Temat: Bezpieczeństwo ekonomiczne
Kalendarium wydarzeń kontrwywiadowczych - ABW
Maj 2008: Władze rosyjskie zażądały, aby terytorium Rosji opuścili dwaj amerykańscy attaché wojskowi z ambasady USA w Moskwie. Zarówno amerykańskie, jak i rosyjskie władze odmówiły wyjaśnień w tej sprawie. Media sugerowały natomiast, iż dyplomaci bez stosownego pozwolenia próbowali wejść na teren zakładów lotnictwa wojskowego na Syberii, gdzie produkowany jest myśliwiec wielozadaniowy Su-34.
Maj 2008: 58-letni Tai Shen Kuo mieszkający w Nowym Orleanie przyznał się przed sądem do współpracy z wywiadem ChRL. Biznesmen przekazał Chinom m.in. tajne informacje o planach sprzedaży Tajwanowi amerykańskiej broni i sprzętu wojskowego, za co dostał 50 tys. USD. Grozi mu kara dożywotniego więzienia. Chiński szpieg wyłudził te informacje od byłego urzędnika Pentagonu Gregga W.Bergersena, analityka w podległej resortowi obrony Defense Security Cooperation Agency zajmującej się polityką eksportu broni.
Kwiecień 2008: Niemiecka prokuratura federalna oskarżyła o szpiegostwo obywatela Niemiec 44-letniego Wernera G. Zarzuty dotyczą dostarczania rosyjskiemu wywiadowi, w okresie od maja 2004 do grudnia 2006 roku, dokumentów dotyczących problematyki przemysłowej w zamian za korzyści finansowe. Materiały te – w ocenie prokuratury – dotyczyły „produktów wysoko zaawansowanej technologii, które mogą być wykorzystywane głównie do celów cywilnych, ale także wojskowych”.
Kwiecień 2008: W 22. rocznicę katastrofy w Czarnobylu strony internetowe nadającego ze stolicy Czech Radia Wolna Europa zostały zaatakowane przez hakerów. Kierownictwo stacji uważa, że za atakiem stały białoruskie służby specjalne chcące uniemożliwić obywatelom RB dostęp do informacji niezależnego nadawcy. Skoordynowany atak całkowicie sparaliżował pracę witryny białoruskiej wersji radiostacji i poważnie utrudnił działanie edycji strony w innych krajach (m.in. w Iranie, Rosji, Azerbejdżanie, Tadżykistanie, Kosowie, Macedonii, Bośni i Chorwacji). Napastnicy zastosowali technikę „Dos” (z ang. denial-of-service), polegającą na blokowaniu serwerów strumieniem fałszywych i niepotrzebnych danych, przez który nie mogli przebić się inni użytkownicy. Podobny cyberatak miał miejsce rok wcześniej, jednak trwał krócej i nie miał wpływu na strony internetowe w innych językach.
Kwiecień 2008: 22 kwietnia amerykański inżynier wojskowy Ben-Ami Kadish został aresztowany w New Jersey pod zarzutem przekazywania Izraelowi w latach 80. XX wieku tajnych informacji na temat broni nuklearnej, myśliwca F-15 i systemu Patriot. Ben-Ami Kadish, który pracował w ośrodku badawczo-naukowym armii amerykańskiej w Dover w stanie New Jersey, miał dostarczać tajne informacje temu samemu izraelskiemu agentowi, który współpracował ze słynnym szpiegiem Jonathanem Jay Pollardem, odsiadującym karę dożywotniego więzienia za szpiegostwo na rzecz Izraela. Według oskarżenia Kadish prowadził działania o charakterze wywiadowczym w latach 1979-85, choć jego kontakty z izraelskim agentem trwały aż do marca 2008 roku. Za swoje usługi najprawdopodobniej nie pobierał wynagrodzenia.
Marzec 2008: 12 marca rosyjskie FSB zatrzymało pod zarzutem szpiegostwa gospodarczego dwóch Rosjan z amerykańskim obywatelstwem. Zatrzymani to bracia, z których jeden pracował dla rosyjsko-brytyjskiego koncernu naftowego TNK-BP, a drugi kierował stowarzyszeniem związanym z British Counsil. FSB podało, iż zatrzymanym postawiono zarzut zbierania tajnych informacji na rzecz wielu zagranicznych kompanii gazowych i naftowych.
Luty 2008: 11 lutego agenci FBI zatrzymali 72-letniego Chung Dongfana, emerytowanego inżyniera amerykańskiego koncernu Boeing. Według FBI, Chung Dongfan od lat mieszkający w USA, miał przekazać chińskiemu wywiadowi tajne materiały dotyczące promów kosmicznych, wojskowych samolotów C-17 oraz rakiet Delta IV używanych do wynoszenia satelitów na orbitę okołoziemską.
