Temat: Łyżka dziegciu w unijnej łyżce miodu

Polityka spójności rządu nadmiernie koncentruje się na inwestycjach w infrastrukturę komunikacyjną i ekologiczną.

Tylko niektóre samorządy w swoich programach stawiają również na rozwój innowacyjnej gospodarki - to jest właściwy kierunek.

w/g Przeglądu Samorządowego

Temat: Łyżka dziegciu w unijnej łyżce miodu

Polityka spójności nadmiernie koncentruje się na inwestycjach w infrastrukturę komunikacyjną i ekologiczną. Samorządy są jednak mądrzejsze od rządu. W swoich programach operacyjnych stawiają również na rozwój innowacyjnej gospodarki.
Zdaniem ekspertów Unia Europejska za mało skupia się na tworzeniu konkurencyjności i innowacyjności słabiej rozwijających się regionów, a za dużo uwagi poświęca redystrybucji pieniędzy, które co prawda poprawiają standard życia mieszkańców, ale nie przyczyniają się do tworzenia trwałych mechanizmów rozwoju lokalnych gospodarek.

Widać to także u nas. Koncentrujemy się na inwestycjach w infrastrukturę, przede wszystkim komunikacyjną i ekologiczną. Zbyt mało pieniędzy trafia na rozwój innowacji oraz przedsiębiorczości. Dlatego Danuta Hübner, była komisarz UE odpowiedzialna za politykę regionalną, przestrzega polski rząd przed powtórzeniem błędu Hiszpanii, która wykorzystywała unijne fundusze na budowę tradycyjnej infrastruktury, zaniedbując badania i rozwój.

W "Narodowych strategicznych ramach odniesienia", dokumencie określającym realizowaną u nas w latach 2007-2013 politykę spójności, wydatki związane z tworzeniem innowacyjnej gospodarki wzrastają jedynie do około 19,8 proc. (w latach 2004-2006 wynosiły około 17 proc.).

W tym czasie tylko nieznacznie zwiększają się wydatki na badania - do około 4-5 proc. (około 3 proc. w latach 2004-2006). Dalej dominujące znaczenie mają inwestycje infrastrukturalne, sięgające około 65 proc. całości wsparcia unijnego. To niedobrze, bo z badań Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wynika, że inwestycje infrastrukturalne w niewielkim stopniu wpływają na wzrost gospodarczy, jeśli nie są powiązane - w ramach szerszej strategii - z innymi działaniami rozwojowymi.

Na szczęście z problemem postanowiły poradzić sobie samorządy. Widoczna zmiana - wobec planów - nastąpiła w programach wojewódzkich. Aż około 31,5 proc. ich zasobów idzie na inwestycje związane z tworzeniem nowoczesnej gospodarki (to niemal dwa razy niż wynika ze średniej w narodowych ramach odniesienia, w których ujmuje się środki dystrybuowane zarówno przez państwo, jak i regiony). Skok samorządowych wydatków widać wyraźniej, gdy spojrzymy, że w latach 2004-2006 na innowacyjną gospodarkę przeznaczały one jedynie około 6 proc. pieniędzy.

Co ciekawe, i poniekąd zaskakujące, odsetek prorozwojowych wydatków jest jeszcze wyższy (wynosi około 32,2 proc.) w programach operacyjnych pięciu województw wschodniej Polski (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie).

Reasumując - świadczy to o tym, że samorządy bardziej niż rząd myślą o przyszłości i rozwoju nowoczesnej gospodarki. I robią to nawet te regiony, które (jak wschodnia Polska) są za dystrybuowanie środków unijnych krytykowane.

Z drugiej strony trzeba przyznać, że dobry innowacyjny wynik samorządów nie byłby możliwy, gdyby nie niegdysiejsza odważna decyzja władz państwowych o częściowymn zdecentralizowaniu funduszy - to jednak, jak mówią klasycy: "oczywista oczywistość".