Temat: UMOWA O ZAKAZIE KONKURENCJI
Ewa S.:
Taki zapis jest nieważny, jeśli w umowie nie uzgodniono należnego odszkodowania, które minimalnie określone jest w przepisach prawa pracy (w cywilnym zdaje się, że także), na poziomie 25% wynagrodzenia.
Art. 1011. [Zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy]
§ 1. W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).
§ 2. Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody na zasadach określonych w przepisach rozdziału I w dziale piątym.
Art. 1012. [Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy]
§ 1. Przepis art. 1011 § 1 stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy, z zastrzeżeniem przepisów § 2 i 3.
§ 2. Zakaz konkurencji, o którym mowa w § 1, przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa przewidziana w tym przepisie, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.
§ 3. Odszkodowanie, o którym mowa w § 1, nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd pracy.
Art. 1013. [Forma umowy]
Umowy, o których mowa w art. 1011 § 1 i w art. 1012 § 1, wymagają pod rygorem nieważności formy pisemnej.
Art. 1014. [Stosunek do przepisów odrębnych]
Przepisy rozdziału nie naruszają zakazu konkurencji przewidzianego w odrębnych przepisach.
zwracam jednak uwagę na poniższe orzeczenia Sądu Najwyższego:
1) wyrok SN z 2010-11-04 II PK 108/10
Zakaz konkurencji nie oznacza zakazu wykonywania tego samego rodzaju aktywności zawodowej jak u byłego pracodawcy, związanej z wyuczonym zawodem, a jedynie wykorzystywanie jej w procesie wytwarzania takich dóbr i usług, które stanowią przedmiot działalności tego pracodawcy,
2) wyrok SN z 2009-09-02 II PK 206/08
Nie można zasadnie przyjmować, że umowa o zakazie konkurencji jest umową z zakresu prawa pracy i wszelkie jej postanowienia mniej korzystne dla pracownika, niż zapewnia KP, są z mocy samego prawa nieważne,
3) wyrok SN z 2009-05-27 II PK 300/08
Opóźnienie wypłaty odszkodowania należnego pracownikowi tytułem zawartej umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy stanowi "niewywiązanie się" z obowiązku wypłaty odszkodowania w rozumieniu art. 101[2] § 2 KP powodujące ustanie zakazu konkurencji,
4) Podmiot umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007-04-18, I PK 361/06
Teza:
Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy nie może być uznana za nieważną z tej przyczyny, że w ocenie pracownika nie miał on dostępu do szczególnie ważnych informacji (art. 101[2] § 1 KP).
A na "deser" - bardzo ważne (w mojej ocenie) orzeczenie Sądu Najwyższego:
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 2001-12-17, I PKN 742/00
Teza:
I. Umowa przewidująca nieodpłatny zakaz działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy nie jest nieważna, lecz klauzula o nieodpłatności zostaje automatycznie zastąpiona przez odszkodowanie gwarantowane w art. 101[2] § 3 KP.
II. Prawo do odszkodowania przysługuje z tytułu zachowania obiektywnie zgodnego z treścią zakazu konkurencji, a więc bez znaczenia jest okoliczność, że wskutek niezdolności do pracy w następstwie choroby pracownik nie byłby w stanie podjąć działalności konkurencyjnej, ani fakt ewentualnego wypłacania mu w czasie takiej niezdolności świadczeń wyrównujących utracony zarobek.
chociaż:
I PKN 540/98:
Przed wejściem w życie art. 101[2] KP nieważna była klauzula konkurencyjna, która nie zawierała zobowiązania pracodawcy do wypłacania pracownikowi odszkodowania w okresie obowiązywania zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
Podsumowując, skuteczność czy też ważność klauzul/umów o zakazie konkurencji należy oceniać nie tylko na podstawie samej umowy, ale
całokształtu okoliczności.
P.S. uzasadnienia do powyższych orzeczeń Sądu Najwyższego można znaleźć w googlach.
pozdrawiam
art
Artur Rosiński edytował(a) ten post dnia 31.05.11 o godzinie 14:42