Styczeń 2008: Japońskie media poinformowały, iż pracownik ośrodka badawczego działającego przy kancelarii premiera Japonii przekazywał tajne informacje dyplomacie ambasady Rosji w Tokio mającemu powiązania z rosyjskim wywiadem wojskowym. Japoński ośrodek, w którym pracował domniemany szpieg, zajmował się białym wywiadem, tzn. zbierał i analizował informacje przeznaczone dla szefa rządu, oraz dokonywał interpretacji danych uzyskanych z satelitów szpiegowskich. Władze odmówiły podania personaliów osób związanych z opisywanym zdarzeniem.
Styczeń 2008: Sąd w Izraelu skazał na pięć lat pozbawienia wolności majora rezerwy izraelskiej za próbę przekazania tajemnic wojskowych Iranowi, Rosji i palestyńskiemu Hamasowi. 45-letni Dawid Szamir, z zawodu psychiatra, przyznał się przed sądem w Tel Awiwie, że wielokrotnie przesyłał pocztą elektroniczną – m.in. do konsulatów irańskich w Londynie i Stambule – oferty dostarczania materiałów szpiegowskich, które nie spotkały się jednak z zainteresowaniem adresatów. Nawiązał też kontakt z obcymi agentami, którym oferował informacje dotyczące planów ewakuacyjnych Izraela na wypadek wojny i schematów działania służb medycznych w takiej sytuacji.
Styczeń 2008: 21 stycznia łotewskie MSZ poinformowało, że II sekretarz ambasady rosyjskiej w Rydze Aleksandr Rogozin prowadził działalność niezgodną ze statusem dyplomatycznym. W efekcie został on uznany za osobę niepożądaną oraz dostał nakaz wyjazdu z kraju w ciągu 48 godzin. Oskarżony interesował się bazą danych osobowych MSW Łotwy. Operację kontrwywiadowczą w tej sprawie prowadziło podległe parlamentowi Biuro Ochrony Konstytucji (SAB), a po ujawnieniu działań Rogozina dochodzenie przejęła usytuowana w MSW Policja Bezpieczeństwa (DP). Szef łotewskiego resortu spraw wewnętrznych Mareks Seglins przyznał, że Rosjanin płacił urzędnikom za informacje niejawne. Wiadomo, że kupował także informacje z baz danych łotewskiej policji. W sprawę zamieszanych było co najmniej pięciu obywateli Łotwy. Rogozin wyjechał do Moskwy 23 stycznia, a dwa dni później władze rosyjskie w ramach retorsji wydaliły wicekonsula Łotwy w Moskwie Peterisa Podvinskisa.
Grudzień 2007: 4 grudnia moskiewski sąd skazał na 11 i pół roku pozbawienia wolności Igora Rieszetina, członka Rosyjskiej Akademii Kosmicznej, dyrektora generalnego „Cniimasz-Eksport” – ośrodka badawczego rosyjskiej kosmonautyki. Uznano go za winnego przekazywania stronie chińskiej technologii rakietowych i kosmicznych, które mogą zostać wykorzystane do produkcji broni masowego rażenia. Zarzucono mu także przemyt, defraudację środków i pranie brudnych pieniędzy. Sąd uznał, że szkody jakie wyrządził państwu wynoszą 110 mln USD. Skazano też trzech wspólników I.Rieszetina, którzy otrzymali wyroki od 3 do 5 lat pozbawienia wolności.
Grudzień 2007: W Tokio postawiono zarzut szpiegostwa oficerowi japońskiej marynarki wojennej. 34-letni kapitan Sumitaka Matsuuchi odpowie przed sądem wojskowym za nielegalne pozyskanie i rozpowszechnianie tajnych informacji na temat amerykańskiego systemu wczesnego ostrzegania Aegis, w który wyposażone są okręty japońskiej floty wojennej. Oskarżony skopiował tajne dokumenty z komputerowego dysku dowództwa. Materiały te krążyły wśród kadetów akademii wojskowej w Etajimie w prefekturze Hiroshima. Dostały się m.in. w ręce podoficera żonatego z Chinką i były przechowywane na jego domowym dysku. Oficjalnie wojskowe źródła w Tokio utrzymują, że dokumenty „nie opuściły kraju”.
