Temat: Karty przedpłacone dla pracowników

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie
Lublin, dnia 15 lutego 2013 r.
Znak: WPI/200000/451/109/2013

Decyzja nr 109/2013

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 31.01.2013r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wartości korzyści materialnej przyznanej pracownikom w postaci kart przepłaconych.

Uzasadnienie

W dniu 31.01.2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy ... o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazuje, że regulaminem wynagradzania przewiduje po spełnieniu określonych warunków możliwość przyznania pracownikom korzyści materialnych w postaci kart przedpłaconych sfinansowanych ze środków obrotowych pracodawcy, za które pracownicy ponoszą częściową odpłatność t.j.: w wysokości 5%.

Przedsiębiorca przewiduje, iż w 2013 roku oraz w kolejnych latach wystąpią przesłanki do przyznania korzyści materialnych w postaci kart przedpłaconych z dopłatą 5% ze strony pracowników. Powyższe dopłaty zgodnie z regulaminem wynagradzania potrącane będą na liście płac w oparciu o listę pracowników, którym zostały przyznane korzyści materialne w postaci kart przedpłaconych. Pracodawca będzie doliczał do przychodu wartość karty przedpłaconej pomniejszonej o kwotę dopłaty ze strony pracownika w miesiącu przyznania karty.

W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego wnioskodawca zwraca się z zapytaniem: czy wartość korzyści materialnej przyznanej zgodnie z regulaminem wynagradzania pracodawcy w postaci kart przedpłaconych, za które pracownicy poniosą częściową odpłatność (tu 5%) będzie wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych?

Zdaniem wnioskodawcy korzyści materialne w postaci kart przedpłaconych, które są przychodem ze stosunku pracy, podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP i FGŚP, jeśli pracownik ponosi za nie częściową odpłatność i która to korzyść została przewidziana w przepisach wewnętrznych pracodawcy (tu regulamin wynagradzania).

Przedsiębiorca wskazał, że jego stanowisko wynika z przepisów § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Zgodnie z którym, nie podlegają oskładkowaniu korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

W opinii wnioskodawcy, jeżeli korzyść materialna w postaci karty przedpłaconej jest częściowo odpłatna, przychodem pracownika jest różnica między wartością karty, a ponoszoną odpłatnością. Z powodu dopłaty - różnica będąca przychodem nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia ZUS, zdrowotne, FP i FGŚP.

Wnioskodawca wskazuje, iż jego stanowisko znajduje potwierdzenie w artykule Gazety Podatkowej nr 94 (926) z dnia 22.11.2012 r., pt. „Podatkowe i składkowe rozliczenia Świadczeń pracowniczych" zawartym w Wydawnictwie Podatkowym GOFIN zgodnie z którym: cyt."...wartość kart należy też wliczyć pracownikowi do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Składki ZUS nalicza się bowiem pracownikom od przychodu w rozumieniu przepisów o pdof, uzyskiwanego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Gdyby jednak pracownicy ponosili częściową odpłatność (nawet symboliczną) za przekazane im karty, pracodawca nie miałby obowiązku naliczenia od ich wartości składek ubezpieczeniowych. Wówczas wartość takiej karty byłaby zwolniona ze składek ZUS na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego. Jest jednak warunek - pracownik musi ponieść częściową odpłatność za takie świadczenie."

Ponadto jak podnosi przedsiębiorca, wyłączenie przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiąganych przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, następuje wyłącznie w enumeratywnie wskazanych przypadkach w § 2 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r., jednak nie oznacza to, że sytuacje te podlegają restrykcyjnej wykładni zwężającej (por. II UK 172/2007 Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy. Ubezpieczeń i Spraw Publicznych). Przyjmuje się, że wymowa normatywna § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia, prowadząca do wniosku, że wszelkie korzyści materialne uzyskiwane przez pracowników na zasadach wynikających z układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania nie wchodzą do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 01 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art.18 ust. 1 i 2 oraz art.20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 1998 r., nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Natomiast stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 204 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Jednocześnie w myśl art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późn. zm.) oraz art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. z 2006 r., nr 158 poz. 1121 z późn. zm.) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w przypadku zaistnienia obowiązku ich opłacania, ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Za przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszystkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. Przychodem pracownika są również wszelkiego rodzaju świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika i wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników nic stanowią przychody, których katalog został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - powołanym wyżej. W powyższym katalogu zawartym w § 2 rozporządzenia mieszczą się m.in. w pkt 26 - korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

W świetle powołanej regulacji prawnej, korzyści materialne nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jeżeli wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, oraz mają formę niepieniężnego zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usług, a pracownik poniósł za nie częściową, choćby symboliczną, odpłatność.

Pomimo, że w polskim systemie prawnym nie została określona definicja karty przedpłaconej, należy uznać ją za rodzaj karty płatniczej zasilanej do określonej wartości. Wydawana jest bez konieczności posiadania rachunku osobistego w banku, nie jest też przyznawany jej użytkownikowi kredyt. Rolą tych kart jest zapewnienie pracownikom środków pieniężnych, bez konieczności wydawania (posiadających formę materialną) znaków pieniężnych (np. banknotów) lub znaków legitymacyjnych. Transakcje dokonywane przy jej użyciu są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym, technicznym rachunku, który należy zasilić przed użyciem karty. Taka karta nie musi być personalizowana, tj. nie zawsze umieszczane jest na niej imię i nazwisko użytkownika. Karta przedpłacona umożliwia przekazywanie zasilonej karty innym osobom, jako na przykład karty podarunkowej czy karty podróżne. Z technicznego punktu widzenia, karta przedpłacona jest bardzo zbliżona do karty debetowej bowiem w identyczny sposób przebiega proces autoryzacji transakcji, ich ewidencji i rozliczeń (z Wikipedii, wolnej encyklopedii).

Z kolei kartą płatniczą, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 Prawa bankowego (Dz.U. z 2002 r., nr 72, poz. 665 ze zm.), jest m.in. karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonania zapłaty.

Z powyższego wynika, że karty przedpłaconej nie należy utożsamiać z bonem czy talonem lub też innym znakiem uprawniającym do wymiany na usługę czy towar tj. z formą niepieniężnego zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formą usług, przysparzającą pracownikowi korzyści materialnych.

Zatem kartę tą należy uznać za świadczenie pieniężne z uwagi na jej zakwalifikowanie jako instrumentu dostępu do określonych wartości pieniężnych, co finalnie umożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych takich jak płatność za towary lub usługi. Skoro karta przedpłacona jest środkiem płatniczym, za pomocą której pracodawca zapewnia pracownikom dostęp do środków pieniężnych, to brak jest podstaw, aby nie uznać, że pracownik otrzymuje świadczenie pieniężne.

W konsekwencji powyższego, na mocy § 2 ust. 1 pkt 26 w/w rozporządzenia, należy stwierdzić, iż otrzymywane przez pracowników karty przedpłacone stanowią świadczenia pieniężne i będą stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, uwzględniając wskazane przepisy prawne, Oddział uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Pouczenie

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Lublinie.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.