Temat: Prawa pacjenta - druga opinia i konsylium
USTAWA
z dnia 5 grudnia 1996 r.
o zawodach lekarza i lekarza dentysty(1)
(tekst jednolity)
Lekarz powinien z własnej inicjatywy zasięgnąć opinii innego lekarza, jeżeli nie jest pewny słuszności postawionej przez siebie diagnozy i podejmowanych na jej podstawie czynności. Decyzja o konsultacji należy do niego, jednak gdy stwierdzi, że nie jest w stanie sam rozstrzygnąć wątpliwości, które mogą być dzięki niej usunięte - ma on obowiązek wystąpienia o nią (wyrok SN z dnia 24 maja 2005 r., V KK 375/04, OSNKW 2005, nr 3, poz. 31, z glosą M. Królikowskiego, Medycyna Praktyczna 2006, nr 3, s. 154, i J. Wyrembaka, PiM 2006, nr 1, s. 125).
Autor:
Mirosława Malczewska
Tytuł:
Komentarz do art.37 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty
Stan prawny:
2014.01.31
Lekarz powinien skonsultować się z innym lekarzem także wtedy, gdy pacjent (lub jego przedstawiciel ustawowy, jeśli pacjent jest małoletni lub ubezwłasnowolniony) o to zawnioskuje. Obowiązek zasięgnięcia dodatkowej opinii na jego wniosek powstaje jednak dopiero w przypadku stwierdzenia przez lekarza, że jej konieczność jest uzasadniona "w świetle wymagań wiedzy medycznej". Oznacza to, że lekarz nie musi o nią występować, jeżeli zgodnie z jego najlepszą wiedzą postawiona diagnoza i zaproponowane postępowanie terapeutyczne są prawidłowe i najbardziej korzystne dla danego pacjenta, a o innych metodach leczenia wyczerpująco go poinformował. Przepisy komentowanej ustawy nie zawierają wymagań, które powinien spełniać wniosek pacjenta, dlatego też należy przyjąć, że jest nim każde zgłoszenie, niezależnie od formy, subiektywnej potrzeby otrzymania równoległej konsultacji lekarskiej.
W przypadku gdy zaistnieją okoliczności, które powodują powstanie po stronie lekarza prowadzącego danego pacjenta obowiązku skonsultowania wdrożonego postępowania leczniczego, może on albo zwrócić się do lekarza specjalisty we właściwej dziedzinie, albo zorganizować konsylium lekarskie.
Wagę obowiązku lekarza do skonsultowania prowadzonego postępowania leczniczego z innym lekarzem podkreśla się w wyrokach sądowych. W jednym z wyroków Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu okręgowego uniewinniającego lekarzy od zarzutu nieumyślnego spowodowania śmierci pacjenta, uznając, że sąd ten niedostatecznie rozważył m.in. okoliczność niepodjęcia przez nich wystarczających działań mających na celu uzyskanie konsultacji lekarzy specjalistów (wyrok SN z dnia 26 marca 2007 r., WA 17/07, OSNwSK 2007, nr 1, poz. 701). W innym z orzeczeń Sąd Najwyższy uchylił wyrok oddalający powództwo o rentę pacjentki, która doznała trwałego kalectwa w związku z nieprawidłowym diagnostycznym i terapeutycznym postępowaniem niedoświadczonego lekarza, uznając, że powinien on w tym przypadku pozostawać pod nadzorem doświadczonego specjalisty (wyrok SN z dnia 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSNC 1977, nr 1, poz. 11). Można przytoczyć również wyrok sądu okręgowego w Radomiu, przyznający pacjentowi rentę oraz zadośćuczynienie za kalectwo spowodowane m.in. zwlekaniem lekarzy prowadzących z zasięgnięciem konsultacji lekarza specjalisty (wyrok z dnia 15 lipca 2003 r., I C 955/98, PiM 2007, nr 2, s. 128).
Obowiązkowi lekarza uzyskania dodatkowej konsultacji lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego odpowiada zawarte w art. 6 ust. 3 pkt 1 u.p.p. prawo pacjenta do żądania, aby lekarz udzielający mu świadczeń zdrowotnych zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie. Należy zauważyć, że ww. przepis rozszerza prawo pacjenta do uzyskania alternatywnej konsultacji na konsultację "innego lekarza", więc niekoniecznie odnosi się do sytuacji, kiedy potrzebna jest opinia lekarza specjalisty, o której mowa w art. 37 ustawy. Lekarz może odmówić, jeżeli uzna, że to żądanie jest bezzasadne (art. 6 ust. 4 u.p.p.)
Niestety przepisy nie wskazują terminu wykonania wniosku. Należy zatem uznać, że powinien on zostać spełniony na tyle szybko aby nie narazić pacjenta na zagrożenie życia lub zdrowia.
USTAWA
z dnia 6 listopada 2008 r.
o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
(tekst jednolity)
Art. 6. 1. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.
2. Pacjent ma prawo, w sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych, do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń.
3. Pacjent ma prawo żądać, aby udzielający mu świadczeń zdrowotnych:
1) lekarz zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie;
2) pielęgniarka (położna) zasięgnęła opinii innej pielęgniarki (położnej).
4. Lekarz może odmówić zwołania konsylium lekarskiego lub zasięgnięcia opinii innego lekarza, jeżeli uzna, że żądanie, o którym mowa w ust. 3, jest bezzasadne.
5. Żądanie, o którym mowa w ust. 3, oraz odmowę, o której mowa w ust. 4, odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
6. Przepisy ust. 4 i 5 stosuje się do pielęgniarki (położnej) w zakresie zasięgania opinii innej pielęgniarki (położnej).