Artur S.

Artur S. Doktor ekonomii,
praktyk zarządzania,
innowator,
skuteczn...

Temat: Prakseologia - definicja

Prakseologia - inaczej teoria sprawnego działania. Jest dziedziną badań naukowych dotyczących wszelkiego celowego działania ludzkiego.

Inicjatorem prakseologii jako koncepcji tak w zakresie nazwy, jak i odrębnej dyscypliny badań był Alfred Espinas, który w 1890 roku na łamach czasopisma Revue Philosophique de la France et de l'Etranger w artykule pt. Les orgines de la technologie pisał m.in.: i otóż słowo "praktyka" nasuwa termin "prakseologia" dla oznaczenia nauki "o formach najogólniejszych i zasadach najwyższych działania w świecie stworów żywych".

Zadaniem prakseologii jest poszukiwanie najszerszych uogólnień odnoszących się do wszelkich form świadomego i celowego działania rozpatrywanego ze względu na sprawność; konstruowanie i uzasadnianie dyrektyw praktycznych, tj. nakazów i zakazów oraz zaleceń i przestróg dotyczących wzmagania sprawności i unikania niesprawności w działaniu; wypracowywanie systemu pojęć niezbędnych lub swoiście przydatnych dla tych konstrukcji; zmierzanie do ujęcia ich w system dedukcyjny i do sformalizowania twierdzeń. Zadaniem prakseologii jest m. in. naukowe badanie warunków sprawności działań. W związku z tym zajmuje się ona typologią działań, połączoną z dociekaniem przyczyn ich powodzeń i niepowodzeń.

Na konieczność stosowania prakseologii jako metody nauki ekonomii wskazywał Ludwik von Mises w swoim dziele Ludzkie działanie.

W Polsce prekursorem tej dziedziny filozofii był Tadeusz Kotarbiński.

Linki zewnętrzne

Towarzystwo Naukowe Prakseologii
Zespół Badawczy Prakseologii im. Tadeusza Kotarbińskiego IF WFiS UMCS
Prakseologia: metodologia Szkoły Austriackiej
Polska strona Instytutu Misesa

Źródło: Wikipedia, http://pl.wikipedia.org/wiki/Prakseologia, 01.05.2008 r.
Artur S.

Artur S. Doktor ekonomii,
praktyk zarządzania,
innowator,
skuteczn...

Temat: Prakseologia - definicja

Artur S.:
Prakseologia - inaczej teoria sprawnego działania. Jest dziedziną badań naukowych dotyczących wszelkiego celowego działania ludzkiego.

Inicjatorem prakseologii jako koncepcji tak w zakresie nazwy, jak i odrębnej dyscypliny badań był Alfred Espinas, który w 1890 roku na łamach czasopisma Revue Philosophique de la France et de l'Etranger w artykule pt. Les orgines de la technologie pisał m.in.: i otóż słowo "praktyka" nasuwa termin "prakseologia" dla oznaczenia nauki "o formach najogólniejszych i zasadach najwyższych działania w świecie stworów żywych".

Zadaniem prakseologii jest poszukiwanie najszerszych uogólnień odnoszących się do wszelkich form świadomego i celowego działania rozpatrywanego ze względu na sprawność; konstruowanie i uzasadnianie dyrektyw praktycznych, tj. nakazów i zakazów oraz zaleceń i przestróg dotyczących wzmagania sprawności i unikania niesprawności w działaniu; wypracowywanie systemu pojęć niezbędnych lub swoiście przydatnych dla tych konstrukcji; zmierzanie do ujęcia ich w system dedukcyjny i do sformalizowania twierdzeń. Zadaniem prakseologii jest m. in. naukowe badanie warunków sprawności działań. W związku z tym zajmuje się ona typologią działań, połączoną z dociekaniem przyczyn ich powodzeń i niepowodzeń.

Na konieczność stosowania prakseologii jako metody nauki ekonomii wskazywał Ludwik von Mises w swoim dziele Ludzkie działanie.

W Polsce prekursorem tej dziedziny filozofii był Tadeusz Kotarbiński.