Październik 2007: Na nowojorskim lotnisku zatrzymano Qing Li, 39-letnią Chinkę, która usiłowała w Stanach Zjednoczonych nielegalnie kupić i przekazać do Chin czujniki wykorzystywane w najnowocześniejszym sprzęcie wojskowym. Kobieta próbowała za pośrednictwem Internetu nawiązać kontakt z firmą Endevco Corp. z miasteczka San Juan Capistrano, która jest producentem wojskowych czujników znajdujących się na liście towarów objętych zakazem eksportu. Czujniki, stosowane do pomiarów ładunków chemicznych i atomowych, są też wykorzystywane w modernizacji broni rakietowej i artylerii, m.in. w tzw. sprytnych bombach. Obrót tymi urządzeniami podlega ścisłej kontroli Departamentu Stanu i resortu obrony USA. Qing Li negocjowała z podstawionym przez amerykański wywiad wojskowy agentem kupno trzydziestu takich urządzeń, z których każde kosztuje ok. 2,5 tys. USD. Czujniki miała przesłać przez Hongkong do Chin, co – jak powiedziała – stanowić miało przysługę dla zaprzyjaźnionej osoby. Zapewniała przy tym, iż zamierza kupić kolejną partię około stu takich urządzeń. Grozi jej co najmniej pięć lat więzienia oraz grzywna w wysokości 250 tys. USD.
Wrzesień 2007: 23 września został zatrzymany Lin Yu-nung, wysoki rangą urzędnik tajwańskiego Biura Śledczego. Mężczyźnie przedstawiono zarzuty przekazywania Chinom szczegółowych informacji na temat działalności tego urzędu w zamian za korzyści finansowe. Wraz z nim zatrzymano Chen Chih-kao, byłego pracownika Biura, który nakłonił do współpracy Lin Yu-nung.
Sierpień 2007: Niemieccy specjaliści udaremnili szpiegowskie ataki hakerów pracujących dla chińskiej armii. Udało im się zapobiec kradzieży 160 gigabajtów danych z komputerów urzędu kanclerskiego oraz resortów spraw zagranicznych, gospodarki i nauki. Pierwsze wirusy wykryli już kilka miesięcy temu. Chińczycy usiłują pozyskiwać tą drogą tajemnice gospodarcze, nowe technologie i dane marketingowe, a ponadto - jak poinformował Johannes Schmalzl, szef Urzędu Ochrony Konstytucji Badenii-Wirtembergii (kontrwywiad) - chińskie służby werbują również Chińczyków zamieszkałych w Niemczech.
Lipiec 2007: 23 lipca 2007 roku w swoim domu na Teneryfie aresztowany został Roberto Florez Garcia. Zarzuca mu się, że w latach 2001-2004 (pracował wówczas w wywiadzie Gwardii Cywilnej, który zajmuje się m.in. baskijskimi i islamskimi terrorystami) zdradził obcemu wywiadowi (media sugerują, iż chodzi o Rosję) nazwiska wielu oficerów hiszpańskich tajnych służb w zamian za bardzo duże wynagrodzenie. Przekazywał też informacje o strukturze i procedurach służb, co zmusiło władze Hiszpanii do ich przeorganizowania. Dyrektor Narodowej Agencji Wywiadowczej zapewnił, że bezpieczeństwo państwa nie jest zagrożone, nie chciał jednak ujawnić, dla kogo pracował R.F.Garcia.
Lipiec 2007: 44-letni algierski dziennikarz Said Sahnoun został skazany na 10 lat więzienia za zbieranie i przekazywanie izraelskiemu wywiadowi poufnych informacji o siłach zbrojnych Algierii oraz innych krajów arabskich. Jest on pierwszym Algierczykiem skazanym we własnym kraju za szpiegostwo na rzecz Izraela.
Czerwiec 2007: 11 czerwca austriacki kontrwywiad aresztował dwóch podejrzanych o szpiegostwo na rzecz Rosji. Są nimi Harald S., oficer armii austriackiej odpowiedzialny za stan techniczny helikopterów Tiger z eskadry AB212 stacjonującej w Linzu, oraz Władimir Woszczow, do 2001 r. attache handlowy Rosji w Wiedniu, a obecnie pracownik rosyjskiej agencji kosmicznej "Roskosmos". Z informacji podanych przez stronę austriacką wynika, że zatrzymany Rosjanin był również poszukiwany przez Niemcy pod zarzutem szpiegostwa gospodarczego. Wiele wskazuje, że głównym celem jego działania było zdobywanie tajnych materiałów związanych z wojskowym przemysłem lotniczym, dotyczących m.in. szczegółów technicznych samolotu Eurofighter i śmigłowca Eurocopter.
