Temat: Dekalog humanisty i racjonalisty

Niektórzy racjonaliści i humaniści próbują stworzyć swój dekalog, zbiór dyrektyw moralnych, który nie potrzebowałby uzasadnienia w Bogu ani religii. Poniżej kilka przykładowych dekalogów. Co sądzicie o takich pomysłach?


"Dekalog Liberalny" Bertranda Russella

1. Nie czuj się całkowicie pewny czegokolwiek.
2. Nie sądź, że warto posuwać się naprzód przez ukrywanie dowodów, bo dowody z pewnością zostaną ujawnione.
3. Nigdy nie zniechęcaj do myślenia bo jesteś pewien że ci się uda.
4. Kiedy napotykasz na sprzeciw, nawet ze strony męża lub dzieci, staraj się zwalczyć go poprzez argumentację a nie przez autorytet, ponieważ zwycięstwo oparte na autorytecie jest nierzeczywiste i iluzoryczne.
5. Nie miej szacunku dla autorytetu innych, bo zawsze można znaleźć przeciwne autorytety.
6. Nie używaj siły dla likwidowania poglądów, które uważasz za szkodliwe, bo jeśli tak zrobisz to te poglądy zlikwidują ciebie.
7. Nie bój się mieć ekscentrycznych przekonań, bo każda opinia teraz akceptowana była kiedyś ekscentryczna.
8. Znajduj więcej przyjemności w inteligentnej różnicy zdań niż w pasywnej zgodzie, bo jeśli cenisz inteligencję tak jak powinieneś, to to pierwsze oznacza większą zgodę niż to drugie.
9. Bądź skrupulatnie prawdomówny nawet gdy prawda jest niewygodna, ponieważ jest bardziej niewygodne usiłowanie jej ukrycia.
10. Nie zazdrość szczęścia tym którzy żyją w raju głupców, bo tylko głupiec będzie uważał, że to jest szczęście.

Źródło: racjonalista.pl


"The New Ten Commandments. A decalogue for the modern world" z witryny ateistycznej ebonmusings.org/atheism

1. Nie czyn drugiemu niczego, czego nie chciałbyś, by inni czynili tobie.
(Do not do to others what you would not want them to do to you.)

2. We wszystkich przypadkach staraj się unikać krzywdzenia innych. (In all things, strive to cause no harm.)

3. Podchodź do swoich bliźnich i wszystkich żywych istot, do całego świata wreszcie z miłością, uczciwie, z wiernością i szacunkiem.
(Treat your fellow human beings, your fellow living things, and the world in general with love, honesty, faithfulness and respect.)

4. Zawsze dostrzegaj zło i żądaj sprawiedliwości, ale zawsze bądź też gotów wybaczyć zły czyn, gdy ktoś przyznał się i szczerze go żałuje.
(Do not overlook evil or shrink from administering justice, but always be ready to forgive wrongdoing freely admitted and honestly regretted.)

5. Niech w życiu zawsze towarzyszy ci radość i zachwyt.
(Live life with a sense of joy and wonder.)

6. Zawsze staraj się poszerzać swoją wiedzę.
(Always seek to be learning something new.)

7. Sprawdzaj wszystko. Zawsze bądź gotów konfrontować swoje przekonania z rzeczywistością i zmienić je, nawet te, które ci są najdroższe, jeśli fakty im przeczą.
(Test all things; always check your ideas against the facts, and be ready to discard even a cherished belief if it does not conform to them.)

8. Nigdy nie próbuj zamknąć innym ust i nie unikaj osób inaczej myślących; szanuj prawo innych do niezgadzania się z tobą.
(Never seek to censor or cut yourself off from dissent; always respect the right of others to disagree with you.)

9. Formułuj niezależne sądy opierając się na swoim rozumie i doświadczeniu. Nie pozwól na ślepo prowadzić się przez innych.
(Form independent opinions on the basis of your own reason and experience; do not allow yourself to be led blindly by others.)

10. Kwestionuj wszystko.
(Question everything.)

Źródło: ebonmusings.org (przeł. P. J. Szwajcer / M. Orliński)


"Dekalog Humanistyczny" Mariusza Agnosiewicza

1. Wolność jednostki.
2. Równość kobiety i mężczyzny.
3. Empatia, zaufanie do ludzi, przyjaźń i współpraca.
4. Rozum jako wyraziciel wyjątkowości człowieka.
5. Ciekawość.
6. Afirmacja tolerancji i różnorodności.
7. Wezwanie do doskonalenia się człowieka.
8. Kult życia twórczego i etycznego.
9. Zaangażowanie społeczne.
10. Przekonanie o niepowtarzalności prawie każdego człowieka.

Źródło: facebook.com


Dekalog Racjonalisty

1. Nie będziesz miał bogów żadnych, nawet Mnie.
2. Nie będziesz używał rozumu swojego nadaremno.
3. Pamiętaj dzień każdy myśleniem święcić.
4. Czcij rozum swój i wolę swoją.
5. Nie zabijaj myśli.
6. Nie kradnij myśli.
7. Nie cudzomyśl.
8. Nie mów fałszywego świadectwa względem myśli bliźniego.
9. Nie pożądaj zasług bliźniego swego.
10. Ani żadnej myśli, która jego jest.

Źródło: racjonalista.pl

Temat: Dekalog humanisty i racjonalisty

po co to robią?

Temat: Dekalog humanisty i racjonalisty

No właśnie, czy taki dekalog jest potrzebny osobom niewierzącym (lub po prostu: humanistom, racjonalistom etc.)?

Etyka bez dogmatu ma przecież tę przewagę nad etyką chrześcijańską, że niczego nie przyjmuje "na wiarę", a od każdego sądu wymaga uzasadnienia. Tymczasem forma dekalogu wyklucza instytucję argumentu. Jeśli więc w dekalogu humanistycznym pada przykazanie: "Formułuj niezależne sądy opierając się na swoim rozumie i doświadczeniu." (Dekalog z witryny ebonmusings.org/atheism), to od odbiorcy oczekuje się postąpienia zgodnie z tą dyrektywą, bez uzasadnienia, dlaczego należy to zrobić.

Innymi słowy, mam wrażenie, że forma dekalogu sprzeczna jest z treściami, które chcą przekazać ateiści, racjonaliści lub humaniści.

(Sprzeczność między treścią a formą nazywana bywa sprzecznością performatywną.)