Linki zewnętrzne

Towarzystwo Naukowe Prakseologii
Zespół Badawczy Prakseologii im. Tadeusza Kotarbińskiego IF WFiS UMCS
Prakseologia: metodologia Szkoły Austriackiej
Polska strona Instytutu Misesa

Źródło: Wikipedia, http://pl.wikipedia.org/wiki/Prakseologia, 01.05.2008 r.

======================================================

Kolejny powrót do źródła...

Słowo prakseologia pochodzi z języka greckiego: práksis, prákseos ‘praktyka, czynność’ + lógos ‘nauka’.
Według encyklopedii Wydawnictwa Naukowego PWN, prakseologia to nauka o sprawności działań, którą Tadeusz Kotarbiński zaczął tworzyć przed I wojną świat, a dojrzały jej system przedstawił w „Traktacie o dobrej robocie” z 1955 roku oraz w wielu innych pracach, proponując podstawową terminologię, ustalając zakres i miejsce prakseologii miedzy innymi w metodologii ogólnej.

Analizując wiele różnych definicji dowiemy się czym jest i czym się zajmuje prakseologia. Jedne z nich przedstawiają prakseologię jako naukę sprawnym działaniu, która ustala, z punktu widzenia sprawności najszersze uogólnienia, odnoszące się wszelkich form świadomego i celowego działania, konstruuje i uzasadnia wskazówki i postulaty dotyczące podnoszenia jego sprawności, bada tez uwarunkowania sprawności działań i zajmuje się ich podziałem i charakterystyka z punktu widzenia skuteczności.
Inna definicja stwierdza, że prakseologia jest nauką, której podstawowy problem można wyrazić pytaniem: jak należy działać, by działać najsprawniej? Jej zadaniem jest zdobywanie i uzasadnianie wskazań dotyczących tego, co trzeba czynić, co dobrze jest czynić lub co wystarczy czynić w określonych okolicznościach, aby jak najsprawniej osiągnąć zamierzone skutki.
Prakseologia zajmuje się miedzy innymi badaniem działania zespołowego, czyli współdziałania. Ma więc duże znaczenie dla usprawnienia bieżącego działania na wszystkich szczeblach struktury organizacji. Są też inne definicje, króciutko określające prakseologię, w tym wypadku gospodarczą, jako naukę o racjonalnym działaniu .

Zatem jeśli jednymi słowy owa prakseologia to po prostu nauka o normach i zasadach skutecznego i sprawnego działania, to musi znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach życia. I rzeczywiście tak jest.
Wachlarz wykorzystania prakseologii jest szeroki, począwszy od ogrodnictwa – czyli co i jak robić w ogrodzie, aby się nie zamęczyć, poprzez ratownictwo chemiczne - przeprowadzenie analizy pojęciowej działań ratowniczych w celu wyodrębnienia podstawowych aspektów związanych ze sprawcą, celem, wynikiem działań ratowniczych, środkami metodami, sposobami i warunkami i sytuacjami tych działań, oraz stosowaną w nich aparaturą materiałami, na końcu wreszcie samym ich wytworem końcowym , aż do marketingu, gdzie prakseologia poszukuje ogólnych warunków sprawnego pomnażania pieniędzy (bądź, co się sprowadza do tego samego, ogólnych warunków lepszego zaspokajania pragnień konsumentów).

Jedną z ciekawszych form przedstawienia zasad nauki jaka jest właśnie prakseologia to porównanie jej do pracy na roli. Według takiego opisu, człowiek może wiele ulepszyć, ale panujących praw nie zmieni. Czy rolnik, który nie dba o ziemię, nie nawozi jej i nie spulchnia - może oczekiwać takich samych plonów jak ten, który dostarcza ziemi wszystkiego, czego ona potrzebuje?

Tak różnorodne zastosowanie prakseologii w różnych dziedzinach życia świadczy tylko o jej uniwersalności i przydatności. Prakseologia rozpatruje efektywność związaną z działaniem, czyli czynnościami świadomymi zmierzającymi ku jakiemuś celowi. Prakseolog porównujący efektywność dwóch technik nie musi zastanawiać się nad słusznością ich celu. Jak powiedział Peter Drucker: Nie chodzi o to, aby robić wszystkie rzeczy we właściwy sposób. Chodzi przede wszystkim o to, aby robić właściwe rzeczy.

