Temat: Księga Koheleta

Czy ktoś należący do tej grupy zajmuje się badaniami nad Księgą Koheleta? Jestem ciekawy waszych przemyśleń na jej temat, jako, że bez wątpienia jest ona najbardziej enigmatyczną i zagadkową księgą ST, zupełnie nie pasującą do innych ksiąg kanonu.

W jaki więc sposób stała się częścią kanonu, skoro inne księgi przypisywane Salomonowi, dużo bardziej "ortodyksyjne" do niego nie trafiły? Ta księga, która została spisana w 3 lub 4 wieku p.n.e. to pewna zagadka historii -- przesłanie od ludzi, którzy w zamierzchłych czasach nie bali się zadawać trudnych pytań. Jej przesłanie bardziej przypomina wywody niektórych nurtów filozofii greckiej niż ortodoksję religii mojżeszowej.

1:1
Marność nad marnościami, powiada Kohelet,
marność nad marnościami - wszystko marność.

9:3
To złem jest wśród wszystkiego,
co się dzieje pod słońcem,
że jeden dla wszystkich jest los.
A przy tym serce synów ludzkich pełne jest zła
i głupota w ich sercu, dopóki żyją.
A potem - do zmarłych!
Bo któż stanowi wyjątek?
Wszyscy żyjący mogą jeszcze mieć nadzieję -
bo lepszy jest żywy pies
niż lew nieżywy -
ponieważ żyjący wiedzą, że umrą,
a zmarli niczego zgoła nie wiedzą,
zapłaty też więcej już żadnej nie mają,
bo pamięć o nich idzie w zapomnienie.

3:19
Los bowiem synów ludzkich jest ten sam,
co i los zwierząt;
los ich jest jeden:
jaka śmierć jednego, taka śmierć drugiego,
i oddech życia ten sam.
W niczym więc człowiek nie przewyższa zwierząt,
bo wszystko jest marnością.
Wszystko idzie na jedno miejsce:
powstało wszystko z prochu
i wszystko do prochu znów wraca.
Ten post został edytowany przez Autora dnia 06.01.15 o godzinie 00:01

Temat: Księga Koheleta

Właśnie o tej księdze i innych księgach mądrościowych pisałem swego czasu na grupie GL-owskiej "Filozofia" we wątku "Mądrość", zanim opuściłem tę grupę, wątku który poświęciłem między innymi także udowodnieniu, że wbrew temu co twierdzi wielu nie znających Biblii, że nie ma tam żadnych wartości filozoficznych, że jest mitologią, lub baśnią etc. Jest dokładnie przeciwnie - żaden z nurtów starożytnej filozofii, ani żaden z filozofów tamtych czasów nie przedstawił tyle spostrzeżeń i przemyśleń dotyczących mądrości ile jest zawartych w księgach mądrościowych, pomimo iż umiłowanie mądrości jest ponoć definicją filozofii...

Temat: Księga Koheleta

Problemem jest tylko to, iż ta księga prezentuje zgoła inny światopogląd niż inne księgi mądrościowe, które zachowały się do naszych czasów. Bez wątpienia jest fuzją greckich idei epikureizmu, stoicyzmu z myślą żydowską. Kluczową postacią w tym ruchu był jak się wydaje rabin żydowski Antygon z Sokho (warto zwrócić uwagę na jego greckie imię), żyjący w III w. p.n.e., którego jedyny zachowany do dziś fragment brzmi: "Nie powinniście być jak niewolnicy służący swojemu panu w nadziei otrzymania nagrody za służbę, lecz raczej jako niewolnicy służący swojemu panu bez nadziei otrzymania nagrody".

Tradycyjne żydowskie źródła łączą postać Antygona z początkiem sekty Saduceuszy, którzy bedąc elitą intelektualną starożytnego narodu żydowskiego w erze hellenistycznej, w dużej mierze zasymilowali wiele z idei greckich, m.in. brak wiary w zmartwychwstanie ciał, czy jakiekolwiek życie pozagrobowe, świat duchów i demonów, itd.

Badacze od dłuższego już czasu wiążą Księgę Koheleta z sektą Saduceuszy. Jak wiemy z Nowego Testamentu oraz choćby kronik Józefa Flawiusza, istniały w tamtym czasie trzy główne nurty filozoficzne stojące wobec siebie w opozycji: Saduceusze, Faryzeusze oraz Esseńczycy. Z tych trzech nurtów tylko Saduceusze nie wierzyli w życie pozagrobowe oraz karę czy nagrodę po śmierci.

Odrzucenie wiary w nagrodę i karę po śmierci oraz nieśmiertelną duszę ma jak się wydaje bardzo starożytną historię w tradycji greckiej myśli filozoficznej. Niektórzy doszukują się tej myśli już u pierwszego greckiego filozofa Talesa z Miletu.

Jak pisze o tym także w swej przełomowej książce[1] w badaniach nad wczesnym pitagoreizmem, Leonid Zhmud, istniały nurty wśród pitagorejczyków, choćby wywodzące się od Filolaosa, które uznawały śmiertelność duszy, zupełnie tak samo jak późniejsi epikurejczycy.

[1] Leonid Zhmud, Pythagoras and the Early Pythagoreans. Oxford University Press 2012.Ten post został edytowany przez Autora dnia 11.01.15 o godzinie 20:50