Temat: Koszty alternatywne i BATNA w Twoim życiu

Koszty alternatywne i BATNA w Twoim życiu

Jaka jest najlepsza możliwa alternatywa dla Twoich celów?

Skuteczny rozwój osobisty polega na wykorzystywaniu pomysłów
pochodzących z różnych dziedzin wiedzy i umiejętności. Tworząc
z nich wspólny, dopasowany do Twoich potrzeb system, jesteś w
stanie skuteczniej osiągnąć swoje cele i marzenia. Tym, co
chciałbym Ci zaproponować w tym artykule jest wykorzystanie w
codziennym życiu dwóch idei: pochodzącej z negocjacji BATNA oraz
wywodzących się z ekonomii kosztów alternatywnych.

BATNA, czyli Best Alternative To Negotiated Agreement, Najlepsza
Alternatywa Dla Negocjowanego Porozumienia stanowi jeden z
najważniejszych zasobów skutecznego negocjatora. BATNA to
najlepszy wybór jaki mamy dostępny w sytuacji, gdy nie osiągniemy
celu negocjacji. Znając ją, presja negocjacji staje się dużo
mniejsza („Jeśli nie uda się kupić tutaj, pójdę do tamtej
drugiej firmy.”). Dużo lepiej widzimy również do jakiego
poziomu opłaca nam się negocjować („W drugiej firmie dają to
za 200 zł taniej, więc jeśli nie zaoferują mi czegoś lepszego,
pójdę po prostu tam.”)

A jak wyglądają Twoje BATNA w życiu? Czy gdy wybierasz cele, to
masz w głowie tylko jedną możliwość i „musisz” ją
uzyskać? A może rozważasz też inne rozwiązania i dajesz sobie
prawo do rezygnacji z danego celu, gdy uzyskanie go przestanie być
wystarczająco atrakcyjne? Czy „musisz” poderwać akurat tą
kobietę/uwieść akurat tego faceta, czy też masz perspektywę
„Jak nie on, to Jadzia/Janek też jest fajnym wyborem!”? Czy
musisz dostać akurat tą pracę, ten ciuch, ten samochód... Czy
masz też inne możliwości wyboru? Czy masz świadomość tego jak
posiadanie tych innych możliwości wpływa na Twoje życie,
samopoczucie, poziom stresu i spokoju?

Sytuacją, z którą spotykam się często w swojej pracy, są
ludzie którzy pozostają w związku lub pracy, które nie są dla
nich dobre ani zdrowe. Co więcej, te osoby są tego często
doskonale świadome. Jednocześnie, ponieważ nie widzą dla siebie
żadnej alternatywy – innej pracy, którą mogliby robić, innej
osoby, z którą mogliby być w związku – decydują się
pozostać w obecnej, niezdrowej sytuacji. Brakuje im innej
możliwości – lub, dokładniej, nie dostrzegają, że takie
możliwości istnieją.

BATNA w życiu:
1. Przyjrzyj się ważnym obszarom swojego życia – praca,
związek, czas wolny, rozwój osobisty, itp. Sprawdź, czy w
którymkolwiek z tych obszarów ograniczasz się tylko do jednej
możlwiości, czy też masz gotowe alternatywne rozwiązania. Nie
muszą one być precyzyjne – jeśli jesteś w związku od 10 lat,
myślenie 'jakby co, zawsze mogę być z jego najlepszym
przyjacielem' niekoniecznie jest dobrym wyjściem. Jednocześnie
posiadanie świadomości 'Gdyby coś się zdarzyło, jest jeszcze
kilka miliardów innych osób na tej planecie, więc mam całkiem
duże szanse poznania kogoś wartościowego kto mnie pokocha.' może
dać ogromną wolność i poczucie bezpieczeństwa.
2. Jeśli w jakimś obszarze nie masz BATNA – zacznij jej szukać.
Pomyśl jakie inne hobby mogloby Cię zainteresować. W jakiej innej
firmie lub innej pracy Twoje umiejętności znalazłyby
zastosowanie. Gdzie można poznać nowych, ciekawych ludzi. Daj
sobie wolność płynącą z posiadania w zapasie alternatywnych
rozwiązań.


Koszty alternatywne, druga idea, którą chciałbym poruszyć w tym
artykule, wywodzi się z ekonomii. W uproszczeniu, w tym terminie
chodzi o wartość najlepszej alternatywy do decyzji którą
podjęliśmy. Dla przykładu, tłumacz zarabiający 50zł na
godzinę, decydując się odpoczywać przez godzinę, zamiast
pracować przez ten czas, ponosi koszt alternatywny w wysokości 50
zł.
Oczywiście, koszty alternatywne nie muszą być tylko finansowe –
i bardzo często nie są.