Prakseologia zajmuje się efektywnością, należy zatem wspomnieć o efektywności osobistej, którą możemy zdefiniować jako zdolność przy optymalnym wykorzystaniu zasobów do osiągania celów, zarówno tych osobistych jak i zawodowych. Prakseologię w tym aspekcie możemy określić jako sztukę określania celów, doboru odpowiednich środków, formułowania miar i kryteriów oceny zbliżania się do celu. Jest to więc teoria podejmowania decyzji.
Istotnym elementem jest natychmiastowe planowanie. Konsekwencją braku planowania jest niezdolność skupienia się na zadaniach aktualnie wykonywanych, gdyż stale napływające myśli o sprawach do załatwienia, rozpraszają. Dzięki jasno określonym czynnościom, ma się wyobrażenie. Jak przebiegać będzie reszta działań. Jeśli ten obraz jest wyraźny, można zacząć działać od razu, bez zastanawiania się nad błahymi sprawami i w efekcie realizuje się zadania znacznie szybciej.

Warto też na chwilę zatrzymać się nad wydawnictwem pt. „7 nawyków skutecznego działania” Stephena R. Covey’a. Do tych nawyków zaliczmy:
1. bycie proaktywnym
2. zaczynanie wszystkiego z wizją końca
3. robienie w pierwszej kolejności tego, co najważniejsze
4. myślenie w kategoriach wygrana – wygrana
5. najpierw staranie się zrozumieć a dopiero potem być zrozumianym
6. synergia (całość jest czymś więcej niż sumą poszczególnych części)
7. sposoby – zasady wszechstronnej ciągłej samoodnowy

Według wydawcy owego poradnika, wydawnictwo „Medium”, wypracowanie tych siedmiu nawyków prowadzi do twórczych zmian wewnętrznych, kształtowania trwałych relacji z innymi, inspirującego przywództwa na poziomie osobistym, interpersonalnym i menedżerskim. Autor tych siedmiu nawyków uważa iż istotną poprawę widzenia świata, tzw. mapy rzeczywistości, przynosi paradygmat zasad – ludzka efektywnością rządzą konkretne zasady – naturalne prawa, których znajomość i stosowanie daje nam już nie tyle znajomość mapy, co właściwego terenu. A właśnie te siedem nawyków to skrzyżowanie wiedzy (co, dlaczego), umiejętności (jak) i pragnienia (chcę, motywacja). Istotne tu jest to, że postawy ludzkie i ich skuteczne działanie oparte są na wymienionych wyżej siedmiu zasadach w odróżnieniu od motywów i wartości typu: pieniądze, praca, przyjemność, własna osoba.

Aby skutecznie i sprawnie działać należy również zdać sobie sprawę, że całe nasze życie składa się ze spraw:
§ ważnych i pilnych
§ pilnych choć nieważnych
§ ani pilnych ani ważnych
§ ważnych choć niepilnych
Posegregowanie i ustawienie tych spraw w odpowiedniej kolejności to już jest połowa sukcesu. Ważne sprawy to te, które łączą się z naszym dobrobytem, bliskimi osobami, celami i planami. Pilne jest z kolei to, co w różny sposób domaga się lub wymusza na nas natychmiastowe działanie. Sprawy tak naprawdę nie mające znaczenia dla jakości naszego życia są nie ważne a sprawy nie pilne mogą spokojnie poczekać, przynajmniej do jakiegoś momentu. Odpowiednie klasyfikowanie zajęć, np. za pomocą kalendarza bądź organizera i robienie głównie tego, co ważne i pilne oraz ważne choć niepilne sprawi, iż przybędzie wolnego czasu a odejdzie stres i przemęczenie. A wszystko dzięki prakseologii – odpowiedniemu zarządzaniu własną osobą, planowaniu zajęć i rozumnego ich hierarchizowania.

