Temat: wcześniejsza emerytura ZUS czy KRUS-problem
Emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu (rolnikowi, domownikowi), który spełnia łącznie następujące warunki:
1.osiągnął wiek emerytalny (60 lat dla kobiety, 65 lat dla mężczyzny),
2.podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat.
Okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu to okres ubezpieczenia społecznego rolników począwszy od 1 stycznia 1991 r.
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje także możliwość przyznania ubezpieczonemu rolnikowi emerytury, jeśli spełnia on łącznie następujące warunki:
1.osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną,
2.podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat,
3.zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.
Do okresów podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, od których zależy prawo do emerytury rolniczej, zalicza się okresy:
1.podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983 - 1990,
2.prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.,
3.od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.
Przepisy emerytalne to przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).
Okresów, o których mowa wyżej, nie zalicza się do ubezpieczenia, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów.
Natomiast w wyniku zmian wprowadzonych ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 228, poz. 1507 z późn. zm.) pkt 3 nie stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. Oznacza to, że w przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. nie ma zastosowania przepis, który pozwala na uwzględnienie przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej (również w obniżonym wieku emerytalnym) okresów ubezpieczenia innego niż rolnicze.
Prawo do emerytury rolniczej uzyska zatem osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu rolników, która poza wymaganym wiekiem oraz zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej (w przypadku emerytury w obniżonym wieku emerytalnym) będzie legitymować się co najmniej 25 letnim lub 30 letnim okresem podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.
W przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. okresów podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu nie zalicza się również przy ustalaniu wysokości emerytury rolniczej.
Niemniej osoba, która po ukończeniu wieku 60 lat nabędzie prawo do emerytury rolniczej (czyli będzie legitymować się co najmniej 25 letnim okresem podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu) oraz do emerytury pracowniczej, będzie miała prawo do wypłaty obu świadczeń emerytalnych.
Emerytura rolnicza składa się z części składkowej i części uzupełniającej. Część składkowa nie ulega zawieszeniu, natomiast wypłata części uzupełniającej może zostać zawieszona w całości lub w określonej części (w 25% lub w 50%), jeżeli emeryt prowadzi działalność rolniczą.
Mężczyźni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949r. mogą nabyć prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej przewidzianej w art. 29 ustawy emerytalnej, jeśli spełnili następujące warunki:
•ukończyli wiek 60 lat,
•udowodnili co najmniej 35 – letni okres składkowy i nieskładkowy okresów lub – w przypadku, gdy zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy orzeczeniem lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS – co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych okresów oraz,
•ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę byli pracownikami, chyba, że przez cały wymagany do uzyskania tego świadczenia okres ubezpieczenia pozostawali w ubezpieczeniu pracowniczym,
•w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawali w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy (chyba, że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę byli uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy lub przez cały wymagany do przyznania wcześniejszej emerytury pracowniczej okres ubezpieczenia pozostawali w ubezpieczeniu pracowniczym).
Możliwość uzyskania wcześniejszej emerytury pracowniczej mają również kobiety urodzone w latach 1949-1953. Mogą one nabyć prawo do tego świadczenia, jeśli:
•ukończyły wiek emerytalny wynoszący 55 lat,
•do dnia 31 grudnia 2008r. udowodniły 30 – letni okres składkowy i nieskładkowy lub – w przypadku, gdy są całkowicie niezdolne do pracy - 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych,
•pozostawały w stosunku pracy ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę , chyba, że przez cały wymagany do uzyskania tego świadczenia okres ubezpieczenia podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy,
•w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawały w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy (chyba, że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę były uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy lub przez cały wymagany do przyznania wcześniejszej emerytury pracowniczej okres ubezpieczenia podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pozostawania w stosunku pracy,
•nie przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego albo złożą wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochodu budżetu państwa.
Zgodnie z art. 27 ustawy emerytalnej, osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1949r. mogą nabyć prawo do emerytury po ukończeniu wieku 60 lat dla kobiet lub 65 lat dla mężczyzn oraz udowodnieniu przynajmniej 20 – letniego (w przypadku kobiety) lub 25 – letniego (w przypadku mężczyzny) okresu składkowego i nieskładkowego.
Ustalając wymagany do przyznania emerytury staż składkowy i nieskładkowy ZUS uwzględnia przede wszystkim:
•okresy składkowe wymienione w art. 6 ustawy emerytalnej,
•okresy nieskładkowe wymienione w art. 7 ustawy emerytalnej.
