Temat: Stosunek rodzice-osoba pelnoletnia
Na wszystkie Twoje pytanie można by odpowiedzieć NIE. Istnieje takie mylne, acz ugruntowane przekonanie, że za nieprzytomnego, pełnoletniego pacjenta decyduje rodzina - nic bardziej błędnego - takie przepisy nigdy nie istniały, a jedynie w szpitalach wytworzyła się praktyka polegająca na pytaniu rodziny o zgodę na wykonywanie świadczeń zdrowotnych. Nota bene praktyka ta jest niezgodna z prawem, albowiem samo przekazanie informacji o stanie zdrowia pacjenta, nawet najbliższej rodzinie bez uprzedniego, pisemnego upoważnienia tego pacjenta, stanowi naruszenie praw pacjenta (art. 26 ustawy z dnia 2 listopada 2008 r. ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta - Dz. U. z 2009 r., Nr 52, poz. 417) i może skutkować odpowiedzialnością szpitala na podstawie przepisów o naruszeniu dóbr osobistych.
Wracając do wyrażania zgody na leczenie pełnoletniego pacjenta, to trzeba wskazać, że do 5 czerwca 2009 r. tj. do wejścia w życie nowelizacji ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, problem ten nie był regulowany, albowiem ani ustawa o zakładach opieki zdrowotne, ani ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty w dotychczasowym brzmieniu nie zawierała żadnych koniecznych uregulowań, pomimo, że w praktyce problem występował dość często. Uregulowano jedynie zabiegi zdrowotne (w tym inwazyjne) wobec osób małoletnich. A także tzw. zabiegi nagłe (ratujące życie), gdzie wyłączono wymóg uzyskiwania zgody pacjenta, jeśli był nieprzytomny (art. 33 ustawy o zawodzie lekarza).
Obecnie tj. od 5 czerwca 2009 r. w art. 34 ust. 3 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty wprowadzono jednoznaczne uregulowanie, że jeśli pacjent jest niezdolny do podjęcia decyzji, co do wyrażenia zgody na metodę leczenia, wykonać ją można po uzyskaniu zezwolenia sądu opiekuńczego. Mówimy tutaj jedynie o zabiegach operacyjnych i innych świadczeniach o podwyższonym ryzyku. Na badanie nieprzytomnego pacjenta zgodę może wyrazić jego opiekun faktyczny, natomiast podjęcie leczenia wymaga znowu zezwolenia sądu opiekuńczego (art. 32 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty). Należy przy tym pamiętać, że wymóg osobistego wyrażenia zgody na terapię dotyczy nie tylko osób pełnoletnich, ale także niepełnoletnich, które ukończyły 16 lat. W przypadku kolizji oświadczeń (tj. zgody rodziców, lecz sprzeciwu niepełnoletniego pacjenta), rozstrzygnięcie znowu będzie należało do sądu opiekuńczego.