Temat: Polityka inwestycyjna Kambodży

INFORMACJE DLA INWESTORÓW

Polityka inwestycyjna Kambodży

Polityka inwestycyjna odpowiada wyzwaniom związanym z przejściem od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki wolnorynkowej. Wszystkie sektory, z wyjątkiem bezpieczeństwa narodowego, są otwarte dla zagranicznych inwestorów. W zasadzie nie ma ograniczeń dotyczących procentu własności zagranicznej. Kambodża oferuje najatrakcyjniejszy pakiet inwestycyjny spośród państw regionu: dla porównania: podatek CIT wynosi tu 20% (z wyjątkiem działalności związanej z eksploatacją zasobów naturalnych) podczas, gdy w Indonezji 15 - 30%, w Malezji 28%, na Filipinach 32%, w Singapurze 22%, w Tajlandii 30%, w Wietnamie 25-32%.
Aktualne ustawy i przepisy powstały w oparciu o ustawodawstwo państw rozwijających się, zwłaszcza państw członkowskich ASEAN. Wciąż nie przyjęto niektórych kluczowych przepisów; m.in. ustawodawstwa dotyczącego hipoteki, upadłości, rynku finansowego, nieruchomości, porozumień handlowych. Opracowano projekty niektórych z ww. ustaw, które czekają na przyjęcie przez Zgromadzenie Narodowe.

Członkostwo Kambodży w organizacjach międzynarodowych

Kambodża jest członkiem następujących organizacji regionalnych i globalnych:
• Azjatycki Bank Rozwoju (ADB - Asia Development Bank),
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy,
• Komisja Gospodarczo-Społeczna do spraw Azji i Pacyfiku (ESCAP - United Nations Economic and Social Commission of the Asia Pacific),
• ASEAN,
• Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC - International Financial Corporation),
• Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO - World Intellectual Property Organization),
• Światowa Organizacja Handlu (WTO - World Trade Organization).

Inwestorzy prywatni mają dostęp do różnych źródeł kapitału międzynarodowego. Dzięki Porozumieniu między Rządem Kambodży i Azjatyckim Bankiem Rozwoju oraz Porozumieniu Ramowemu między Rządem Kambodży a Wspólnotą Europejską inwestorzy prywatni mogą zwracać się do Azjatyckiego Banku Rozwoju lub do Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) o sfinansowanie projektu inwestycyjnego. Niedawno Kambodża została członkiem Wielostronnej Agencji Gwarancji Inwestycyjnych podlegającej Bankowi Światowemu, która ubezpiecza zagranicznych inwestorów na wypadek ryzyka politycznego.

Ramy instytucjonalne

W marcu 2003 r. Zgromadzenie Narodowe Kambodży przyjęło Poprawkę do Ustawy o Inwestycjach, dzięki czemu realizacja Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych została znacznie uproszczona. Zarówno Ustawa o Inwestycjach (przyjęta w sierpniu 1994 r.), jak i poprawka do niej mają na celu przyciągnięcie inwestycji oraz stworzenie uczciwej konkurencji i atrakcyjnego środowiska inwestycyjnego w Kambodży. Najważniejsze korzyści dla potencjalnych inwestorów to:
• trzyletnie wakacje podatkowe z możliwością ich przedłużenia o dodatkowe trzy lata w zależności od rodzaju działalności; wakacje podatkowe rozpoczynają się od pierwszego roku, w którym projekt przyniesie zysk, ale nie później niż w czwartym roku działalności;
• 100% zwolnienie z podatku importowego na materiały budowlane, sprzęt produkcyjny, maszyny, surowce i części zamienne;
• gwarancje zabezpieczające przed nacjonalizacją;
• odnawialna dzierżawa gruntów rolnych oraz możliwość udziału we własności gruntu w ramach joint venture z obywatelem Kambodży posiadającym ponad 50% własności;
• brak kontroli cen;
• równe traktowanie inwestorów zagranicznych i lokalnych;
• uproszczona procedura rejestracji w Radzie Rozwoju Kambodży, która w ciągu trzech dni roboczych dostarcza Warunkowy Certyfikat Rejestracji (CRC - Conditional Registration Certificate), a następnie, w ciągu 28 dni roboczych od wystawienia CRC, dostarcza Ostateczny Certyfikat Rejestracji (Final Registration Certificate).

