Temat: amortyzacja ST wg IFRS v/s polska UoR
Jest możliwość czasowego zawieszenia podatkowych odpisów amortyzacyjnych - przez przyjęcie stawki amortyzacyjnej w wysokości 0 proc.
Zgodnie z art. 22i ust. 5 updof oraz art. 16i ust. 5 updop podatnicy mogą obniżać podane w wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Istotnie przepisy te umożliwiają podatnikowi faktyczne zawieszenie amortyzacji podatkowej wybranych środków trwałych.
Okres (stawkę) i metodę amortyzacji dla celów bilansowych należy ustalić na dzień przyjęcia środka trwałego do używania. W myśl 32 ust. 2 ustawy o rachunkowości (dalej uor) przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego. Wpływają nań w szczególności:
# liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
# tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
# wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,
# prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
# przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Art. 32 ust. 3 uor nakłada na jednostkę obowiązek okresowej weryfikacji poprawności stosowanych okresów i stawek amortyzacji. Zmiany postulowane w wyniku przeprowadzenia takiej weryfikacji powinny powodować odpowiednią korektę amortyzacji w kolejnych latach obrotowych. Innymi słowy, jeśli przeprowadzona w 2003 r. weryfikacja stawek amortyzacyjnych ujawni, że stawki te są zbyt wysokie w stosunku np. do stopnia wykorzystania danego środka trwałego, wówczas postulowane zmniejszenie stawki amortyzacyjnej należy uwzględnić przy planowaniu amortyzacji na 2004 r.
Oczywiście należy pamiętać o rozbieżności celów amortyzacji podatkowej i bilansowej. Amortyzacja podatkowa jest utożsamiana wyłącznie z kosztami uzyskania przychodów i pod tym kątem została szczegółowo unormowana w ustawach o podatkach dochodowych. Cel dokonywania odpisów amortyzacyjnych na potrzeby rachunkowości określa art. 32 ust. 2 uor - odpisy amortyzacyjne są dokonywane w celu uwzględnienia utraty wartości środków trwałych, na skutek używania lub upływu czasu. Tak więc w świetle uor amortyzacja jest ukierunkowana na wycenę środków trwałych (jest obligatoryjnym instrumentem tej wyceny).
!!!
Zatem jeśli jednostka na skutek np. czasowego zaprzestania używania konkretnego środka trwałego "zawiesi" jego amortyzację podatkową przez przyjęcie zerowej podatkowej stawki umorzeniowej, to amortyzacja bilansowa musi być naliczana na dotychczasowych zasadach do końca roku obrotowego. W kolejnym roku obrotowym można skorygować stawkę tak, by była bardziej dostosowana do rzeczywistego stopnia wykorzystania środka trwałego (bądź innych czynników), przy czym należy również mieć na uwadze czynnik upływu czasu.