Temat: Fundusz, który pożyczy małym firmom i starterom

Wiele mikro i małych firm, a także osób, które dopiero startują z własną działalnością ma problem z pozyskaniem finansowania. Specjalnie z myślą o nich powstały fundusze pożyczkowe dostępne w lokalnych i regionalnych instytucjach wspierających rozwój przedsiębiorczości. Maksymalne wartości pożyczek i warunki ich udzielania są bardzo różne. Niemniej we wszystkich regionach można się starać przynajmniej o 120 tys. zł, a w niektórych nawet o 700 tys. zł.
Obecnie działa w Polsce ponad 60 instytucji udzielających tego typu pożyczek. Można je znaleźć w każdym regionie. Zasada najczęściej jest taka, że fundusz z danego województwa może finansować działalność firm działających na terenie tego województwa. Chociaż zdarzają się wyjątki.

Na przykład, Bieszczadzka Agencja Rozwoju w Ustrzykach Dolnych udziela finansowania tylko firmom z powiatu sanockiego, leskiego lub bieszczadzkiego, a Leżajskie Stowarzyszenie Rozwoju – z powiatu leżajskiego, niżańskiego, przeworskiego, łańcuckiego, jarosławskiego i rzeszowskiego. Mamy tu do czynienia z zawężeniem obszaru wsparcia.

Niektóre instytucje dadzą natomiast wsparcie firmom z większej ilości regionów. I tak Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, która ma siedzibę w Warszawie, udziela pożyczek firmom z wybranych powiatów woj. małopolskiego, mazowieckiego, zachodniopomorskiego i podlaskiego. Natomiast Polska Fundacja Przedsiębiorczości mieszcząca się w Szczecinie deklaruje wsparcie dla małych i średnich firm z woj. zachodniopomorskiego, pomorskiego, kujawsko-pomorskiego, wielkopolskiego i lubuskiego.

Skąd pochodzą środki?

Oferowane przez fundusze regionalne pożyczki są częścią systemu wsparcia budowanego w Polsce pod patronatem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach realizacji polityki rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw. Część pieniędzy pochodzi z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, część z Ministerstwa Gospodarki, środki na ten cel przekazał nam także Bank Światowy. Na poszczególne fundusze regionalne rozdziela je zaś PARP.

Większość funduszy postarała się też o dodatkowe środki z programów unijnych, dzięki czemu mogła znacznie rozszerzyć swoją ofertę pożyczkową, wprowadzić nowe programy oraz podnieść maksymalną wartość kredytu.

Ile komu?

Pożyczki przeznaczone są przede wszystkim dla osób i firm, które mają trudności w zdobyciu kredytu bankowego z powodu braku wymaganych zabezpieczeń czy historii kredytowej. W szczególności są to:

- osoby bezrobotne zamierzające podjąć działalność gospodarczą
- osoby zagrożone zwolnieniami grupowymi
- mikro i małe firmy, które znajdują się we wczesnej fazie rozwoju bądź w fazie ekspansji, w tym start up'y
- średnie firmy na rozwój działalności

Dla przypomnienia, za mikro firmę uznaje się przedsiębiorstwo, które zatrudnia do 10 osób, a jej przychody w minionym roku nie przekroczyły 2 mln euro. Definicja małej firmy zakłada zatrudnienie poniżej 50 osób oraz przychody poniżej 10 mln euro. Ze średnią firmą mamy do czynienia, gdy zatrudnia ona od 50 do 250 osób, a jej przychody rocznie nie przekraczają 50 mln euro.

Należy jednak podkreślić, że nie każda linia kredytowa jest dedykowana wszystkim tym grupom. Oznacza to, że inny fundusz w obrębie danej instytucji regionalnej może być przeznaczony na wsparcie dla bezrobotnych (i w grę będą wchodziły także inne kwoty i warunki), a inny dla działających na rynku mikro i małych firm. W wielu regionach średnie firmy nie mają dostępu do tych funduszy.

Środki z PARP będą zwykle dedykowane mikro i małym firmom oraz osobom rozpoczynającym działalność. Maksymalna kwota dofinansowania w ramach tych funduszy to 120 tys. zł. Fundusze utworzone z pieniędzy unijnych udzielą wsparcia mikro i małym firmom (niekiedy także średnim), ale start up'om nie zawsze. Jednak to właśnie w tych funduszach należy szukać pieniędzy na najbardziej kosztowne inwestycje, gdyż wartość pożyczek jest tam najwyższa.

Dla przykładu, w Lubuskim Funduszu Pożyczkowym (działającym w ramach Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w Zielonej Górze) czy Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego można starać się nawet o 400 tys. zł – w jednym i drugim przypadku załapać się mogą nawet firmy, które dopiero rozpoczynają działalność.

Rekordzistami będą jednak: Fundusz Górnośląski z Katowic, który oferuje pożyczki do 600 tys. zł oraz Polska Fundacja Przedsiębiorczości ze Szczecina – do 700 tys. zł. Tak wysokie kredyty dostępne są jednak tylko dla firm działających przynajmniej 1 rok.

