Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl
Temat: I FSK 220/12 - wyrok NSA zakazujący obliczania proporcji...
Może to kwestia późnej pory i nie do końca wszystko zrozumiałem, ale czy ten wyrok NSA nie jest dziwny?http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/6E6CA63D12
Stan faktyczny w skrócie wygląda tak: jest sobie deweloper, który przeprowadza inwestycję budowlaną. W przyszłości będzie sprzedawał mieszkania z VAT-em. Dopóki jednak inwestycja nie zakończy się, jako że dysponuje wolnymi środkami, świadczy usługi pożyczki, a więc wykonuje działalność zwolnioną z podatku. Część jego zakupów jest związana i z czynnościami opodatkowanymi (w przyszłości) i zwolnionymi (bieżącymi pożyczkami), więc powstaje pytanie o to, czy ustalając proporcję odliczenia w oparciu o strukturę sprzedaży w roku poprzednim należy do tej struktury uwzględniać świadczenie usług pożyczki, czy nie. Podatnik twierdzi, że nie, bo są to czynności sporardyczne. Organ nie zgadza się z podatnikiem i każe w proporcji uwzględniać usługi pożyczki. WSA przyznaje rację organowi, więc podatnik kieruje sprawę do NSA. A oto co wymyślił NSA:
Zarówno organ jak i Sąd I instancji wyszły z założenia, że istota sporu dotyczyła tego czy usługi finansowe miały w całokształcie działalności spółki charakter sporadyczny, a w konsekwencji czy winny być uwzględnione w obliczaniu proporcji na potrzeby częściowego odliczenia podatku naliczonego. Nie zastanowiły się jednak na tym, czy spółka we wniosku zasadnie przyjęła, iż istnieje podstawa faktyczna i prawna by proporcjonalne prawo do odliczenia miało w jej przypadku, na obecnym etapie działalności, jakiekolwiek zastosowanie. (...)
Wobec powyższego literaturze przedmiotu zauważa się, że częste są przypadki, kiedy podatek naliczony został odliczony w jednym roku, czynności opodatkowane zaś, przy których wykorzystywano towary lub usługi, zostały wykonane dopiero w latach następnych. Przepisy ustawy ani też Dyrektywy 2006/112/WE nie wprowadzają jednak żadnego mechanizmu umożliwiającego uwzględnienie przy ustalaniu proporcji przypadków w których czynność jest wykonywana, ale nie ulega zakończeniu( ewentualnie nie powstał w odniesieniu do niej obowiązek podatkowy, np. w związku z brakiem otrzymania płatności)( por. Tomasz Michalik, VAT, Komentarz, Wydanie VIII, Warszawa 2012r., s.728).
Pogląd ten znajduje odzwierciedlenie w orzeczeniu TSUE w sprawie C -563 (Antonio Jorze Lda), w którym na gruncie art. 19 VI Dyrektywy przyjęto, że dla ustalenia proporcji odliczenia podatku naliczonego można przyjąć jedynie przypadki, w których powstał obowiązek podatkowy.
Zatem art. 90 ust.3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) należy interpretować w ten sposób, że jeżeli czynności zostały rozpoczęte w jednym roku a zakończone zostały w latach następnych ( obowiązek podatkowy powstał w latach następnych), to czynności w pierwszym roku jedynie rozpoczęte, przyjmuje się do obliczenia współczynnika dopiero za rok, w którym w stosunku do tych czynności powstał obowiązek podatkowy.
W ponownie przeprowadzonym postępowaniu Sąd pierwszej instancji powinien uwzględnić wyżej przedstawioną wykładnię przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług(Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). (...)
Przecież orzeczenie ETS i komentarz T. Michalika tylko pozornie dotyczą podobnego problemu. W tamtej sprawie chodziło tylko i wyłącznie o to, do struktury za który rok należy zaliczyć sprzedaż opodatkowaną, jeżeli sprzedaż ta zostanie sfinalizowana (obowiązek podatkowy powstanie) dopiero w przyszłości. W mojej ocenie to jest oczywiste, że podatnik w sprawie przed NSA nie może - zakładając, że ma prawo zastosować art. 90 ust. 3 - przy obliczaniu proporcji (np. za 2012 r., na potrzeby zakupów dokonanych w 2013 r.) uwzględniać opodatkowanej sprzedaży mieszkań, która jeszcze nie nastąpiła (a nastąpi np. w 2015 r.). Ale przecież niezależnie od tego, podatnik może mieć w 2012 r., równolegle, zupełnie inną sprzedaż (inną niż sprzedaż mieszkań), dającą prawo do odliczenia (być może np. refakturuje jakieś usługi), a zatem ustalenie proporcji w oparciu o art. 90 ust. 3 jak najbardziej może być możliwe. Zresztą, nawet gdyby podatnik nie miał żadnych czynności opodatkowanych w 2012 r., tylko same zwolnione, to może uznać, że po prostu proporcja za ten rok jest zerowa, a zatem niereprezentatywna dla spodziewanego wykorzystania zakupionych towarów i usług. W tym ostatnim przypadku zaktualizowałoby się po jego stronie uprawnienie wynikające z art. 90 ust. 9 (do ustalenia proporcji w porozumieniu z NUS). Orzeczenie NSA, w narzucającej się interpretacji, natomiast zamyka takiemu podatnikowi drogę do jakiegokolwiek odliczenia VAT od zakupów związanych ze sprzedażą mieszaną, tylko dlatego, że składające się na tę sprzedaż mieszaną czynności opodatkowane zostaną wykonane w przyszłości. A skoro, jak wyraźnie sugeruje NSA, art. 90 ust. 3 nie może znaleźć zastosowania, to i ciężko będzie zastosować art. 90 ust. 9. Podatnika ratuje jedynie to, że to sprawa interpretacyjna, ale można się spodziewać, co w przyszłości zrobią sąd i organy, jeżeli podatnik do wydanej interpretacji nie zastosuje się.Dawid Milczarek edytował(a) ten post dnia 24.04.13 o godzinie 09:20