Temat: 30 Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film"

Historia
Historia Koszalińskiego Festiwalu Debiutów Filmowych sięga roku 1973. W sierpniu, w kinach Koszalina, a także Mielna, Łazów i Ustronia Morskiego, zaprezentowano - w ramach I Międzynarodowych Spotkań Filmowych "Młodzież na ekranie" - 14 polskich filmów fabularnych kinowych, 8 telewizyjnych, a także 7 filmów z krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
Pokazom filmów towarzyszyły spotkania i dyskusje twórców z publicznością. Grand Prix "Wielki Jantar 73" otrzymał film "Iluminacja" Krzysztofa Zanussiego. Te pierwsze Spotkania Filmowe nie miały jeszcze wtedy charakteru konkursu debiutów. Jednak już wtedy tematyka młodzieżowa i charakter międzynarodowy wyróżniały festiwal koszaliński. To, by młodzież była obecna nie tylko na ekranie, ale i pojawiła się po drugiej strony kamery, w roli twórców filmowych, było tylko kwestią czasu.
Już w 1974 r. Koszalińskie Spotkania Filmowe odbyły się pod nazwą "Młodzi i Film". Przez pierwszy okres swojego istnienia - do 1989 r. włącznie - spotkania sprawdzały i doskonaliły te formuły, które są do dziś elementem odróżniającym imprezę koszalińską od innych festiwali filmowych. Niektóre pomysły przetrwały, inne były tylko chwilowym epizodem, ale duch eksperymentowania, dawania szans młodym twórcom, uczynienia z publiczności aktywnego uczestnika spotkań, a ze sztuki filmowej przedmiotu i narzędzia wiedzy - to wszystko miało miejsce tylko w Koszalinie. Przegląd studenckich etiud filmowych pojawił się w programie po raz pierwszy w 1974 r. W 1975 r. filmy były oceniane nie przez profesjonalne jury, a przez 500-osobowe forum, w formie plebiscytu i po publicznej dyskusji na sali kinowej. Jury nieprofesjonalne nagradzało też filmy i w niektórych latach następnych. W 1975 po raz pierwszy odbyły się seminaria: dla nauczycieli "Wiedza o filmie w szkole" oraz dla młodzieży "Film - człowiek - świat współczesny". Stały się one charakterystycznym elementem koszalińskiego krajobrazu filmowego. W 1979 r. po raz pierwszy odbył się przegląd polskich debiutów filmowych - młodzi byli już nie tylko na ekranie, w tematyce prezentowanych filmów. Przeglądowi debiutów towarzyszył konkurs na scenariusz filmowy - o problemach ówczesnej młodzieży. Filmowcy-debiutanci stali się wyróżnioną grupą twórców. Festiwal w Koszalinie utrzyma i rozwinie tę wyróżniającą go formułę.

Szczerość za szczerość
Specyficzną rangę dyskusjom "Szczerość za szczerość", które dla bardzo wielu osób są tym, co festiwal w Koszalinie czyni niepowtarzalnym, nadał Zygmunt Kałużyński w 1981 r. Prowadzone przez niego dyskusje cieszyły się takim powodzeniem, że po raz pierwszy przeniesiono je wtedy do sali kinowej. Formuła otwartej dyskusji, formuła kształtowania wiedzy o sztuce filmowej - to rodziło się w trakcie Koszalińskich Spotkań Filmowych. Tej edukacyjnej roli Spotkań sprzyjały również przeglądy twórczości znanych i cenionych reżyserów filmowych - w ramach pokazów specjalnych. W 1976 r. zaprezentowano twórczość Krzysztofa Kieślowskiego. W 1984 r. miał miejsce przegląd twórczości Sylwestra Chęcińskiego i Wojciecha Wiszniewskiego. Odbywały się też przeglądy poszczególnych rodzajów twórczości filmowej, np. w 1985 r. retrospektywa polskiego filmu dokumentalnego.