Najważniejszą kwestią w ich przypadku jest sama świadomość ich
istnienia – świadomość wyboru który dokonujemy w każdej
chwili życia i tego, co na nim zyskujemy, a co tracimy. Istotne
jest także dostrzeżenie wielowymiarowości takich decyzji, tego,
że jedna decyzja niesie ze sobą utratę kosztów alternatywnych
nie tylko dla siebie, ale również dla tego co jest dla niej
konsekwencją.

Zbyt często patrzymy na takie wybory całkowicie jednowymiarowo,
skupiając się tylko na bezpośrednim zysku lub stracie. Sprawia
to, że sytuacje typu „nie powinienem, ale chciałbym” bardzo
często rozstrzygane są na korzyść „chciałbym”. Osoba z
nadwagą skupiająca się na zjedzeniu pączka, mimo że „nie
powinna” podejmuje zwykle decyzje jedynie między „zjedzenie
pączka i czucie się bardzo dobrze, choć z pewnym poczuciem winy
ze względu na złamanie diety”, „nie zjedzenie pączka i czucie
się źle, choć z pewnym poczuciem dumy ze względu na podtrzymanie
diety”. Ten rozkład wartości zmienia się jednak, gdy dodajemy
do tego kolejne wymiary, np. godzinę czasu, którą trzeba będzie
poświęcić na fitness na spalenie tych kalorii oraz finansowy
koszt tych zajęć (powiedzmy 30 zł). Nagle pączek zamiast 2 zł
i trochę złego samopoczucia zaczyna kosztować 32 złote + nie
obejrzenie ulubionego serialu i staje się po prostu zbyt drogi by
dobrze się czuć po jego zjedzeniu.


Koszta alternatywne w życiu
1. Wybierz jedno zachowanie lub sposób spędzania czasu z którym
chcesz pracować.
2. Wypisz w czterech kolumnach:
a) obecne koszty zachowania (czas, pieniądze, itp.)
b) co najmniej 3 najlepsze koszty alternatywne dla tego zachowania
(co możesz zrobić innego z tym czasem, pieniędzmi, itp., nie
inwestując ich w tym miejscu).
c) zyski z zachowania – co Ci daje, jeśli zysk jest emocjonalny,
np. przyjemność, określ to umownie na skali 1-10, gdzie 10 to
największa przyjemność jaką kiedykolwiek czułeś, a 1 to
absolutna obojętność
d) konsekwencje zachowania – jakie rzeczy możesz robić dzięki
temu zachowaniu? Jakie rzeczy MUSISZ robić w efekcie tego
zachowania?
Opcjonalnie e) jakie są koszty alternatywne konsekwencji tego
zachowania które MUSISZ robić?
3. Spójrz na zachowanie z tej perspektywy i teraz oceń czy chcesz
je zachować, czy zmienić. Jeśli chcesz je zmienić, możesz
odkryć że po wykonaniu takiej rozpiski przyjdzie Ci to dużo
łatwiej, możesz wręcz zacząć zadawać sobie pytanie „Jak ja
kiedykolwiek mogłem to robić?”
4. Oczywiście, nie w każdej sytuacji będziesz w stanie wykonać
taką rozpiskę. Jednocześnie, wykonawszy ich kilka, ten styl
myślenia zacznie się Ci stawać coraz bliższy i łatwiej
dostępny, tak, że w pewnym momencie złapiesz się na tym, że z
automatu dokonujesz takiego porównania kosztów.
5. Pamiętaj też proszę, że każde narzędzie ma swoje
przeznaczenie, ale też sytuacje gdy nie warto go używać – i
czasem pozwól sobie po prostu na zrobienie czegoś bez szacowania.
Nie wszystko w życiu powinno być kontrolowane, czasem warto po
prostu pójść za zachcianką...

Ot tak, po prostu :)

P.S. Po wykonaniu tego ćwiczenia, bądź przygotowany na to, że
Twoje postrzeganie świata może się BARDZO zmienić. Rzeczy które
kiedyś wydawały się tanie i szybki mogą stać się długie i
czasochłonne, rzeczy które kiedyś były drogie – nagle stają
się zdumiewająco tanie, ponieważ zaczynasz dostrzegać, jakie
koszta niesie ze sobą nie nabycie ich. Takie właśnie podejście
stosuje w stosunku coachingu który oferuję czy szkoleń które
organizuję – jestem świadomy, że obserwowane oddzielnie mogą
sprawiać wrażenie drogich. Dlatego wielu z moich klientów
przekonało zauważenie jak wiele wysiłku, pieniędzy i czasu
można dzięki nim oszczędzić – gdy nagle okazywało się, że
koszta alternatywne są tak zdecydowanie większe. Po więcej
informacji zapraszam Cię na http://krolartur.com i http://andrewaustin.pl