Czerwiec 2007: Sąd w Kairze uznał za winnego szpiegostwa na rzecz Izraela egipskiego inżyniera-atomistę i skazał go na dożywotnie więzienie (w praktyce oznacza to 25 lat, bowiem po tym czasie więzień może liczyć na darowanie reszty kary). Mohamedowi Sayedowi Saber Alemu, zatrudnionemu w państwowym Instytucie Energii Jądrowej, zarzucono wyniesienie z egipskiego ośrodka jądrowego w Inszas tajnych dokumentów i przekazanie ich dwu cudzoziemcom, pracującym dla izraelskiego wywiadu. Zidentyfikowano ich jako Irlandczyka Briana Petera i Japończyka Shiro Izo. Kairski sąd zaocznie orzekł także wobec nich kary dożywotniego więzienia. W czasie procesu inżynier przyznał się tylko do wyniesienia z pracy dokumentów (miał za nie otrzymać 17 tysięcy dolarów). Argumentował jednak, iż były one już wcześniej opublikowane i nie miały klauzuli tajności. Dwóch cudzoziemców Saber Ali poznał w Hongkongu i kilkakrotnie się z nimi spotykał. Według jego relacji, w pewnym momencie nabrał podejrzeń, co do ich intencji i natychmiast poinformował o tym przedstawiciela egipskiego wywiadu w Arabii Saudyjskiej. Był to Ahmed Bahaeddin, który powiedział w sądzie, iż jego zdaniem Saber Ali zwrócił się do niego w momencie, gdy wiedział już, że jego działalność szpiegowska została odkryta. Rzecznik MSZ Izraela jeszcze na początku procesu oświadczył, iż stronie izraelskiej nic nie wiadomo o sprawie.
Maj 2007: Urodzony w Chinach, a mieszkający w USA 66-letni inżynier Chi Mak został uznany przez ławę przysięgłych sądu federalnego w Santa Ana w Kalifornii za "niezarejestrowanego obcego agenta" winnego przekazywania stronie chińskiej tajnych danych na temat technologii stosowanych m.in. w okrętach podwodnych amerykańskiej marynarki wojennej. Grozi mu co najmniej 35 lat więzienia. W czasie śledztwa przyznał się do skopiowania tajnych dokumentów firmy zbrojeniowej, w której pracował. Twierdził jednak, że nie wiedział, iż posiadanie kopii jest niezgodne z prawem. Chi Mak miał zabrać dyski komputerowe z zatrudniającej go i współpracującej z Pentagonem firmy Power Paragon z Anaheim. Ukradzione materiały dotyczyły projektu badawczego marynarki wojennej. Żona Chi Maka, Rebecca Laiwah Chiu, kopiowała dyski na płyty CD i wkrótce będzie odpowiadać za współudział w próbie wywiezienia z USA tajnych dokumentów. Przed sądem stanie też brat Maka - szef biura techniki rozgłośni Phoenix North American Chinese Channel, Tai Wang Mak i jego żona Fuk Heung Li, zatrzymani pod koniec 2005 roku na lotnisku w Los Angeles, skąd mieli lecieć do Kantonu. W ich bagażu znaleziono dyski komputerowe z zaszyfrowanymi informacjami o charakterze wojskowym. Dotyczyły one m.in. danych, klasyfikowanych jako ściśle tajne, w tym - jak donosiły media - na temat tzw. "cichego napędu elektrycznego", mającego utrudniać wykrycie okrętów podwodnych.
Kwiecień 2007: Egipski sąd skazał na 15 lat więzienia za szpiegostwo na rzecz Izraela 30-letniego Mohammada Al-Attara. Jest on Egipcjaninem, ale posiada także obywatelstwo kanadyjskie. Studiował w islamskim uniwersytecie w Kairze. Wyroki po 15 lat więzienia otrzymali także trzej izraelscy oficerowie wywiadu, którzy należeli do tej samej siatki. Zgodnie z aktem oskarżenia mieli oni przeprowadzać operacje szpiegowskie na rzecz Izraela od sierpnia 2001 do stycznia 2007 r. M.Al-Attar dostarczał trzem izraelskim agentom Mossadu raporty na temat Egipcjan oraz innych Arabów mieszkających w Turcji i Kanadzie (kilku udało mu się zwerbować), które służyły do celów rekrutacyjnych. Za tę działalność otrzymał ponad 65 tysięcy dolarów. M.Al-Attar nie przyznał się na sali sądowej do winy. Twierdził, że wcześniejsze obciążające go zeznania wymuszono na nim, stosując tortury.
