latentnymi stojącymi za wartościami na itemach mogą być np. zdolności w naukach ścisłych, humanistycznych etc. :) (Ale to oczywiście czysta teoria).
Wojciech Sobala

Wojciech Sobala Redaktor
statystyczny,
biostatystyk,
Instytut Medycyny
Pr...

Temat: pytanie o skale....

Paweł ,zgadzam się, że obecnie metody analizy sugerują nieco inny niż ten orginalnie zaproponowany sposób analizy tego typu skali.

Moje pytanie numer 2 było nieco podchwytliwe, bo ja sam mam duże wątpliwości czy kategoria środkowa czyli: 3 ani się zgadzam, ani się nie zgadzam nie musi być kategorią neutralną ale również mogą się tu znaleźć odpowiedzi osób które unikają odpowiedzi na pytanie.

Temat: pytanie o skale....

Wojciech Sobala:
Paweł ,zgadzam się, że obecnie metody analizy sugerują nieco inny niż ten orginalnie zaproponowany sposób analizy tego typu skali.

Moje pytanie numer 2 było nieco podchwytliwe, bo ja sam mam duże wątpliwości czy kategoria środkowa czyli: 3 ani się zgadzam, ani się nie zgadzam nie musi być kategorią neutralną ale również mogą się tu znaleźć odpowiedzi osób które unikają odpowiedzi na pytanie.

Też mam takie wątpliwości. Doszedłem jednak do wniosku, (w oparciu o wyniki analiz oczywiście) że najlepiej stosować rozwiązanie z punktem neutralnym, ale niewymuszające, czyli z kategorią "Nie wiem / Trudno powiedzieć". Wtedy odsetek respondentów wybierających kategorię środkową radykalnie spada, co sugeruje, że ci, którzy ją wskazują mają wyrobioną opinię, ale neutralną. Powstaje za to problem braków danych.
Marcin Szymkowiak

Marcin Szymkowiak Specjalista w
Ośrodku Statystyki
Małych Obszarów,
Urząd S...

Temat: pytanie o skale....

Pytanie nr 3 Pani Beaty było daleko idącym skrótem myślowym ale generalnie można było wyczuć o co Pani chodziło podczas jego formułowania. Ja przynajmniej tak to odebrałem:) Poza tym Panie Pawle czy może Pan podać konkretne źródło w oparciu o które formułuje Pan swoją definicję skali Likerta? Ta którą ja przytoczyłem jest generalnie powszechnie podawana w literaturze przedmiotu i nie do końca rozumiem z czym są związane Pana wątpliwości. Co do nomenklatury to zgadzam się, że czasami pewne rzeczy źle przetłumaczone zaczynają żyć własnym życiem i trudno potem to zmienić jeśli to wejdzie do powszechnego obiegu. Tym bardziej będę zobowiązany za podanie źródeł:) PozdrawiamMarcin Szymkowiak edytował(a) ten post dnia 24.09.10 o godzinie 23:21

Temat: pytanie o skale....

Źródła:

Po polsku:

Nachmias David; Frankfort-Nachmias, Chava - Metody badawcze w naukach społecznych - ZYSK I SK-A, Poznań 2001, wyd. 1

I oryginał

Likert, Rensis (1932). "A Technique for the Measurement of Attitudes". Archives of Psychology 140: 1–55.

W literaturze przedmiotu problem jest tej natury, że termin skala rzeczywiście ma dwa znaczenia:

- Zestaw odpowiedzi na pytanie w kwestionariuszu
- Zestaw pytań w kwestionariuszu (itemów skali) mających w założeniu mierzyć jedną postawę, oryginalnie jednowymiarową, w praktyce również o wielu wymiarach.

Nie wyobrażam sobie mierzenia zmiennych ukrytych (a przez takie właśnie reprezentowane są postawy) w oparciu o jedno pytanie kwestionariusza.

