Temat: Ochrona praw zwierząt - Podstawa prawna

Opinia prawna dotycząca sklepów zoologicznych
http://empatia.pl//str.php?dz=68

Na naszych stronach ( http://empatia.pl/str.php?dz=25&id=180 ) opublikowalismy opinię prawną dotycząca instrumentów prawnych, które mają zastosowanie w razie przetrzymywania zwierząt w sklepach zoologicznych w warunkach narażających je na cierpienia fizyczne i psychiczne. Opinia ta może stanowić wskazówkę dla osób, którym nie jest obojętne cierpienie zwierząt, oraz podstawę do działań mających na celu poprawę losu zwierząt sprzedawanych w sklepach zoologicznych.

OPINIA PRAWNA
http://empatia.pl/str.php?dz=25&id=180

dotycząca instrumentów prawnych, które mają zastosowanie w razie przetrzymywania zwierząt w sklepach zoologicznych w warunkach narażających je na cierpienia fizyczne i psychiczne

Ustawa z dnia 21.08.1997 r. o ochronie zwierząt (t.jedn. Dz.U. z 2003 r., Nr 106, póz. 1002, dalej jako "ustawa") reguluje postępowanie ze zwierzętami domowymi, gospodarskimi, wykorzystywanymi do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych, używanymi w procedurach doświadczalnych, utrzymywanymi w ogrodach zoologicznych, wolno żyjącymi (dzikimi) oraz obcymi faunie rodzimej. Każde zwierzę winno być traktowane humanitarnie, to znaczy w sposób uwzględniające potrzeby zwierzęcia i zapewniające mu opiekę i ochronę (art. 5 w zw. z art. 4 pkt 2 ustawy).

Zgodnie z art. 6 ustawy zabronione jest znęcanie się nad zwierzętami. Zakaz ten ma zastosowanie do wszystkich zwierząt, które objęte są zakresem normowania ustawy. Przez znęcanie się należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, w szczególności m.in. utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego niechlujstwa oraz w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji (art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy).

W art. 9 ustawa nakłada na każdego, kto utrzymuje zwierzę domowe, obowiązek zapewnienia mu pomieszczenia chroniącego zwierze przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiającego swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody.

Naruszenie norm zawartych w art. 6 ust. 2 lub art. 9 ustawy obciążone jest sankcją karną.

Znęcanie się nad zwierzęciem w sposób określony w art. 6 ust. 2 ustawy jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności albo grzywną z możliwością orzeknięcia przepadku zwierzęcia (jeżeli sprawca jest jego właścicielem). Kwalifikowany typ tego przestępstwa, znamienny sposobem działania sprawcy (szczególne okrucieństwo), jest zagrożony grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, połączoną z obligatoryjnym przepadkiem zwierzęcia (jeżeli sprawca jest jego właścicielem). Ustawa przewiduje ponadto możliwość orzeczenia wobec sprawcy zakazu prowadzenia określonej działalności, która jest związana z oddziaływaniem na zwierzęta, a także orzeczenia nawiązki w wysokości od 25 zł do 2.500 zł na cel związany z ochroną zwierząt, wskazany przez sąd (art. 35 ustawy).

Naruszenie nakazów związanych z utrzymywaniem zwierząt domowych, określonych w art. 9 ustawy, stanowi wykroczenie i podlega karze aresztu lub grzywny. Karalne jest również usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo do takich czynów. Ukaranie za wykroczenie może być połączone z przepadkiem narzędzi lub przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia oraz przedmiotów z niego pochodzących. Możliwe jest ponadto orzeczenie przepadku zwierzęcia lub nawiązki w wysokości do l .000 zł na cel związany z ochroną zwierząt (art. 37 ustawy).