Zachęty i ulgi ze strony rządu mogą uzyskać m.in. inwestorzy zapewniający rozwój zasobów ludzkich, transfer technologii oraz szkolenia dla lokalnego personelu.

Rada Rozwoju Kambodży (CDC - Council for the Development of Cambodia), utworzona w 1994 roku, odpowiada za rozwój i zarządzanie Bezpośrednimi Inwestycjami Zagranicznymi. Rada zajmuje się definiowaniem strategii inwestycyjnych, a także zatwierdza lub odrzuca oferty inwestycyjne. CDC jest agencją wykonawczą rządu Kambodży kierowaną przez zarząd, w którego skład wchodzą członkowie gabinetu rządowego. CDC składa się z dwóch rad wykonawczych, z których Rada Inwestycyjna Kambodży (CIB - Cambodia Investment Board) odpowiada za kontakty z prywatnymi inwestorami. Działalność CIB pozostaje pod kontrolą Komitetu Wykonawczego, którego Przewodniczącym jest premier a wiceprzewodniczącymi kolejno: Minister Gospodarki i Finansów, Minister Handlu oraz Sekretarz Stanu z Ministerstwa Gospodarki i Finansów. Po zarejestrowaniu ofert w Radzie Rozwoju Kambodży zakwalifikowane projekty inwestycyjne uzyskują licencje, zwolnienia podatkowe oraz częściowy lub pełny pakiet zachęt dla przedsiębiorców. CDC jest zobowiązana do przedłożenia Radzie Ministrów do zatwierdzenia projektów, które spełniają jedno z poniższych kryteriów:
• kapitał inwestycyjny o wartości równej lub większej niż 50 milionów USD;
• inwestycja w sektorze wrażliwym politycznie (wpływ na interes publiczny lub środowisko naturalne);
•eksploatacja minerałów lub zasobów naturalnych;
•długoterminowa strategia rozwoju.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą ją zarejestrować w Ministerstwie Handlu. Inwestor powinien zarejestrować swój projekt w Radzie Rozwoju Kambodży przed rozpoczęciem jego realizacji, jeśli chce skorzystać z pakietu zachęt inwestycyjnych. Proces rejestracji jest stosunkowo prosty, należy jednak przygotować dużą ilość dokumentacji w języku khmerskim i złożyć ją wraz z formularzem aplikacyjnym. Należy również zarejestrować adres firmy we właściwym urzędzie miejskim. Po dopełnieniu tych formalności firma otrzyma certyfikat rejestracji wraz z numerem identyfikacyjnym firmy. Cała procedura zajmuje około trzy tygodnie.

Likwidacja inwestycji
Nie ma przeszkód w likwidacji firmy i wycofaniu się z Kambodży. Firma mająca taki zamiar powinna poinformować o tym Radę Rozwoju Kambodży, podając przyczyny decyzji w liście podpisanym przez inwestora lub jego pełnomocnika. Chcąc dokonać likwidacji firmy z pominięciem procedury prawnej, inwestor musi dostarczyć do Rady Rozwoju Kambodży dokumenty potwierdzające, że firma wywiązała się ze wszystkich zobowiązań wobec wspólników i wierzycieli oraz wobec Ministerstwa Gospodarki i Finansów. Konieczne jest uzyskanie z Departamentu Podatkowego dokumentu potwierdzającego rozliczenie się z podatków. Po uzyskaniu zgody na likwidację firmy inwestor ma prawo przelać aktywa za granicę lub wykorzystać je w Kambodży. Jeśli jednak firma używała przez okres krótszy niż pięć lat importowanych maszyn lub wyposażenia zwolnionych z cła, jest zobowiązana do uiszczenia należnych opłat celnych.

