Temat: Skierowanie na kurs w godzinach po pracy
Artykuł 100 KP wśród obowiązków pracownika wymienia stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, o ile nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Do takich poleceń zaliczyć należy skierowanie do udziału w szkoleniu. Jeżeli obowiązek podnoszenia kwalifikacji wynika z umowy o pracę, bądź aktów zakładowego prawa pracy, czy też innych przepisów prawa pracy, w których zapisane jest, że świadczenie pracy jest warunkowane uzyskaniem odpowiednich kwalifikacji, czy też odbyciem określonych szkoleń, nawet po godzinach pracy, polecenie pracodawcy w tym zakresie wiąże pracownika, a jego niewykonanie może skutkować rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia. Pracownik, odmawiając pracodawcy, może narazić się na sankcje, jakie kodeks pracy przewiduje w przypadku niewykonywania przez pracownika poleceń pracodawcy, z rozwiązaniem umowy bez wypowiedzenia włącznie. Za takim poglądem przemawia m.in. odpowiedzialność pracodawcy za działania pracownika oraz ryzyko odpowiedniego doboru przez niego kadry.
Pracownik może odmówić udziału w szkoleniu w sytuacji, gdy jest to z jakichś powodów sprzeczne z prawem lub umową o pracę (art. 100 KP). Nie gwarantuje to uniknięcia sankcji ze strony pracodawcy, gdyż zależy ona od jego uznania, ale daje to pracownikowi poważny argument w ewentualnym postępowaniu sądowym, jeśli będzie chciał dochodzić swoich praw. Uzasadnienia odmowy wykonania polecenia pracodawcy pracownik może szukać także w art. 8 KP regulującym nadużycie prawa przez pracodawcę.
Jednoznaczną odpowiedź na pytanie co do możliwości odmowy udziału w szkoleniu utrudnia nie do końca jasny stosunek pomiędzy czasem pracy a czasem poświęconym na szkolenie. Istnieją co do tej kwestii zróżnicowane poglądy. Na pewno czasem pracy jest czas szkolenia, o ile odpowiada godzinom rozkładu czasu pracy. Jeśli pracodawca zorganizuje szkolenie z zakresu BHP po godzinach pracy, to nie ma wątpliwości, że jego czas również wlicza się do czasu pracy. Ponadto pracownik będzie mógł domagać się wynagrodzenia za udział w szkoleniu w sytuacji, gdy w postanowieniu umowy o skierowaniu na szkolenie bądź w przepisach wewnątrzzakładowych, np. regulaminie pracy czy układzie zbiorowym pracy czas jego trwania został wliczony do czasu pracy. Coraz większa liczba prawników staje na stanowisku, iż nie wydaje się uzasadnione rozciąganie obowiązku wykonania polecenia pracodawcy na udział w szkoleniach odbywających się poza godzinami pracy, które nie mają bezpośredniego związku z wykonywaną pracą (najczęściej dotyczy to szkoleń z zakresu "miękkiego", np. rozwijania pewnych kompetencji, itp.) mimo, iż są wyrażane takie poglądy. Takie szkolenia powinny być traktowane jako niewiążąca propozycja, z zastrzeżeniem jednak sytuacji, gdy odpowiednie podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest wymagane przepisami prawa pracy.
W pozostałych przypadkach należy rozważyć, czy udział pracownika w szkoleniu jest wynikiem bezpośredniego polecenia pracodawcy. Zgodnie z treścią art. 100 KP, pracownik jest obowiązany stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, a nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Zgodnie z tym czas poświęcony przez pracownika na szkolenie, w którym udział wynika z bezpośredniego polecenia pracodawcy, powinien być wliczony do jego czasu pracy, choć nie ma tu podparcia konkretnymi przepisami prawa pracy ani też jednoznacznymi wyrokami SN.