Istotnym czynnikiem dla skutecznego planowania jest jego szczegółowość i precyzyjność. Ogólnie trzeba stwierdzić, że większa szczegółowość planu sprzyja jego niezawodności, „rozbicie” złożonego działania na czynniki pierwsze ułatwia bowiem testowanie planu w umyśle, przewidywanie jego powodzenia jeszcze przed przystąpieniem do działania. Szczegółowy plan powinien stanowić ciąg pojedynczych działań ułożonych w logicznym porządku, wynikających jedno z drugiego. Oczywiście plan nie może być zbyt drobiazgowy, gdyż kłóciłoby się to z zasadą ekonomii poznawczej. Układanie takiego planu zajmowałoby zbyt dużo czasu i pochłaniało niepotrzebnie zbyt dużo energii.

Do skutecznego działania potrzebnych jest też kilka innych składników. Oprócz konkretnych umiejętności i określonych środków niezbędna jest odpowiednia motywacja. Liczącą się umiejętnością jest asertywność. Reakcje asertywne sprzyjają zachowaniu równości w relacjach międzyludzkich umożliwiając nam działanie w naszym najlepszym interesie, obronę własnego stanowiska bez nadmiernego lęku, swobodne i szczere wyrażanie uczuć oraz korzystanie z własnych praw bez naruszania prawa innych ludzi. Do skutecznego działania asertywnego niezbędne jest poczucie własnej wartości oraz myślenie w kategoriach wygrana – wygrana. Taka postawa polega na tym, że każda ze stron może spełnić swoje potrzeby. Charakteryzuje się ona wypracowaniem nowego rozwiązania pozwalającego osiągnięcie tego, co jest naprawdę ważne. Wyjście takie różni się od kompromisu zakładającego częściowa rezygnacje każdej ze stron. Choć wymagająca wysiłku i dyplomacji postawa wygrana – wygrana jest najlepszą postawą w działaniu. Jak ładnie ujął to J. Penc, prakseologię w sposób uproszczony nazwać po prostu nauką o dobrej robocie.

Zdarzają się jednak nie tak optymistyczne spostrzeżenia na temat prakseologii Tadeusza Kotarbińskiego. Zgodnie z nią walka sportowa to "świadome działanie dwóch lub więcej podmiotów, które dokładają starań, aby przeszkadzać sobie wzajemnie w osiągnięciu oznaczonego celu" . Czyli walka może wystąpić tylko między podmiotami zdolnymi do kooperacji o charakterze negatywnym, to znaczy, do świadomego działania przeciwko sobie.
Wszystkie definicje, podsumowania i działanie sprowadza się to jednej podstawowej zasady: Uczenie się jest podstawową przesłanką efektywnego i długofalowego rozwoju.

Na UMCS istnieje Zespół Badawczy Prakseologii im. Tadeusza Kotarbińskiego zajmujący się wykorzystaniem prakseologii do budowy podstaw metodologicznych współczesnej teorii organizacji i zarządzania. Zadanie to dzieli się między innymi na: badania nad wzajemnymi relacjami między prakseologią a innymi nowoczesnymi naukami organizacji i zarządzania, rozwinięcie i zastosowanie prakseologicznego instrumentarium metodologiczno-filozoficznego (teoria zdań prakseologicznych, prakseologiczna teoria zdarzeń, prakseologiczna aparatura pojęciowa) we współczesnej teorii organizacji i zarządzania.

Źródło: Portal sciaga.pl, http://www.sciaga.pl/tekst/32630-33-prakseologia, 01.05.2008 r.
Anna Mazur

Anna Mazur dr nauk
ekonomicznych (w
dziedzinie
zarządzania)

Temat: Prakseologia - definicja

Artur Smolik:
Prakseologia - inaczej teoria sprawnego działania. Jest dziedziną badań naukowych dotyczących wszelkiego celowego działania ludzkiego.

