Temat: Cień przyszłości w budżetowaniu

Budżetowanie dotyczy przyszłości, ma bowiem ułatwiać osiąganie celów przedsiębiorstwa. Niepewność towarzyszy mu zatem zawsze, wywołując rozmaite trudności, opory, niepokój…
Cień przyszłości to metafora używana w teorii gier na określenie wpływu przyszłych warunków gry na bieżące zachowania graczy. Taki cień kładzie się również na budżetowaniu. Istnieje jednak kilka sposobów radzenia sobie z niepewnością: zadaniowa orientacja, rezerwy budżetowe, budżety kroczące lub budżety elastyczne. Ich naturę i wpływ na cień przyszłości omówimy w numerze 4/2012 miesięcznika "Controlling i Rachunkowość Zarządcza"...

„Czemu mnie pan pyta o przyszły rok, kiedy ja nie wiem, co będzie za miesiąc…” – ile razy słyszeliśmy taką emocjonalną wypowiedź? Gdyby chcieć ją zrozumieć dosłownie, oznaczałaby, że wypowiadający ją dyrektor sprzedaży czy produkcji nie potrafi planować i nie wie, jak się zachowywać w zmieniającym się otoczeniu. Trudno w to uwierzyć. Gdyby zatem chcieć ją rozumieć jako wyraz emocji, to odzwierciedla ona lęk przed zaplanowaniem kosztów, przychodów i wyniku przy pełnej świadomości stopnia, w jakim przyszłość jest zmienna. Przy okazji może też oznaczać brak zaufania do controllera, któremu przypisuje się: szkodliwe dla menedżerów intencje, niekorzystne interpretowanie odchyleń, pochopne wyciąganie konsekwencji czy rozstrzyganie sporów interpretacyjnych na niekorzyść menedżerów. Zjawiska te obniżają sprawność controllingu, dlatego niezbędne jest zmierzenie się z tym „cieniem przyszłości”.

Artykuł przedstawia cztery sposoby radzenia sobie z cieniem przyszłości. Pierwszy oznacza wyraźną orientację zadaniową budżetów, które spełniają rolę zobowiązania do realizacji określonych celów przy danej alokacji zasobów. Zadanie to nie prognoza, zakłada wręcz adaptacyjność, zmienność i uwzględnienie rzeczywistych okoliczności. Drugi sposób odzwierciedla lęk przed skutkami przyszłych zmian, a przyjmuje postać rezerw budżetowych. Im większy lęk, tym większe rezerwy. Trzeci sposób polega na skróceniu cienia przyszłości, która jest tym bardziej niepewna, im dalszy jest horyzont budżetowania. Zmniejszenie niepewności można więc osiągnąć, skracając ten horyzont. Czwarty sposób to budżetowanie po fakcie, stosowane po to, aby pominąć wpływ błędnych prognoz sprzedaży i skupić się na wydajności pracy.

Więcej na ten temat w numerze 4/2012 - http://econtrolling.infor.plStanisław Woźniak edytował(a) ten post dnia 10.04.12 o godzinie 15:10