Odebranie licencji
Licencja inwestycyjna może być odebrana, jeśli w formularzu aplikacyjnym podano nieprawdziwe informacje, jeśli nastąpiło złamanie Ustawy o Inwestycjach lub dekretu wykonawczego do tej Ustawy lub złamanie warunków licencji. Przed odebraniem licencji Rada Rozwoju Kambodży wzywa inwestora do naprawy zaistniałej sytuacji i zapewnia doradztwo w tej dziedzinie. W okresie 1994 - 1997 Rada Rozwoju Kambodży odebrała licencje 120 projektom inwestycyjnym, z których większość była nieaktywna.

Kwestie własności i udziałów

W zasadzie nie istnieją w tym zakresie ograniczenia wobec cudzoziemców. Nie ma przepisów dotyczących spółek joint venture między cudzoziemcami a obywatelami Kambodży ani zakazu nabywania lokalnych firm przez firmy o kapitale zagranicznym, z wyjątkiem kwestii własności gruntów.

Prawa własności intelektualnej (IPR)

Obowiązująca ochrona IPR opiera się na artykułach 47 i 48 ustawodawstwa wprowadzonego w 1992 r. przez UNTAC (Tymczasowa Władza Narodów Zjednoczonych w Kambodży), zapisach Kodeksu Karnego oraz uchwale (Prakaz) nr 368 Ministerstwa Handlu z 15 grudnia 1997 r. W 1995 r. Kambodża stała się członkiem Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), w 1998 r. przystąpiła do Konwencji Paryskiej oraz wyraziła wolę przystąpienia do Konwencji Berneńskiej, Konwencji UPV i do Traktatu o Patentach. Rząd przyjął ustawodawstwo dot. znaków handlowych i z pomocą WIPO opracował projekt ustawodawstwa dot. prawa autorskiego i praw patentowych.

Pracownicy zagraniczni

Zgodnie z prawem pracodawcy i pracownicy zagraniczni oraz osoby pozostające na ich utrzymaniu mogą pracować i mieszkać w Kambodży po warunkiem uzyskania pozwolenia na pracę. Są one z reguły przyznawane personelowi kluczowemu. Każda firma, zarówno lokalna jak i zagraniczna, może zatrudniać cudzoziemców na stanowisku wymagającym określonych kwalifikacji, jeśli nie może znaleźć odpowiednich pracowników w Kambodży. Łatwo jest też zatrudnić cudzoziemców na stanowiska nie będące kluczowymi. Rada Rozwoju Kambodży pomaga w uzyskaniu pozwoleń na pracę dla cudzoziemców.



Prywatyzacja

Zarówno lokalni jak i zagraniczni inwestorzy mogą uczestniczyć w procesie prywatyzacji bez żadnej dyskryminacji. Nie występują tu ograniczenia regionalne lub strefowe. Inwestorzy mogą inwestować na terenie całej Kambodży. Muszą jednak przestrzegać norm dot. ochrony środowiska, które zakazują budowania fabryk w strefach objętych ochroną przyrody.

Operacje wymiany i przekazu pieniędzy

Wszystkimi kwestiami odnoszącymi się do zarządzania walutą zagraniczną zarządza Narodowy Bank Kambodży. Mimo, iż oficjalną walutą jest riel, dolar amerykański jest w powszechnym obiegu i większość transakcji handlowych dokonywana jest w dolarach. Zgodnie z Ustawą o Kursach Wymiany Walut (Foreign Exchange Law) z 1997 r. można swobodnie dokonywać zakupu waluty zagranicznej za pośrednictwem systemu bankowego. Nie ma ograniczeń dot. operacji realizowanych w walucie zagranicznej, transferów ani żadnych rozliczeń międzynarodowych. Wymaga się, by transakcje te były realizowane poprzez autoryzowanych pośredników, którymi są banki legalnie działające na terenie Kambodży. Banki są zobowiązane zgłaszać Narodowemu Bankowi Kambodży transakcje przekraczające 10 000 USD.
Inwestorzy mogą dokonać zakupu walut zagranicznych za pośrednictwem systemu bankowego i przekazać te środki za granicę w celu realizacji następujących zobowiązań finansowych:
• opłaty tytułem importu oraz spłata pożyczek międzynarodowych i odsetek od tych pożyczek,
• opłaty tytułem honorariów autorskich,
• przekaz zysku,
• przekaz kapitału uwolnionego po likwidacji firmy.

