Temat: KANON PROBLEMÓW

KANON PROBLEMÓW

Istnieją tysiące problemów i mają je wszyscy w wielu odmianach. W rzeczywistości istnieje tylko sześć rodzajów problemów rozdzielonych na dwie grupy. Trzy rodzaje problemów poznawczych i trzy rodzaje problemów decyzyjnych. Wobec dowolnego wydarzenia można przyjąć tylko jedną z dwóch postaw:

1. Postawę poznawczą, nie zmieniać, tylko najpierw rozpoznać, o co chodzi, przyjrzeć się, dlaczego i jak to działa.
2. Postawa decyzyjna. Działaniem wpływać na zmianę. Podjąć decyzję o interwencji, na co zmienić, dlaczego zmiana jest konieczna, czy lepsza, jak ją skutecznie wprowadzić.

PROBLEMY POZNAWCZE
l. PROBLEM RZECZYWISTOŚCI (rozpoznawanie) CO JEST?

Dotyczy stwierdzenia faktów. Aby poznać jakikolwiek system trzeba najpierw potwierdzić, że on w ogóle istnieje. Pytanie, „co jest?" prowadzi do odkryć. Jego głównym celem jest stwierdzenie faktów. Zaprzestanie pytań prowadzi do stwierdzeń. Decyzje pozbawione rozpoznania, to spore ryzyko błędu. Złe rozpoznanie rzeczywistości gwarantuje błędność decyzji.

2. PROBLEM KLASYFIKACJI. JAKIE JEST?

Za odkrywcami idą opisywacze. Z jakich elementów składa się system. Pod jakimi względami, co do czego jest podobne i czym się różni. Podstawowe zajęcie w tej grupie problemów, to mierzenie wszystkiego, co się daje mierzyć. Systematyzacją i rozwiązywanie problemów klasyfikacyjnych, to stwierdzanie właściwości.
3. PROBLEM ZALEŻNOŚCI. PRZYCZYNY I SKUTKI

Są to problemy dla dociekliwych, chcących nie tylko wiedzieć, ale i rozumieć, co, od czego, jak zależy. Znać przyczyny różnych skutków i skutki różnych przyczyn. Rozpoznanie elementów i ich relacje tworzą całość systemu poznawczego.
PROBLEMY DECYZYJNE

1. PROBLEMY POSTULOWANIA CELU. CO OSIĄGNĄĆ

Zanim zaczniemy określać nowy cel, warto czasem zadać pytanie o realizację celów dotychczasowych. Czy stawiamy nowe cele bo stare zostały zrealizowane, czy dlatego stawiamy nowe bo poprzednich się nie udało. Warto się nad tym zatrzymać i rozważyć. Zanim zaczniemy przekształcać system w inny, trzeba sobie powiedzieć, w jaki. Osiągnięcie czegokolwiek wymaga działań podyktowanych konkretnymi potrzebami. Postulacja jest wskazaniem celu, wraz z jego uzasadnieniem.

2. PROBLEMY OPTYMALIZAJI. JAK OSIĄGNĄĆ

To wskazanie sposobu realizacji. Problemy optymalizacji obejmują całość sposobów postępowania prowadzących do celu. Określone są skutki uboczne każdego z etapów dla wybrania optymalnej decyzji. Np. czy najmniejszym kosztem, czy w najkrótszym czasie. Rozwiązanie problemów optymalizacji, to wskazanie sposobów.

3. REALIZACJA. ZASTOSOWANIE SPOSOBÓW OSIĄGNIĘCIA CELÓW

Środki, zasoby, energia, praca, materiały, narzędzia. Od realizacji zależy czy cele mogą być osiągane.

Opracowanie
Alan P. Stroganowski