Inicjatorem prakseologii jako koncepcji tak w zakresie nazwy, jak i odrębnej dyscypliny badań był Alfred Espinas, który w 1890 roku na łamach czasopisma Revue Philosophique de la France et de l'Etranger w artykule pt. Les orgines de la technologie pisał m.in.: i otóż słowo "praktyka" nasuwa termin "prakseologia" dla oznaczenia nauki "o formach najogólniejszych i zasadach najwyższych działania w świecie stworów żywych".

Zadaniem prakseologii jest poszukiwanie najszerszych uogólnień odnoszących się do wszelkich form świadomego i celowego działania rozpatrywanego ze względu na sprawność; konstruowanie i uzasadnianie dyrektyw praktycznych, tj. nakazów i zakazów oraz zaleceń i przestróg dotyczących wzmagania sprawności i unikania niesprawności w działaniu; wypracowywanie systemu pojęć niezbędnych lub swoiście przydatnych dla tych konstrukcji; zmierzanie do ujęcia ich w system dedukcyjny i do sformalizowania twierdzeń. Zadaniem prakseologii jest m. in. naukowe badanie warunków sprawności działań. W związku z tym zajmuje się ona typologią działań, połączoną z dociekaniem przyczyn ich powodzeń i niepowodzeń.

Na konieczność stosowania prakseologii jako metody nauki ekonomii wskazywał Ludwik von Mises w swoim dziele Ludzkie działanie.

W Polsce prekursorem tej dziedziny filozofii był Tadeusz Kotarbiński.

Linki zewnętrzne

Towarzystwo Naukowe Prakseologii
Zespół Badawczy Prakseologii im. Tadeusza Kotarbińskiego IF WFiS UMCS
Prakseologia: metodologia Szkoły Austriackiej
Polska strona Instytutu Misesa

Źródło: Wikipedia, http://pl.wikipedia.org/wiki/Prakseologia, 01.05.2008 r.
Poza Kotarbińskim warto wspomnieć o prof. W. Gasparskim.
Magdalena K.

Magdalena K. Inteligencja
emocjonalna, action
learning

Temat: Prakseologia - definicja

Warto również wspomnieć prof. W. Kieżuna, autora książki "Sprawne zarządzanie organizacją". Gasparski i Kieżun są profesorami Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie.
A to całe nasze narodowe zainteresowanie skutecznością opisał już w 1980 r. G. Hofstede. Nasz narodowy paradygmat dotyczący pochodzenia organizacji i jej celów zaczyna się od słów "na początku była ... SKUTECZNOŚĆ", dla Niemiec jest to PORZĄDEK, w Chinach RODZINA, ...

konto usunięte

Temat: Prakseologia - definicja

Definicja ludzkiego działania Ludwiga von Misesa:

"Ludzkie działanie to zachowanie celowe. Możemy też powiedzieć: działanie to wola zrealizowania i przekształcona w czyn; to dążenie do celu; to rozmyślna reakcja podmiotu na bodźce i uwarunkowania zewnętrzne; to świadome przystosowanie się człowieka do stanu wszechświata, który decyduje o jego życiu."

Ludwig von Mises, Ludzkie Działanie, Instytut Misesa, Warszawa 2007, str.9
Patrycja Skręta

Patrycja Skręta Student, Wyższa
Szkoła Informatyki i
Ekonomii w Olsztynie

Temat: Prakseologia - definicja

Witam!! Mam do napisania prace na zarządzanie tyczącą się polskiej szkoły prakseologicznej. Czy jest ktoś w stanie podać mi najważniejszych polskich prekursorów tego hasła?? Piszę taka pracę pierwszy raz i nei wiem ilu pzredstawicieli mam wymienić. Zapewne ma to być Kotarbiński ale kto jeszcze??

Z góry dziękuję z pomoc.
Artur S.

Artur S. Doktor ekonomii,
praktyk zarządzania,
innowator,
skuteczn...

Temat: Prakseologia - definicja

Witaj Patrycjo,
myślę, że natchninie i niezbędne materiały znajdziesz w wątku dotyczacym literatury. Niemniej jednak za niekwestionowaneny autorytet i twórcę prakseologii, uznawany jest Tadeusz Kotarbiński.