Zwierzę domowe traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazane schronisku dla zwierząt. Decyzja podejmowana jest z urzędu lub na wniosek Policji, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt i jest natychmiast wykonalna. Przekazanie zwierzęcia następuje za zgodą podmiotu, któremu zwierzę ma być przekazane. W przypadku braku zgody lub wystąpienia innych okoliczności uniemożliwiających przekazanie zwierzęcia, może ono zostać nieodpłatnie przekazane innej osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej albo osobie fizycznej, która zapewni mu właściwą opiekę. W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu, policjant, a także upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, może odebrać mu zwierze, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia przez ten organ decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia. Kosztami transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierzęcia obciąża się jego dotychczasowego właściciela lub opiekuna i stosuje się do tych należności przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Odebrane zwierzę podlega zwrotowi, jeżeli sąd nie orzeknie przepadku zwierzęcia, a także jeżeli postępowanie karne w tej sprawie zostanie umorzone (art. 7 ustawy).

Organem uprawnionym i zobowiązanym do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt jest Inspekcja Weterynaryjna, która zgodnie z ustawą z dnia 24.04.1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej (t.jedn. Dz.U. z 1999 r., Nr 66, póz. 752 z późn. zm.) jest usytuowana w strukturze organów administracji rządowej. Zadania Inspekcji Weterynaryjnej wykonują Główny Lekarz Weterynarii, wojewódzki lekarz weterynarii jako kierownik wojewódzkiej inspekcji weterynaryjnej wchodzącej w skład administracji zespolonej oraz powiatowy lekarz weterynarii jako kierownik powiatowej inspekcji weterynaryjnej, będący organem administracji niezespolonej. W sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Inspekcji Weterynaryjnej organem właściwym w rozumieniu KPA jest powiatowy lekarz weterynarii.

Ustawa upoważnia do współdziałania z Inspekcją Weterynaryjną organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt. Organizacje takie są nadto upoważnione do współdziałania z właściwymi instytucjami państwowymi i samorządowymi w ujawnianiu oraz ściganiu przestępstw i wykroczeń określonych w ustawie.

Ponadto w razie przetrzymywania zwierząt dzikich (wolno żyjących) lub obcych faunie rodzimej należy zwrócić uwagę na obowiązki, które w zakresie pozyskiwania i utrzymania takich zwierząt wynikają z przepisów ustawy z dnia 16.10.1991 r. o ochronie przyrody (t.jedn. Dz.U. z 2001 r., Nr. 99, póz. 1079 z późn. zm.) oraz wydanego na podstawie art. 27d ust. 7 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27.02.2002 r. w sprawie zezwoleń na przewożenie przez granicę państwa określonych roślin i zwierząt (Dz.U. Nr 39, póz. 357) oraz Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, sporządzonej w Waszyngtonie dnia 3.03.1973 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 27, póz. 112 z późn. zm., dalej jako "Konwencja"), ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską. W tym zakresie nie stosuje się bowiem art. 22 ustawy, który normuje wyłącznie pozyskiwanie zwierząt wolno żyjących (dzikich) w celu preparowania ich zwłok i w tym zakresie nakłada obowiązek uzyskania zezwolenia wojewody właściwego ze względu na miejsce wykonywania eksponatów, określając jako jedyne dopuszczalne cele pozyskiwanie zwierząt z przeznaczeniem na preparowanie ich zwłok w celu naukowym, dydaktycznym lub edukacyjnym.

Uzasadnione jest zatem dokonanie sprawdzenia, czy osoby, które utrzymują takie zwierzęta posiadają wszelkie wymagane przepisami zezwolenia i zgody, w szczególności świadectwa reeksportu lub zezwolenia importowego. Należy także wskazać, iż zgodnie z art. 27e ustawy o ochronie przyrody przetrzymywanie zwierząt, których przewóz przez granice ograniczają postanowienia umów międzynarodowych (Konwencja), a także ich hodowla wymaga wpisania do rejestru, prowadzonego przez starostę właściwego ze względu na miejsce przetrzymywania zwierząt.