Temat: Ochrona przedemerytlana a likwidacja stanowiska
Marcin Horemski:
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Czy taka sytuacja dotyczy też pracownika, którego stanowisko pracy ulega likwidacji ?
Czy można zlikwidować stanowisko, na którym jest zatrudniony praocownik objęty ww. ochroną ?
Marcin,
w serwisie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych znalazłam podobne pytanie:
"Pracownik zatrudniony jest na podstawie umowy na czas nieokreślony. Pracuje ponad 10 lat. W czerwcu 2010 r. ukończy 61 lat. Pracodawca chce go zwolnić z powodu likwidacji stanowiska pracy.
Jak przeliczyć okres chroniony? Czy można go zwolnić?"
Odpowiedź:
"Pracownik zostanie objęty szczególną ochroną stosunku pracy z chwilą ukończenia 61 lat, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem wieku emerytalnego (65 lat). Nie korzysta natomiast z ochrony przewidzianej w art. 39 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p., taki pracownik, któremu wprawdzie brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, lecz którego dalsze zatrudnienie nie umożliwia uzyskania prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (wyrok SN z 22 maca 1977 r., I PRN 24/77). Zgodnie bowiem z art. 39 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Do tego czasu (tj. osiągnięcie 61 lat) pracownik nie podlega szczególnej ochronie, o której mowa w art. 39 k.p. i można rozwiązać z nim stosunek pracy na zasadach ogólnych.
Jeżeli pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników, a wypowiedzenie umowy o pracę ma nastąpić z przyczyn niedotyczących pracodawcy (likwidacja stanowiska pracy), wówczas zastosowanie będzie znajdować ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.) - dalej u.s.z.r.s.p. Będzie to w szczególności skutkowało koniecznością wypłaty pracownikowi odprawy w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, w związku z tym, że jego staż pracy u pracodawcy przekracza 8 lat (por. art. 8 u.s.z.r.s.p.).
Po osiągnięciu 61 roku życia pracownik wkracza w czteroletni okres ochronny i pracodawca nie może złożyć mu oświadczenia woli o wypowiedzeniu. Ustawodawca w art. 39 k.p. posłużył się tzw. węższą konstrukcją zakazu wypowiedzenia umowy o pracę - zakaz wypowiedzenia z art. 39 k.p. obejmuje zakaz złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu w okresie ochronnym, skuteczne będzie natomiast wypowiedzenie złożone zgodnie z prawem przed rozpoczęciem tego okresu, nawet jeżeli rozwiązanie umowy o pracę nastąpiłoby już w okresie ochronnym (por. L. Florek, w Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2009, s. 256).
W okresie przedemerytalnym określonym w art. 39 k.p. nie będzie również dopuszczalne zwolnienie pracownika z przyczyn jego niedotyczących na gruncie u.s.z.r.s.p. Art. 5 ust. 5 u.s.z.r.s.p. zabrania wypowiedzenia umowy o pracę pracownikom w wieku przedemerytalnym również w ramach zwolnień grupowych, oraz w razie zwolnień indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników (art. 10 w zw. z art. 5 ust. 5 u.z.g.). Dopuszczalne będzie tylko wypowiedzenie warunków pracy i płacy, ale wówczas, w razie gdyby warunki płacy pracownika uległy pogorszeniu, pracownikowi będzie przysługiwał dodatek wyrównawczy do końca okresu ochronnego (art. 5 ust. 6 u.s.z.r.s.p.)." (odpowiedź z dnia 27.01.2010)