Dariusz
Wyspiański
PSYCHOLOGIST,
ACADEMIC LECTURER;
BUSINESS COACH &
TRAINER...
Temat: MÓJ ROZWÓJ OSOBISTY OPARTY O PRACĘ ZE STANDARDAMI...
MÓJ ROZWÓJ OSOBISTY OPARTY O PRACĘ ZE STANDARDAMI PPTMoje zainteresowanie PPT, związane jest z przekonaniem o integralnym charakterze człowieka. Jako osoba zainteresowana filozofią i stylem życia Dalekiego Wschodu podzielam osobiście przekonanie o INTEGRALNYM charakterze pojmowania ZDROWEGO ŻYCIA.
Jako praktyk azjatyckich sztuk walk (BUDO), bliskie są mi ideały zakładające holistyczne rozumienie natury człowieka, istoty jego zdrowia uosabianego przez harmonijne funkcjonowanie w różnych obszarach życia, z uwzględnieniem aspektów rozwoju duchowego, intelektualnego oraz fizycznego.
Jako psychologa zawsze interesowały mnie zagadnienia związane z pomaganiem, rozwijaniem potencjału wewnętrznego człowieka. Dlatego duże wrażenie zrobiła na mnie koncepcja „Salutogenesis” autorstwa Aarona Antonovsky’ego, pozytywnie odnosząca się do naturalnego „potencjału zdrowia” każdego człowieka. Poszukując dalej w tym kierunku natrafiłem na artykuły i eseje autorstwa prof. Nossrata Peseschkiana i Jego Uczniów (min : „Application of PPT for Mariage and Famliy Therapy” BAHIA STUDIES NOTEBOOK,Ottawa 1983; „The strategy of PPT and PFT on the cross-cultural point of view” INTERNATIONAL JOURNAL OF PPT , spring 2011; „4 X 4 D self branding” Ivan Kirillov, „Seven Spriritual Laws and Five Stres in PPT”, Jiri Kulka), które prezentowały wizję człowieka prezentowaną przez PPT, wraz z metodologią udzielania wsparcia w „zdrowym rozwoju”.
Człowiek w ujęciu PPT stanowi „POSITUM” czyli CAŁOŚĆ, i w takim kontekście winien być odbierany. Stanowi więc konglomerat „mocnych” (capabilites) i „słabych” stron. W pracy nad swoim rozwojem (terapią) człowiek winien koncentrować na źródle swej siły, swoim potencjale do rozwoju .
Wizja człowieka rozwijającego swój pełen potencjał (korzystającego z pełni możliwości rozwojowych) opiera się na zbilansowaniu funkcjonowania w kluczowych obszarach egzystencji („Balance Model”) oraz dążeniu do harmonii funkcjonowania we wszystkich obszarach egzystencji (w czym nawiązuje do filozofii azjatyckich koncepcji Człowieka i Jego relacji z otoczeniem – np. taoizmu filozoficznego).
Człowiek na drodze swego rozwoju powinien korzystać z wartości jaką jest transkulturowość, a więc odwoływać się do uniwersalnych wartości (z różnych kręgów kulturowych), mających „moc” zwiększania jego potencjału rozwojowego (capabilities) i wspierających go w zdrowym funkcjonowaniu oraz rozwiązywaniu wewnętrznych konfliktów.
Proces socjalizacji człowieka dokonuje się poprzez adaptacje do obowiązujących standardów kulturowych.
W metamodelu koncepcji PPT, zakłada się, iż człowiek niezależnie od realiów środowiskowych i kulturowych wpływających na jego rozwój w toku socjalizacji, posiada dwie PODSTAWOWE (BAZOWE) ZDOLNOSCI , tzw BASIC CAPABILITIES, na które składają się :
- CAPABILITY OF PERCEPTION (COGNITION) – ZDOLNOSC DO SPOSTRZEGANIA (ROZUMOWANIA)
- CAPABILITIY OF LOVE – ZDOLNOSC DO MIŁOSCI
A. Capability of Perception (Zdolność do postrzegania/rozumowania):
Każda osoba posiada naturalne zainteresowanie poznaniem swiata, praw nim rządzących, naturalna zdolnosc do kojarzenia faktów, poszukiwania analogii, związków przyczynowo-skutkowych itp. To jedna z kluczowych funkcji rozwoju i przetrwania. W oparciu o tę zdolność podstawową (BASIC), kształtują się ZDOLNOSCI WTÓRNE – SECONDARY CAPABILITIES – takie jak : punktualność, porządek, grzeczność, uczciwość, gospodarność, są to czynniki wpływające na sukces w procesie socjalizacji i dalszym rozwoju
B. Capability of Love (Zdolność do miłosci):
Ta podstawowa zdolność determinuje funkcjonowanie emocjonalnej sfery zycia każdej jednostki, i okresla kluczowe aspekty zycia emocjonalnego takie jak :, cierpliwość, zapotrzebowanie na kontakty, nadzieje, zaufanie, wierność, uczciwość, spójność emocjonalną (integrity).
