Tomasz Krzemiński

Tomasz Krzemiński Konsultant, trener,
designer

Temat: Zarządzanie, planowanie i myślenie strategiczne

Zarządzanie strategiczne

Zarządzanie strategiczne opiera się na dyscyplinie realizacyjnej związanej z dokonywaniem wyborów strategicznych, określaniem celów, budowaniem planów działania, oraz kontroli ich realizacji w perspektywie długoterminowej. Zarządzanie strategiczne jest „narzędziem” realizacji planów strategicznych oraz zmian. Jest ukierunkowane na zaspokajanie potrzeb i oczekiwań kluczowych beneficjentów organizacji. Opiera się o cykl, w którym odchylenia od założeń zbudowanych planów są podstawą do podejmowania decyzji i wprowadzania działań korygujących. Wykorzystuje informacje o osiąganych wynikach pochodzące z pomiaru działań służących realizacji strategii. Jego kluczowym elementem jest planowanie strategiczne obejmujące proces analizowania otoczenia, poszukiwania szans, identyfikację luk w działaniu oraz wyznaczanie celów.

Planowanie strategiczne

Planowanie strategiczne obejmuje proces opisywania strategii za pomocą celów. Ma charakter sformalizowany obejmujący dokładnie zdefiniowane etapy. Jak określa to Henry Mintzberg w jednym z artykułów Harvard Business Review odnoszącym się do książki The Rise and Fall of Strategic Planning (1994) planowanie strategiczne jest procesem opisywania strategii, a nie kreowania jej. Można powiedzieć, że osoba która jest odpowiedzialna za zaplanowanie strategii musi otrzymać „wkład” na podstawie, którego stworzy plan strategiczny, uczyni strategię realną i możliwą do przeniesienia na działania operacyjne. Planowanie strategiczne często służy stworzeniu nowej kompozycji opartej o to, co jest znane. Warto jednak pamiętać, że zmiany strategiczne wymagają często odkrywania nowych lądów i korygowania planów w odpowiedzi na pojawiające się wyzwania otoczenia. Jeżeli plany te nie otrzymają odpowiedniego zasilenia koncepcyjnego w konsekwencji mogą przekształcić się w barierę stojącą na drodze do dalszego rozwoju. Dlatego poza samym planowaniem strategicznym ogromną wartością w organizacji jest zdolność jej menedżerów do myślenia strategicznego.

Myślenie strategiczne

Myślenie strategiczne odnosi się do analizowania teraźniejszości, przewidywania wydarzeń wyłaniających się kontekście otoczenia oraz poszukiwania rozwiązań w odpowiedzi na te wydarzenia. Myślenie strategiczne wymaga umiejętności kreowania przyszłości oraz preparowania innowacyjnych scenariuszy działania, które urealnią wizję przyszłości. Opiera się na kreatywnym tworzeniu strategii, które nigdy nie powstały by w procesie formalnego planowania strategicznego. Odnosi się do umiejętności łączenia faktów i opisywania rzeczywistości w formie związków przyczynowo skutkowych. Pozwala na wczesne rozpoznawania symptomów zmian w otoczeniu.

W myśleniu strategicznym ważna jest wyobraźnia, umiejętność przewidywania i wizualizacji powstałych koncepcji. Umiejętność myślenia strategicznego wpływa na rozwój organizacji, pracę zespołów tak samo jak może wpływać na rozwój osobisty liderów i podległych im pracowników. Myślenie strategiczne jest siłą napędową zmian, a stworzenie warunków organizacyjnych do jego wykorzystywania sprzyja tworzeniu innowacyjnych rozwiązań wpływając przy tym pozytywnie na zaangażowanie się autorów koncepcji w proces zmian.

Osoby myślące strategicznie są wrażliwe na szanse, wyzwania, trendy i relacje powstające w otoczeniu. Mają zdolność do przewidywania skutków ich wpływu na zawartą w planach strategię zapewniając jej skuteczną aktualizację.

Istnieje przekonanie, że umiejętność myślenia strategicznego ma ogromy wpływ na zdolność do przetrwania organizacji w długim okresie czasu. Dzięki tej umiejętności organizacja ma szanse wpływać na swoja przyszłość, a nie tylko reagować na pojawiające się w niej wydarzenia.