Możesz także rozpocząć od tego:

Inicjatorem prakseologii, jako koncepcji tak w zakresie nazwy, jak i odrębnej dyscypliny badań był Alfred Espinas w 1890 roku, który na łamach czasopisma "Revue Philosophgique de la France et de l'Etranger" w artykule pt. Les orgines de la technologie pisał m.in.: "i otóż słowo "praktyka" nasuwa termin "prakseologia" dla oznaczenia nauki "o nauko o formach najogólniejszych i zasadach najwyższych działania w świecie stworów żywych" (Kotarbiński,1982 "Traktat o dobrej robocie")

PRAKSEOLOGIA
nauka o sprawnym działaniu, nazywana często GRAMATYKĄ CZYNU lub METODOLOGIĄ OGÓLNĄ. Nauka ta poszukuje najszerszych uogólnień odnoszących się do wszelkich form świadomego i celowego działania rozpatrywanego ze względu na sprawność; konstruuje i uzasadnia dyrektywy praktyczne, tj. nakazy i zakazy oraz zalecenia i przestrogi dotyczące wzmagania sprawności i unikania niesprawności w działaniu; wypracowuje system pojęć niezbędnych lub swoiście przydatnych dla tych konstrukcji; zmierza do ujęcia ich w system dedukcyjny i do sformalizowania twierdzeń. Zadaniem prakseologii jest m.in. naukowe badanie warunków sprawności działań. W związku z tym zajmuje się ona typologią działań, połączonej z dociekaniem przyczyn ich powodzeń i niepowodzeń (Pszczołowski 1978,"Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji")

Twórca naukowej prakseologii - Tadeusz Kotarbiński umiejscawia ją wśród nauk filozoficznych, a mianowicie w etyce i logice. Prakseologia w logice umiejscawiana jest jako metodologia ogólna, w naukach o organizacji i zarządzaniu występuje jako ogólna teoria organizacji: zajmuje się świadomą i umyślną działalnością człowieka, z punktu widzenia jej skuteczności. Cel natomiast to zamierzony stan rzeczy lub zdarzeń, do niego zmierza sprawca w swej skutecznej działalności. Jak pisał Pszczołowski: "Działalność wiodąca do sukcesu, to działalność, w której człowiek na ogół dokładnie zdaje sobie sprawę z celu swego wysiłku" (Kotarbiński,1982 "Traktat o dobrej robocie")

Szczególnym pojęciem jest w prakseologii "sprawność działania" - określająca ogólnie wszystkie walory praktyczne działania (Kotarbiński,1982 "Traktat o dobrej robocie"). Prakseologiczna metodologia, odnosząca się do wszelkich form świadomego i celowego działania rozpatrywanego ze względu na sprawność, wskazuje na możliwości rozwiązywania złożonych problemów praktycznych i w konsekwencji formułowania dyrektyw praktycznych. Wydaję się, że w stosunku do instytucji działających na rynku usług sportowych, często w sytuacjach niepewnych, celowe będzie przekształcanie dyrektyw prakseologicznych formułowanych ogólnie, w ten sposób, aby nie tracąc walorów ogólności i precyzji uwzględniały specyficzne dla sportu sytuacje probabilistyczne np. reguła mówiąca o konieczności ekonomizowania działań, w rywalizacji sportowej często nie może mieć zastosowania, gdyż osiągnięcie sukcesu wymaga maksymalizacji nakładów często kosztem krańcowego zmęczenia (wyczerpania), czy też inna reguła mówiąca o podejmowaniu rozsądnego ryzyka w sporcie często nie jest uwzględniana, gdyż tylko podjęcie działań skrajnie ryzykownych może przynieść sukces sportowy

Metodologia prakseologiczna umożliwia naukowe rozwiązywanie problemów praktycznych gdyż uwzględnia zintegrowane działania obejmujące zracjonalizowane metodologicznie wyznaczanie celów i kryteriów działania, dobór środków działania i wyznaczania warunków działania. Zmieniające się w czasie zależności pomiędzy celami, kryteriami, środkami działania i warunkami wyznaczają konieczność systemowego badania tych zależności np. doboru celów i kryteriów ze względu na posiadane środki i warunki, lub poszukiwania warunków dla realizacji celów ze względu na posiadane środki.