EDIT:

Nawet Wikipedia zwraca uwagę na ten fakt zamienności pojęć:

"A Likert scale (pronounced /ˈlɪkərt/,[1] also /ˈlаɪkərt/) is a psychometric scale commonly used in questionnaires, and is the most widely used scale in survey research, such that the term is often used interchangeably with rating scale even though the two are not synonymous."

i dalej:

"An important distinction must be made between a Likert scale and a Likert item. The Likert scale is the sum of responses on several Likert items. Because Likert items are often accompanied by a visual analog scale (e.g., a horizontal line, on which a subject indicates his or her response by circling or checking tick-marks), the items are sometimes called scales themselves. This is the source of much confusion; it is better, therefore, to reserve the term Likert scale to apply to the summated scale, and Likert item to refer to an individual item."

Czyli mamy dwa pojęcia, Likert item i Likert Scale. Tylko w polskiej literaturze niestety są ze sobą często mylone.

I komentarz: "Sum of responses" rzeczywiście była wykorzystywana w erze przedkomputerowej i w oparciu o nią Rensis Likert oryginalnie zbudował swoje podejście do pomiaru postaw. Dzisiaj posługujemy się raczej wartościami czynnikowymi (albo nawet ocenami z MCA albo CatPCA) jako bardziej odpornymi na arbitralne decyzje badacza i bardziej odpowiadającymi teorii pomiaru postaw.Paweł Sopel edytował(a) ten post dnia 24.09.10 o godzinie 23:31
Marcin Szymkowiak

Marcin Szymkowiak Specjalista w
Ośrodku Statystyki
Małych Obszarów,
Urząd S...

Temat: pytanie o skale....

Dziękuję za wyczerpującą odpowiedź. Terminologia rzeczywiście może być w tym przypadku kłopotliwa i jak Pan cytuje być źródłem pewnego zagmatwania. Co do wątpliwości wyrażanych co do liczby pytań w kwestionariuszu proszę zwrócić uwagę, że tez wspominałem o zestawie stwierdzeń a nie pojedynczym pytaniu w kwestionariuszu. PozdrawiamMarcin Szymkowiak edytował(a) ten post dnia 24.09.10 o godzinie 23:59
Wojciech Sobala

Wojciech Sobala Redaktor
statystyczny,
biostatystyk,
Instytut Medycyny
Pr...

Temat: pytanie o skale....

Paweł Sopel:
Wojciech Sobala:
Paweł ,zgadzam się, że obecnie metody analizy sugerują nieco inny niż ten orginalnie zaproponowany sposób analizy tego typu skali.

Moje pytanie numer 2 było nieco podchwytliwe, bo ja sam mam duże wątpliwości czy kategoria środkowa czyli: 3 ani się zgadzam, ani się nie zgadzam nie musi być kategorią neutralną ale również mogą się tu znaleźć odpowiedzi osób które unikają odpowiedzi na pytanie.

Też mam takie wątpliwości. Doszedłem jednak do wniosku, (w oparciu o wyniki analiz oczywiście) że najlepiej stosować rozwiązanie z punktem neutralnym, ale niewymuszające, czyli z kategorią "Nie wiem / Trudno powiedzieć". Wtedy odsetek respondentów wybierających kategorię środkową radykalnie spada, co sugeruje, że ci, którzy ją wskazują mają wyrobioną opinię, ale neutralną. Powstaje za to problem braków danych.

Lepiej jednak mieć braki które informują nas o tym, że mamy ograniczoną (stopień zależy od odsetka braków) wiedzę o odpowiedziach na pytanie niż złudne poczucie, że wszystko wiemy.
W przypadku braku takiej kategori można rozkład zawsze modelować jako mieszaninę rozkładów ale takie modele dla analiz czynnikowych to zupełna nowość a tu dodatkowo zmienna która nie jest ciągła (nie wiem czy dla takiego przypadku są jakieś gotowce w formie programu).
Marcin Szymkowiak

Marcin Szymkowiak Specjalista w
Ośrodku Statystyki
Małych Obszarów,
Urząd S...

Temat: pytanie o skale....

W przypadku braków odpowiedzi można również wykorzystać różne techniki korygujące wyniki badań, na przykład kalibrację, która jest metodą wykorzystywaną w różnego rodzaju badaniach celem redukcji obciążenia będącego konsekwencją braków odpowiedzi.

Następna dyskusja:

pytanie sondazowe




Wyślij zaproszenie do