Temat: Uprawianie sztuki grozi utratą pracy

Beata Jaszczak, koordynatorka Festiwalu „Podwórko”, broniąca murale przed zamalowaniem, została zwolniona z Płockiego Ośrodka Kultury i Sztuki. Pracę kuratora stracił też Milan Mikulastik, artysta z grupy Guma Guar, jeden z kuratorów eksperymentalnej Galerii Roxy NoD w Pradze. Przed miesiącem odważył się tam pokazać wystawę polskiego artysty Petera Fussa Achtung!, zniszczoną i oprotestowaną przez przedstawicieli praskiej gminy żydowskiej.

Fotosy Petera Fussa sprowokowały żywą dyskusję w Czechach wokół konfliktu izraelsko-palestyńskiego, wolności sztuki i odpowiedzialności artysty. Praca Achtung! skłania do krytycznej refleksji nad opresją Żydów nad Palestyńczykami w Strefie Gazy, pokazuje wojnę w innym świetle, niż to przedstawiają mainstreamowe europejskie czy amerykańskie media.

Galeria Roxy NoD w Pradze mieści się w budynku, należącym do praskiej gminy żydowskiej. Milan Mikulastik, kurator, wykazał się odwagą, prezentując i broniąc niewygodny głos polskiego artysty. Bezpośrednie skutki represji Mikulastik odczuł już podczas wernisażu 21 kwietnia, gdy grupka przedstawicieli gminy żydowskiej zerwała fotosy Fussa ze ścian i je wyniosła z galerii, obrzucając kuratora wyzwiskami. Opinia publiczna spolaryzowała się wokół dwóch stanowisk: z jednej strony wytoczono front przeciwko "nieodpowiedzialnemu" wykorzystywaniu pamięci Holocaustu do reinterpretowania obecnego konfliktu w Strefie Gazy, z drugiej zaś strony broniono prawa artysty do poruszania trudnych tematów i łamania tabu, bez cenzurowania czy niszczenia prac.

Niestety konsekwencje ukrytej cenzury nie ominęły Galerii Roxy NoD. Jak powiedział Peter Fuss, gmina żydowska zażądała kurateli programowej nad wystawami w galerii oraz odpowiedniej klauzuli w umowie, zapobiegającej podejmowaniu podobnych tematów w przyszłości. Straszono też Milana Mikulastika utratą pracy, ale zapewne dzięki solidarnej postawie części środowiska, m.in. znanego czeskiego artysty Milana Kozelki, kurator zachował posadę bezpośrednio po zajściach. Niestety, jak się dzisiaj dowiedzieliśmy, nie na długo.

Roxy NoD to kultowa przestrzeń, swoiste laboratorium wolnej sztuki w Pradze. Odbywają się tam koncerty, debaty, spektakle, wystawy sztuki zaangażowanej w krytyczną refleksję nad współczesnymi problemami. Czesi są dumni ze swojej tolerancji i otwartości w dyskursie publicznym. Jak się okazuje, są jednak tematy, których podejmowanie kończy się, jak w czasach komunistycznego reżimu, usunięciem dzieł i wywaleniem kuratora z pracy.

Z lakonicznej wypowiedzi dyrektora Rolanda Burego wynika, że nie do końca jest zorientowany w kwestii „usunięcia prac”. Z 6 murali stworzonych w ramach „Podwórka 2008” zniszczono tylko „Absordulony Absolut” grupy Niczero. Kolejnych prac – na szczęście - urzędnicy najwyraźniej nie odważyli się usunąć, pomimo decyzji prezydenta Płocka.

Beata Jaszczak, koordynatorka Festiwalu „Podwórko” zapewnia, że na zamalowany mural „Absordulony Absolut” na stacji trafo miała komplet wymaganych zgód na piśmie, tj. pozwolenie od konserwatora, bo stacja znajduje się w obrębie płockiej Starówki, w całości objętej nadzorem konserwatorskim oraz z Urzędu Miasta (zgodę wydał Wydział Gospodarczy). Pismo o zamiarze pokrycia stacji trafo muralem otrzymał też, na wszelki wypadek, Zakład Energetyczny w Płocku ENERGA.

Beata Jaszczak dostała wypowiedzenie warunków pracy z POKiS, bez podania konkretnego powodu zaniedbań obowiązków zawodowych czy niezadowolenia pracodawcy ze skuteczności jej działań.
Czy wyrzucenie Beaty Jaszczak z pracy to „kara” za promowanie sztuki współczesnej, skłaniającej do krytycznej refleksji i proobywatelskiej wizji Płocka?


Źródło

Temat: Uprawianie sztuki grozi utratą pracy

Co do wystawy "Achtung!", mam wrażenie, że historię na całym świecie pisze się w bardzo podobny sposób. Jak by powiedział Michel Foucault, "piszą ją zwycięzcy". Czasem zwycięzcy faktyczni, a czasem - tylko moralni. Czasem ci, którzy mają poparcie społeczne, innym razem - ta strona konfliktu, która ma dostęp do mediów.

Tak czy inaczej, obraz historii nierzadko jest jednostronny. Myślę, że również dlatego Polakom tak trudno zaakceptować, że niektórzy obywatele polscy brali udział w mordowaniu Żydów czy kolaborowali z Niemcami (nie z przymusu, choć takie przypadki też się oczywiście zdarzały, ale z czystej nienawiści do Żydów). Na tyle przywykliśmy, jako naród, do roli ofiar, że nie mieszczą się nam w głowie odcienie szarości. Nie mówiąc już o katolickiej naleciałości, która znalazła doskonałe schronienie w literaturze, a którą jest mesjanizm. Polak: niewinna ofiara historii, która "cierpi za milijony".

Być może z podobnym mechanizmem mamy oto do czynienia w przypadku obrazu konfliktu w Strefie Gazy?

Temat: Uprawianie sztuki grozi utratą pracy

Dlatego czymś zupełnie nowym i oryginalnym w dziedzinie trudnych stosunków między Polakami, Żydami i Niemcami na terenie naszego kraju była niegdyś książka Andrzeja Szczypiorskiego Początek. Autor pokazał w niej, że obok siebie mieszkali zawsze nie ludzie określonej narodowości, a po prostu ludzie dobrzy i źli. Istnieli zarówno dobrzy Żydzi, jak i źli Żydzi, dobrzy Polacy i źli Polacy, a także dobrzy i źli Niemcy. Być może ten obraz jest zbyt jednolity, bo w końcu odpowiedzialność za Holocaust spoczywa przecież tylko i wyłącznie na Niemcach. Chodzi tu jednak o złamanie stereotypu poprzez egzemplifikację, z życia zresztą wziętą.

Temat: Uprawianie sztuki grozi utratą pracy

No proszę, jak się jednak niektórym Żydom w głowie przewraca. Eksterminacja ich populacji europejskiej w czasie II wojny światowej nie daje im prawa do negowania własnych zbrodni, o ich dokonywaniu nie wspominając nawet.

Oczywiście o ile zbrodnią nie jest prowadzenie operacji odwetowej na Hamasie, to na koncie szeregowi żółnierze izraelscy mają całkiem sporo jeśli chodzi o cywilów. Żeby zbyt prosto nie było to cywile w przypadku Palestyńczyków oznaczają najcześciej jednak Hamas, bo popierają tych psychopatów pomimo, że przez nich mają przesrane.

Temat: Uprawianie sztuki grozi utratą pracy

Latwiej zniszczyc prace stworzona na murze. O tym nigdy nie mozna zapominac chcac uprawiac ten rodzaj sztuki.