PRAKSEOLOGIA – od greckiego działanie, nauka w obrębie praktycznej socjologii, metodologia zajmująca się badaniem działań indywidualnych albo zbiorowych z punktu widzenia skuteczności; założenia prakseologii dał prezes PAN, Tadeusz Kotarbiński; jest ona jedną z metod badań współczesnej socjologii. Istota tej metody polega na praktycznym (i historycznym) badaniu rzeczywistości, na wykrywaniu charakterystycznych przejawów wprawy w pracy i sposobów jej wykonywania, analizie jej elementów; na tej podstawie konstruowane są rozmaite zalecenia o charakterze praktycznym. Prakseologia zajmuje się wymienioną problematyką w aspekcie historycznym, jak również prowadzi konkretne badania pracy zespołów ludzkich, analizuje formy organizacji pracy, specjalizacji, rozpatruje, jakie czynniki subiektywne (rzadziej obiektywne) przyczyniają się do zmiany organizacji i wpływają na poziom wydajności (Tadeusz Pszczołowski „Pojęcia Prakseologiczne – Materiały Prakseologiczne: Henryk Greniewski „Zamiar i Wykonanie” nr 15, 1964 r.)

SKUTECZNOŚĆ działań w treningu to oceniana pozytywnie zgodność wyniku z celem. Skuteczność jest podstawowym składnikiem sprawności w sensie generalnym. Działanie jest skuteczne, jeżeli osiągamy zamierzony cel, umożliwia lub ułatwia jego osiągnięcie. W zależności od rodzaju celu występują przypadki działań, które rozpatruje się jako:
a)Skuteczne albo nieskuteczne – skuteczność niestopniowalna
b)Mniej lub bardziej skuteczne – skuteczność stopniowalna
O stopniowalnej albo niestopniowalnej skuteczności decyduje sformułowanie celu (stopniowalny lub niestopniowalny).
a)Cele stopniowalne – osiągnąć na mecie jedno z czołowych miejsc, przepłynąć określony dystans z submaksymalną intensywnością, doskonalić reakcje złożoną i prędkość pojedynczego ruchu w treningu szybkości
b)Cele niestopniowalne – uzyskać zwycięstwo w walce
Przy ocenie skuteczności nie bierze się pod uwagę ubytków (np. wydatku energetycznego, zużytego czasu) lecz tylko nabytki (skutki przewidywane jako cele)

KORZYSTNOŚĆ – stanowi cechę działania oznaczonego dodatnio ze względu na przewagę nabytków (skutków, wyniku użytecznego) w różnicy między nabytkami, a ubytkami (kosztami), gdy N-U>0, np. korzystna różnica pomiędzy liczbą rzutów celnych i niecelnych do bramki, zaliczonych i niezaliczonych skoków, udanych i nieudanych interwencji gracza w grze obronnej. Działanie niekorzystne – mające ocenianą negatywnie różnicę (strata) – występuje, gdy N-U<0. Działanie jest korzystne, gdy cenność nabytków przekracza cenność ubytków – kiedy N>U.

EKONOMICZNOŚĆ – to stosunek między nabytkami a ubytkami, w których cenność nabytków jest większa od ubytków, gdy N/U>1; jeżeli przeważają ubytki, gdy N/U<1, występuje nieekonomiczność.

RACJONALNOŚĆ – E. Geblewicz („Co to znaczy postępować racjonalnie?”, Prakseologia 1975, nr 2) rozpatruje racjonalność jako:
a)Działanie planowe
b)Skuteczne
c)Przestrzeganie preferencji – przestrzeganie hierarchii motywów lub hierarchii potrzeb
d)Konsekwencja w postępowaniu
(Gabriel Łasiński, „Prakseologiczne podstawy teorii sportu”, Prakseologia nr 1, 1984, s. 79 – 102)

Powodzenia

Następna dyskusja:

Dlaczego Prakseologia umarła?




Wyślij zaproszenie do