Temat: sprzedaż działki z służebnością
Teoretycznie właściciel nieruchomości obciążonej służebnością nie może zablokować możliwości przejazdu wyznaczoną drogą. W praktyce taka służebność może być zarzewiem wielu sporów. Wszystko zależy od charakteru sąsiada – jeśli będzie konfliktowy, to może on stwarzać różne problemy.
Jeśli sąsiad założy kłódki, rozkopie drogę itp. to w zasadzie można się z nim procesować, aby odblokował przejazd i ewentualnie zapłacił jakieś odszkodowania. Zapewne Pani wygra taki proces, ale sprawa w sądzie spowoduje niepotrzebnie stratę czasu i pieniędzy. Policja nie będzie chciała się angażować w te sprawy, bo stwierdzi, że to problem cywilnoprawny.
Gdyby samowolnie zerwała Pani kłódki czy zdemontowała bramę sąsiada, aby umożliwić sobie przejazd, to z kolei sąsiad wezwie policję i zgłosi, że doszło do zniszczenia jego mienia. W takim przypadku może Pani powołać się na przepisy kodeksu cywilnego regulujące ochronę posiadania. Jako osoba korzystająca z cudzej nieruchomości na podstawie prawa służebności jest Pani posiadaczem tego prawa. Zgodnie z art. 336 kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Posiadania podlega ochronie prawnej i nikt nie może go samowolnie naruszać. Gdyby w wyniku takiego działania została Pani pozbawiona możliwości przejazdu (a więc pozbawiona posiadania służebności), może Pani wystąpić do sądu o przywrócenie naruszonego posiadania i zaniechanie naruszeń (art. 344 kodeksu cywilnego). Może Pani też zastosować dozwoloną samopomoc, czyli niezwłocznie po samowolnym naruszeniu posiadania przywrócić własnym działaniem stan poprzedni (art. 343 § 2 kodeksu cywilnego). Przykładowo można usunąć ogrodzenie lub bramę zagradzającą przejazd. Trzeba jednak pamiętać, że w tego rodzaju przypadkach łatwo może dojść do przekroczenia granic dopuszczalnej samopomocy, a nie można doprowadzić do nieuzasadnionego zniszczenia cudzego mienia i nie wolno też stosować przemocy względem osób.
Sąsiad nie może samowolnie zmienić służebności. Zgodnie z art. 291 kodeksu cywilnego „Jeżeli po ustanowieniu służebności gruntowej powstanie ważna potrzeba gospodarcza, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać za wynagrodzeniem zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności, chyba że żądana zmiana przyniosłaby niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej”. Zatem sąsiad mógłby wystąpić do sądu, aby np. wyznaczona została inna trasa przejazdu, albo żeby szerokość drogi została zmniejszona np. do 4 m. Musiałby to jednak uzasadnić jakimiś okolicznościami mającymi charakter „ważnej potrzeby gospodarczej”. Sąd oceniłby nie tylko to czy taka „potrzeba” wystąpiła, ale również i to, czy zmiana służebności będzie miała wpływ na Pani nieruchomość np. czy nie doprowadzi to do odcięcia nieruchomości od połączenia z drogą publiczną
prawnikiem nie jestem ale swoje wiem polecam jednak weryfikacje moich słów w kancelarii prawnej.