Temat: Koszty alternatywne i BATNA w Twoim życiu

Koszty alternatywne i BATNA w Twoim życiu

Jaka jest najlepsza możliwa alternatywa dla Twoich celów?

Skuteczny rozwój osobisty polega na wykorzystywaniu pomysłów pochodzących z różnych dziedzin wiedzy i umiejętności. Tworząc z nich wspólny, dopasowany do Twoich potrzeb system, jesteś w stanie skuteczniej osiągnąć swoje cele i marzenia. Tym, co chciałbym Ci zaproponować w tym artykule jest wykorzystanie w codziennym życiu dwóch idei: pochodzącej z negocjacji BATNA oraz wywodzących się z ekonomii kosztów alternatywnych.

BATNA, czyli Best Alternative To Negotiated Agreement, Najlepsza Alternatywa Dla Negocjowanego Porozumienia stanowi jeden z najważniejszych zasobów skutecznego negocjatora. BATNA to najlepszy wybór jaki mamy dostępny w sytuacji, gdy nie osiągniemy celu negocjacji. Znając ją, presja negocjacji staje się dużo mniejsza („Jeśli nie uda się kupić tutaj, pójdę do tamtej drugiej firmy.”). Dużo lepiej widzimy również do jakiego poziomu opłaca nam się negocjować („W drugiej firmie dają to za 200 zł taniej, więc jeśli nie zaoferują mi czegoś lepszego, pójdę po prostu tam.”)

A jak wyglądają Twoje BATNA w życiu? Czy gdy wybierasz cele, to masz w głowie tylko jedną możliwość i „musisz” ją uzyskać? A może rozważasz też inne rozwiązania i dajesz sobie prawo do rezygnacji z danego celu, gdy uzyskanie go przestanie być wystarczająco atrakcyjne? Czy „musisz” poderwać akurat tą kobietę/uwieść akurat tego faceta, czy też masz perspektywę „Jak nie on, to Jadzia/Janek też jest fajnym wyborem!”? Czy musisz dostać akurat tą pracę, ten ciuch, ten samochód... Czy masz też inne możliwości wyboru? Czy masz świadomość tego jak posiadanie tych innych możliwości wpływa na Twoje życie, samopoczucie, poziom stresu i spokoju?

Sytuacją, z którą spotykam się często w swojej pracy, są ludzie którzy pozostają w związku lub pracy, które nie są dla nich dobre ani zdrowe. Co więcej, te osoby są tego często doskonale świadome. Jednocześnie, ponieważ nie widzą dla siebie żadnej alternatywy – innej pracy, którą mogliby robić, innej osoby, z którą mogliby być w związku – decydują się pozostać w obecnej, niezdrowej sytuacji. Brakuje im innej możliwości – lub, dokładniej, nie dostrzegają, że takie możliwości istnieją.

BATNA w życiu:
1. Przyjrzyj się ważnym obszarom swojego życia – praca, związek, czas wolny, rozwój osobisty, itp. Sprawdź, czy w którymkolwiek z tych obszarów ograniczasz się tylko do jednej możlwiości, czy też masz gotowe alternatywne rozwiązania. Nie muszą one być precyzyjne – jeśli jesteś w związku od 10 lat, myślenie 'jakby co, zawsze mogę być z jego najlepszym przyjacielem' niekoniecznie jest dobrym wyjściem. Jednocześnie posiadanie świadomości 'Gdyby coś się zdarzyło, jest jeszcze kilka miliardów innych osób na tej planecie, więc mam całkiem duże szanse poznania kogoś wartościowego kto mnie pokocha.' może dać ogromną wolność i poczucie bezpieczeństwa.
2. Jeśli w jakimś obszarze nie masz BATNA – zacznij jej szukać. Pomyśl jakie inne hobby mogloby Cię zainteresować. W jakiej innej firmie lub innej pracy Twoje umiejętności znalazłyby zastosowanie. Gdzie można poznać nowych, ciekawych ludzi. Daj sobie wolność płynącą z posiadania w zapasie alternatywnych rozwiązań.

Koszty alternatywne, druga idea, którą chciałbym poruszyć w tym artykule, wywodzi się z ekonomii. W uproszczeniu, w tym terminie chodzi o wartość najlepszej alternatywy do decyzji którą podjęliśmy. Dla przykładu, tłumacz zarabiający 50zł na godzinę, decydując się odpoczywać przez godzinę, zamiast pracować przez ten czas, ponosi koszt alternatywny w wysokości 50 zł.
Oczywiście, koszty alternatywne nie muszą być tylko finansowe – i bardzo często nie są.