Marzec 2007: Rosyjski sąd wojskowy skazał pułkownika rezerwy armii rosyjskiej Walentina Szabaturowa na 12 lat więzienia o zaostrzonym rygorze za szpiegostwo na rzecz niewymienionego z nazwy kraju europejskiego. Federalna Służba Bezpieczeństwa aresztowała 45-letniego Szabaturowa na lotnisku Szeremietiewo w Moskwie w marcu 2006 roku. Ustalono, że w latach 1999-2006 przekazywał obcemu wywiadowi ściśle tajne informacje uznawane za tajemnice państwowe, powodując szkody dla bezpieczeństwa Rosji. Miał za to otrzymać wynagrodzenie w wysokości około 70 tysięcy dolarów. W.Szabaturow został oskarżony o zdradę, za co groziło mu 20-letnie więzienie. Wyrok był niższy, ponieważ przyznał się do winy i współpracował z prowadzącymi śledztwo. Zdegradowano go też oraz pozbawiono odznaczeń.
Styczeń 2007: Litwa przekazała Polsce obywatela Białorusi Siergieja Monicza, podejrzanego, że w latach 2005-2006 prowadził działalność szpiegowską przeciwko naszemu krajowi. Polegała ona na tym, iż usiłował on odpłatnie uzyskać od znajomego Polaka m.in. listę pracowników polskiego MSZ i ich numery telefonów, a także tajne dokumenty ministerstwa. Białorusin został zatrzymany na wniosek Polski na Litwie w listopadzie 2006 r. Litwini nie wykluczają, że mógł on działać także na szkodę ich państwa.
Styczeń 2007: W dniu 22 stycznia 2007 r. W. Michajłow, Białorusin studiujący w Polsce, członek opozycyjnej Zjednoczonej Partii Obywatelskiej (OGP), udzielił wywiadu Tygodnikowi Powszechnemu, w którym przyznał się do współpracy ze służbami specjalnymi swojego kraju. Twierdził, że został zwerbowany przez białoruskie KGB na początku 2006 roku. Jak sam powiedział: "To było poprzedzone półrocznymi kontaktami (pomiędzy nim a przedstawicielami KGB)... Były również groźby, szantaż oraz rozmowy telefoniczne z przyjaciółmi". Już w Polsce W. Michajłow informował KGB o działaniach i postawach białoruskich studentów. W szczególności dotyczyło to syna lidera opozycji, Aleksandra Milinkiewiecza. Niedługo po opublikowaniu wywiadu W. Michajłow wrócił na Białoruś i wystąpił w propagandowym programie telewizyjnym „Panorama". Oskarżył w nim Polaków o zmuszanie go do demonstracji pod białoruską ambasadą (by w ten sposób odpracował stypendium), twierdził także, że musiał żyć w nieludzkich warunkach, a polskie służby specjalne próbowały werbować jego oraz innych młodych Białorusinów do współpracy.
Styczeń 2007: Azerski sąd wojskowy ds. najcięższych przestępstw skazał na 12 lat pozbawienia wolności oficera rezerwy Piotra Mocalowa oskarżonego o szpiegostwo na rzecz Rosji. Został on uznany winnym przekazania Rosjanom informacji o znaczeniu wojskowym i strategicznym dla państwa w zamian za korzyści majątkowe. Urodzony w 1961 r. w Baku P.Mocalow służył w siłach zbrojnych ZSRR. Ukończył szkołę wojskową w Petersburgu. W armii azerskiej służył od 1992 do 1998 r., kiedy to odszedł do rezerwy w stopniu kapitana. Za dostarczone informacje otrzymał od strony rosyjskiej od 300 do 400 USD, kiedy pracował jako asystent szefa sztabu jednostki w Nachiczewaniu. P.Mocalow został aresztowany w październiku 2006 r.
Styczeń 2007: Japońska policja zatrzymała naukowca, z pochodzenia Koreańczyka, podejrzewanego o przekazywanie tajnych technologii rakietowych do Korei Północnej. So Sok Hong kierował działającym w Japonii Koreańskim Stowarzyszeniem ds. Nauki i Technologii, związanym ze stowarzyszeniem rezydentów koreańskich w tym kraju. W końcu 2006 roku w siedzibie Stowarzyszenia, przy okazji badania sprawy nielegalnej sprzedaży leków do Korei Północnej, policja przeprowadziła rewizję, odkrywając m.in. dokumenty dotyczące technologii produkcji rakiet ziemia-powietrze. W sprawie wszczęto śledztwo. Nie jest wykluczone, że zatrzymany 74-letni naukowiec stanowił ważne ogniwo w siatce północnokoreańskiego wywiadu, specjalizującej się w szpiegostwie przemysłowym.
http://www.abw.gov.pl/index@option=com_content&task=vi...