Pamiętne Jantary
Z upływem lat, spotkania z filmem w Koszalinie coraz wyraźniej stawały się przeglądem i konkursem debiutów. W 1986 r. konkurs debiutów przeprowadzono w kategoriach filmów kinowych, telewizyjnych i krótkometrażowych. W ramach Spotkań w 1987 r. odbył się Międzynarodowy Przegląd Filmów Dyplomowych i Absolutoryjnych studentów szkół filmowych. W kinach Koszalina towarzyszył mu Przegląd Młodego Kina. Zaczęły pojawiać się przeglądy młodego kina innych krajów: "Młode kino czechosłowackie" gościło w Koszalinie w 1988 r., a "Młode kino węgierskie" - w 1989 r.
W latach 1973-1989 nagrody główne Koszalińskich Spotkań Filmowych - Grand Prix "Wielki Jantar" - zdobyło wiele filmów, które na trwałe weszły do historii polskiej kinematografii. Trudno je tu wymienić wszystkie, a każdy wybór będzie rozwiązaniem niedoskonałym. Wymieńmy więc tylko przykładowo: "Iluminacja" (1973) Krzysztofa Zanussiego, "Personel" (1976) Krzysztofa Kieślowskiego, "Aktorzy prowincjonalni" (1979) Agnieszki Holland, "Wahadełko" (1981) Filipa Bajona, "Krzyk" (1983) Barbary Sass, czy "Ostatni dzwonek" (1989) Magdaleny Łazarkiewicz.

Historia najnowsza
W 1999 r., w wyniku starań koszalińskich miłośników i animatorów sztuki filmowej, po dziesięciu latach przerwy odbyły się XVIII Koszalińskie Spotkania Filmowe "Młodzi i Film". Zostały bardzo dobrze przyjęte przez publiczność i zaproszonych gości, wśród których byli m.in.: Agnieszka Holland, Grażyna Szapołowska, Aleksander Domagarow i Piotr Łazarkiewicz. Odbyły się dwa konkursy: międzynarodowy (10 filmów) i polski (9 filmów). Zgodnie z tradycją Koszalińskich Spotkań Filmowych pokazom konkursowym towarzyszył przegląd filmów Stanisława Różewicza i seminarium dla nauczycieli i młodzieży. Pierwszy po przerwie Grand Prix "Wielki Jantar 1999" otrzymał film "Poniedziałek" Witolda Adamka.
W 2000 r. w ramach XIX Koszalińskich Spotkań Filmowych "Młodzi i Film" odbył się jedynie przegląd debiutów filmowych. Spotkania nie miały charakteru konkursu. W 2000 roku wznowiono natomiast spotkania twórców z publicznością "Szczerość za szczerość".
Międzynarodowym Festiwalem Debiutów Filmowych stały się kolejne XX Koszalińskie Spotkania Filmowe - w 2001 r. Po raz pierwszy honorowy patronat nad Festiwalem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski. W konkursie zaprezentowano 13 debiutów polskich i 5 zagranicznych. Pojawił się przegląd etiud filmowych studentów szkół filmowych z Łodzi i Katowic. Dyskusje "Szczerość za szczerość" miały miejsce po projekcji każdego filmu.
Ta formuła Festiwalu była utrzymana i w latach następnych: obok konkursu pełnometrażowych - polskich i zagranicznych - debiutów prezentowano etiudy studentów szkół filmowych, a po projekcjach twórcy filmów stawali twarzą w twarz z publicznością. W 2003 r. po raz pierwszy studenckie etiudy filmowe uhonorowano odrębnym konkursem. Ta najbardziej początkowa twórczość filmowa zrównana została tym samym w prawach festiwalowych z filmami pełnometrażowymi. Formuła i misja koszalińskiego festiwalu - sztuka filmowa o młodych, dla młodych i przez młodych uprawiana - stała się w 2003 r. w całej pełni faktem. A wybór jury sprawił, że podczas 22. i 23. edycji, międzynarodowy charakter festiwalu znalazł swoje symboliczne podkreślenie: laureatami Grand Prix "Wielki Jantar" Koszalińskiego Festiwalu Debiutów Filmowych "Młodzi i Film" zostali: francuska reżyserka Zabou Breitman i jej nostalgiczne "Piękne wspomnienia" oraz Yasmine Kassari z Maroka za przejmujący film pt. "Uśpione dziecko".