Najważniejszą kwestią w ich przypadku jest sama świadomość ich istnienia – świadomość wyboru który dokonujemy w każdej chwili życia i tego, co na nim zyskujemy, a co tracimy. Istotne jest także dostrzeżenie wielowymiarowości takich decyzji, tego, że jedna decyzja niesie ze sobą utratę kosztów alternatywnych nie tylko dla siebie, ale również dla tego co jest dla niej konsekwencją.

Zbyt często patrzymy na takie wybory całkowicie jednowymiarowo, skupiając się tylko na bezpośrednim zysku lub stracie. Sprawia to, że sytuacje typu „nie powinienem, ale chciałbym” bardzo często rozstrzygane są na korzyść „chciałbym”. Osoba z nadwagą skupiająca się na zjedzeniu pączka, mimo że „nie powinna” podejmuje zwykle decyzje jedynie między „zjedzenie pączka i czucie się bardzo dobrze, choć z pewnym poczuciem winy ze względu na złamanie diety”, „nie zjedzenie pączka i czucie się źle, choć z pewnym poczuciem dumy ze względu na podtrzymanie diety”. Ten rozkład wartości zmienia się jednak, gdy dodajemy do tego kolejne wymiary, np. godzinę czasu, którą trzeba będzie poświęcić na fitness na spalenie tych kalorii oraz finansowy koszt tych zajęć (powiedzmy 30 zł). Nagle pączek zamiast 2 zł i trochę złego samopoczucia zaczyna kosztować 32 złote + nie obejrzenie ulubionego serialu i staje się po prostu zbyt drogi by dobrze się czuć po jego zjedzeniu.

Koszta alternatywne w życiu
1. Wybierz jedno zachowanie lub sposób spędzania czasu z którym chcesz pracować.
2. Wypisz w czterech kolumnach:
a) obecne koszty zachowania (czas, pieniądze, itp.)
b) co najmniej 3 najlepsze koszty alternatywne dla tego zachowania (co możesz zrobić innego z tym czasem, pieniędzmi, itp., nie inwestując ich w tym miejscu).
c) zyski z zachowania – co Ci daje, jeśli zysk jest emocjonalny, np. przyjemność, określ to umownie na skali 1-10, gdzie 10 to największa przyjemność jaką kiedykolwiek czułeś, a 1 to absolutna obojętność
d) konsekwencje zachowania – jakie rzeczy możesz robić dzięki temu zachowaniu? Jakie rzeczy MUSISZ robić w efekcie tego zachowania?
Opcjonalnie e) jakie są koszty alternatywne konsekwencji tego zachowania które MUSISZ robić?
3. Spójrz na zachowanie z tej perspektywy i teraz oceń czy chcesz je zachować, czy zmienić. Jeśli chcesz je zmienić, możesz odkryć że po wykonaniu takiej rozpiski przyjdzie Ci to dużo łatwiej, możesz wręcz zacząć zadawać sobie pytanie „Jak ja kiedykolwiek mogłem to robić?”
4. Oczywiście, nie w każdej sytuacji będziesz w stanie wykonać taką rozpiskę. Jednocześnie, wykonawszy ich kilka, ten styl myślenia zacznie się Ci stawać coraz bliższy i łatwiej dostępny, tak, że w pewnym momencie złapiesz się na tym, że z automatu dokonujesz takiego porównania kosztów.
5. Pamiętaj też proszę, że każde narzędzie ma swoje przeznaczenie, ale też sytuacje gdy nie warto go używać – i czasem pozwól sobie po prostu na zrobienie czegoś bez szacowania. Nie wszystko w życiu powinno być kontrolowane, czasem warto po prostu pójść za zachcianką...

Ot tak, po prostu :)

P.S. Po wykonaniu tego ćwiczenia, bądź przygotowany na to, że Twoje postrzeganie świata może się BARDZO zmienić. Rzeczy które kiedyś wydawały się tanie i szybki mogą stać się długie i czasochłonne, rzeczy które kiedyś były drogie – nagle stają się zdumiewająco tanie, ponieważ zaczynasz dostrzegać, jakie koszta niesie ze sobą nie nabycie ich. Takie właśnie podejście stosuje w stosunku coachingu który oferuję czy szkoleń które organizuję – jestem świadomy, że obserwowane oddzielnie mogą sprawiać wrażenie drogich. Dlatego wielu z moich klientów przekonało zauważenie jak wiele wysiłku, pieniędzy i czasu można dzięki nim oszczędzić – gdy nagle okazywało się, że koszta alternatywne są tak zdecydowanie większe. Po więcej informacji zapraszam Cię na http://krolartur.com i http://andrewaustin.plArtur Król edytował(a) ten post dnia 05.11.08 o godzinie 16:22