Niskie procenty

Warto przy tym dodać, że warunki udzielania tych pożyczek należą do dosyć korzystnych. Prowizje zaczynają się już od 0 proc. (choć to rzadkość) i tylko w skrajnych przypadkach dochodzą do 5 proc. Najczęściej oscylują w granicach 0,5-3 proc. Na wysokość prowizji wpływa najczęściej okres kredytowania – im dłuższy, tym prowizja wyższa.

Oprocentowanie także jest dość niskie. Podstawą jego ustalenia jest w większości przypadków stopa referencyjna, którą oblicza się na podstawie komunikatów Komisji Europejskiej. Jak to się robi? KE publikuje co miesiąc tzw. stopę bazową, która stanowi podstawę do obliczenia stopy referencyjnej. Stopę referencyjną ustala się zaś poprzez dodanie do stopy bazowej odpowiedniej marży określonej w Komunikacie KE. Obecna stopa bazowa, obowiązująca niezmiennie od 1 stycznia br. to 4,49 proc., zaś marże kształtują się od 0,6 proc. (dla firm o wysokim ratingu i wysokim poziomie zabezpieczeń) do 10 proc. (niski rating, niski poziom zabezpieczeń). Niestety w górnej części tego przedziału znajduje się zazwyczaj oferta dla start up'ów.

Na korzystne warunki kredytów z funduszy pożyczkowych składa się z pewnością także karencja, czyli okres, w którym nie musimy spłacać kredytu. Najczęściej wynosi ona 6 miesięcy. Nieliczne instytucje wprowadziły krótszy okres karencji np. Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy czy Biłgorajska Agencja Rozwoju Regionalnego dopuszczają tylko trzymiesięczny okres. Ale z drugiej strony, w niektórych przypadkach istnieje możliwość jego wydłużenia np. Polska Fundacja Przedsiębiorczości proponuje roczną karencję.

Istotne jest także to, że starając się o kredyt w regionalnej instytucji wspierającej przedsiębiorczość, można liczyć na bezpłatną pomoc konsultantów przy analizie finansowej planowanego przedsięwzięcia czy przygotowaniu wniosku o pożyczkę. Choć warto podkreślić, że fundusze pożyczkowe starają się zminimalizować formalności, niektóre nawet nie wymagają biznes planu. Warto jednak go zrobić przynajmniej na własne potrzeby.

Bez zabezpieczenia ani rusz

Przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z ofert funduszy pożyczkowych, muszą im przedstawić zabezpieczenie spłaty kredytu o równowartości co najmniej 100 proc. pożyczki wraz z odsetkami. Warto przy tym zaznaczyć, że zabezpieczenie 100 proc. uważane jest za niskie, co oznacza, że kredyt zostanie wówczas udzielony na mniej korzystnych warunkach. Średnie zabezpieczenie, które pozwoli uzyskać niższą marżę, to przynajmniej 150 proc. Za wysokie zabezpieczenie uchodzi dopiero takie, które pokrywa 250 proc. kredytu wraz z odsetkami.

Zabezpieczenie mogą stanowić m.in.:
- weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową (obligatoryjne)
- hipoteka
- zastaw
- poręczenie osób fizycznych lub prawnych
- przewłaszczenia na zabezpieczenie,
- przelew (cesja) wierzytelności,
- gwarancja bankowa
- kaucja lub blokada środków na rachunku bankowym
- często skorzystać można także z poręczenia funduszu poręczeniowego, który funkcjonuje przy tej samej instytucji, która udziela pożyczki

Odpowiedź na potrzeby setek firm

Co roku wsparcie z funduszy pożyczkowych dostają setki firm, dzięki czemu mogą pozwolić sobie na inwestycje (np. zakup nieruchomości, adaptację pomieszczeń, zakup potrzebnych maszyn i urządzeń), a także zapewnić bieżące funkcjonowanie – kredyty mogą być bowiem przeznaczane również na zakup środków obrotowych (różnego rodzaju surowce, materiały, towary). Pożyczki z regionalnych funduszy nie mogą być natomiast przeznaczone na spłatę rat kredytowych czy leasingowych. Nie dostaną ich także firmy znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej.

Jak duża jest skala pomocy ze strony instytucji, jakimi są fundusze pożyczkowe, można zobaczyć, analizując kilka przykładów.

Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, która wspiera tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem na terenach wiejskich, w ciągu 16 lat istnienia udzieliła 5421 pożyczek na ponad 131 mln zł. Średnia wartość jednej pożyczki wyniosła więc niewiele ponad 24 tys. zł. Okazało się to jednak bardzo pomocne przy uruchomieniu wielu biznesów np. franczyzowego oddziału British School w Siedlcach.

Lubuski fundusz ze środków unijnych, które niedawno otrzymał, planuje sfinansować do 2014 roku 129 pożyczek dla 60 firm z tego regionu na kwotę 10,53 mln zł. Stowarzyszenie Wspierania Małej Przedsiębiorczości z siedzibą w Dobiegniewie zapowiada, że do końca 2013 roku udzieli 50 pożyczek na łączną kwotę 3,16 mln zł. Z kolei Fundusz Pożyczkowy działający w Agencji Rozwoju Regionalnego MARR S.A. w Mielcu planuje udzielić do 2015 roku 141 pożyczek dla 127 firm na łączną kwotę 9,6 mln zł.
info:Joanna Cabaj - Bonicka