Polityka konkurencji i polityka cenowa

Kambodża stosuje politykę otwartej konkurencji. W zasadzie nie istnieją monopole państwowe, a rząd nie wpływa bezpośrednio na wysokość cen dóbr i usług komercyjnych. Na początku 2002 r. weszła w życie ustawa o nieuczciwych praktykach handlowych.

Zachęty fiskalne i finansowe

Ustawa o Inwestycjach gwarantuje następujące zachęty podatkowe kwalifikującym się inwestorom:
• zwolnienie z podatku CIT na okres do sześciu lat (w zależności od rodzaju projektu) i uznanie projektu za priorytet rządowy (szczegóły w dekrecie wykonawczym do ustawy). Zwolnienie następuje w pierwszym roku, w którym projekt wypracowuje zysk lub po trzech latach od jego rozpoczęcia, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej,
• 100% zwolnienie z cła importowego na materiały budowlane, sprzęt produkcyjny, surowce i części zamienne (dla: projektów nastawionych na eksport oraz na rozwój przemysłu; dla takich projektów również 100% zwolnienie z ewentualnego podatku eksportowego).
Kambodża nie oferuje zachęt finansowych.

Taryfy i ograniczenia ilościowe eksportu

Kambodża realizuje politykę otwartych drzwi w odniesieniu do eksportu. Większość towarów można importować ze wszystkich państw świata. Jedyne ograniczenia dotyczą niektórych leków, broni i amunicji oraz innych niebezpiecznych produktów. Taryfa celna Kambodży jest prosta: istnieją cztery rodzaje ceł: 0%, 7%, 15% i 35%. W ramach porozumienia AFTA (obszar wolnego handlu dla państw ASEAN) od 2010 r. między państwami członkowskimi ASEAN będą obowiązywały stawki 0% i 5%.

Nieruchomości

W 2001 r. przyjęto nową Ustawę o Gruntach, w której wyszczególniono różne rodzaje praw odnoszących się do gruntów (m.in. własność, koncesja gruntów państwowych, użytkowanie, dzierżawa).
Cudzoziemiec nie ma prawa do zakupu gruntu, natomiast może być współwłaścicielem wraz z partnerem będącym obywatelem Kambodży, przy czym ten ostatni musi posiadać ponad 50% własności. W ramach koncesji dla celów rolniczych cudzoziemiec może dzierżawić grunty na okres do 99 lat.
Istnieją trzy kategorie gruntów dostępnych dla inwestorów:
• grunty państwowe - uzyskiwane za pośrednictwem Departamentu Własności Państwa w Ministerstwie Gospodarki i Finansów. Wszystkie gminy i prowincje dysponują gruntami pod dzierżawę;
• grunty dzierżawione - uzyskiwane za pośrednictwem administracji rządowej, firm oraz prywatnych właścicieli;
• grunty posiadane na własność - uzyskiwane za pośrednictwem osób prywatnych.

Uzyskanie pozwolenia na budowę może zając dłuższy okres czasu, ponieważ organy odpowiedzialne za urbanizację oraz budownictwo muszą przeprowadzić różne inspekcje i weryfikacje. Pozwolenie na budowę o powierzchni poniżej 3000 metrów kwadratowych jest wydawane przez gubernatora prowincji. Pozwolenie na budowę o większej powierzchni wydaje Ministerstwo Zarządzania Gruntów, Urbanizacji i Budownictwa.

Uwaga! Należy jednak wiedzieć, że aparat urzędniczy i państwowy w Kambodży jest znacznie skorumpowany, co wiąże się koniecznością uiszczenia wysokich nieformalnych wydatków na każdym etapie załatwiania spraw (uzyskiwanie pozwoleń, import, eksport, itp.).

http://www.phnompenh.polemb.net/index.php?document=24&...