Należy przypomnieć, że okresy składkowe to głównie okresy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (np. okresy zatrudnienia, prowadzenia działalności gospodarczej), a także niektóre okresy, za które składka nie została opłacona, gdyż nie było takiego obowiązku. Natomiast okresy nieskładkowe to generalnie okresy braku aktywności zawodowej, za które nie zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne (m.in. okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, świadczenia przedemerytalnego, okresy studiów wyższych). Przy ustalaniu prawa do emerytury zarówno okresy składkowe, jak i okresy nieskładkowe uwzględniane są z dokładnością co do dnia.
Ważne!
Przy ustalaniu stażu okresy nieskładkowe podlegają uwzględnieniu w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych.
Przykład
Mężczyzna, który ukończył 65 lat, udowodnił 24 lata, 3 miesiące oraz 6 dni okresów składkowych, a także 9 lat okresów nieskładkowych. Przy ustalaniu prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym ZUS uwzględni ubezpieczonemu, oprócz okresów składkowych, okresy nieskładkowe w wymiarze nie wyższym niż 1/3 okresów składkowych z uwzględnieniem co do dnia, a więc 8 lat, 1 miesiąc i 2 dni.
Ustalając staż składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania emerytury ZUS może również uwzględnić tzw. okresy rolne wymienione w art. 10 ustawy emerytalnej, tj. okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w tym gospodarstwie przypadające przed dniem objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników z tego tytułu.
Okresy rolne podlegają uwzględnieniu tylko w zakresie niezbędnym do uzupełnienia stażu składkowego i nieskładkowego odpowiednio do 20 lub 25 lat oraz pod warunkiem, że nie zostały zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Przykład
Ubezpieczona (ur. 15 października 1948r.), ubiegając się o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym, udowodniła 12 lat składkowych, 6 lat nieskładkowych oraz 5 lat pracy w gospodarstwie rolnym rodziców wykonywanej w wieku 18 - 23 lat. Z tytułu okresów rolnych nie miała ustalonego prawa ani do emerytury ani do renty z ubezpieczenia społecznego rolników. Rozpatrując wniosek o emeryturę ZUS uwzględnił 12 lat składkowych, 4 lata nieskładkowe (1/3 z 12 lat składkowych), jak również 4 lata pracy w gospodarstwie rolnym rodziców (okres ten przyjęto w wymiarze niezbędnym do udowodnienia wymaganego 20 – letniego stażu ubezpieczeniowego).
Jeśli po zsumowaniu okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających, wnioskodawca, który ukończył wiek 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna) nadal nie spełnia warunku stażowego, a wcześniej był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługującej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do której utracił prawo z powodu odzyskania zdolności do pracy, ZUS dolicza mu okres pobierania tej renty. Okres ten uwzględnia się jedynie w zakresie niezbędnym do przyznania emerytury.
Przykład
W lipcu 2009r. z wnioskiem o emeryturę wystąpiła 61 – letnia kobieta, która udowodniła 12 lat składkowych, 6 lat nieskładkowych oraz 2 lata opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. W latach 2002-2005 pobierała okresową rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, do której prawo utraciła z powodu odzyskania zdolności do pracy. Przy ustalaniu prawa do emerytury, do wymaganego 20 – letniego stażu ubezpieczeniowego ZUS zaliczył ubezpieczonej 12 lat składkowych, 4 lata nieskładkowe (1/3 z 12 okresów składkowych), 2 lata opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz 2 lata pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy (w zakresie niezbędnym do uzupełnienia 20 lat).
Przy ustalaniu stażu składkowego i nieskładkowego wymaganego do przyznania emerytury nie uwzględnia się:
•okresów, za które osoba prowadząca pozarolniczą działalność (np. działalność gospodarczą, działalność twórczą lub artystyczną) nie opłaciła składek na własne ubezpieczenie społeczne (za okres do dnia 31 grudnia 1998r.) lub na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe (za okres od dnia 1 stycznia 1999r.),
•okresów współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności, za które nie zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne (za okres do dnia 31 grudnia 1998r.) lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (za okres od dnia 1 stycznia 1999r.),
•okresów służby określonych w art. 6 ust.1 pkt 4 i pkt 6 lit.a-e i g ustawy emerytalnej (np. w Policji, UOP, ABW, Straży Granicznej), jeśli z ich tytułu ustalone zostało prawo do emerytury na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym tzw. służb mundurowych.
Przykład
Ubezpieczony ubiegający się o emeryturę udowodnił 22 – letni okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz 1 rok nieskładkowy. Ponadto przez 2 lata prowadził działalność gospodarczą. Za okres prowadzenia tej działalności nie opłacił jednak składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W związku z tym okres ten nie może być zaliczony jako okres składkowy przy ustalaniu prawa do emerytury. Oznacza to, że ubezpieczony nie udowodnił 25 lat składkowych i nieskładkowych wymaganych do przyznania tego świadczenia.
Michał Chmielnicki edytował(a) ten post dnia 07.02.11 o godzinie 15:45