Wymienione powyżej zdolności rozwijają się nim jeszcze człowiek zostanie poddany wpływom kultury, religii, środowiska, co oznacza ze CZLOWIEK Z NATURYJEST DOBRY.
Dopiero w zderzeniu z otoczeniem, dwie naturalne PRIMARY CAPABILITIES przekształcają się w ACTUAL CAPABILITIES (ZDOLNOSCI RZECZYWISTE), bedące efektem oddziaływania na człowieka RELIGII, KULTURY, RODZINY, SZKOŁY, SPOŁECZENSTWA, WARUNKOW itp.
ACTUAL CAPABILITES (RZECZYWISTE/FAKTYCZNE ZDOLNOSCI) :
1. PRIMARY CAPABILITIES – ZDOLNOSCI PIERWOTNE
CAPABILITY OF LOVE - okresla kluczowe aspekty zycia emocjonalnego takie jak :, cierpliwość, zapotrzebowanie na kontakty, nadzieje, zaufanie, wierność, uczciwość, spójność emocjonalną (integrity).
2. SECONDARY CAPABILITIES – ZDOLNOSCI WTÓRNE
Stanowią wyraz CAPABILITY OF PERCEPTION & COGNITION & KNOWLEDGE – ZDOLNOSCI DO SPOSTRZEGANIA/ROZUMOWANIA, są kształtowane w procesie rozwoju i poddają się wpływom uwarunkowan środowiskowych – są to min :punktualność, czystość, uporządkowanie, grzeczność, uczciwość, wierność, sprawiedliwość, orientacja zadaniowa, gospodarność-przedsiebiorczosc, działanie z rozmysłem
Jeśli na którys z ww. elementów SECONDARY nastawiony jest proces wychowania – np. akcentowanie znaczenia czystości, tworza się MIKROTRAUMY, wywołujące lęk i inne emocjonalne koszty
W toku rozwoju, nieprawidłowości – KONFLIKTY mogą dotyczyc :
PRIMARY CAPABILITIES (BASIC CONFLICT)– np. ktoś ufa innym, ale nie sobie
SECONDARY CAPABILITIES – np. Ktos może być skoncentrowany czystości ale nie na punktualności
RELACJI POMIEDZY SECONDARY a PRIMARY – Ktos może być uporządkowany, ale niecierpliwy
W opinii Prof. Peseschkiana bazując na pięcioetapowym procesie terapeutycznym (Obserwacja, Zebranie informacji, Wzmacnianie „mocnych stron”, Werbalizacja (plan), Poszerzanie celów), możliwe jest skuteczne rozwiązanie konfliktów i zdrowy rozwój.
Model PPT ma całościowy i integracyjny charakter – zwiera elementy podejścia systemowego, psychodynamicznego, ale dla mnie kluczowe znaczenie ma wymiar humanistyczny prezentowany w kluczowych zasadach tego podejscia
Wizję współczesnego człowieka w lapidarny, ale i dogłębny zarazem sposób, oddają trzy kluczowe zasady Psychoterapii Pozytywnej :
• Zasada nadziei (pozytywna wizja człowieka)
• Zasada umiarkowania (model równowagi – „Blance Model”)
• Zasada konsultacji (pięć etapów rozwiązywania konfliktów - Obserwacja, Zebranie informacji, Wzmacnianie „mocnych stron”, Werbalizacja (plan), Poszerzanie celów).
Te trzy zasady przekazywane są za pomocą opowieści, mądrości, przypowieści i poczucia humoru z różnych kultur. Wymienione powyżej środki oddziaływania również wskazująca pozytywny wizerunek człowieka ….