Tomasz Koprowski

Tomasz Koprowski przedsiębiorca

Temat: Darowizny przy zachowku

Chciałem zapytać Was o nurtująca mnie rzecz w sprawie dotyczącej zapłaty zachowku.

Zgodnie z art. 994 § 1 kodeksy cywilnego przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.

W mojej sytuacji sprawa wygląda tak. Moja mama darowała całe mieszkanie mojej córce. Ja mam jednego brata. Czy po śmierci mojej mamy, córka będzie musiała zapłacić mojemu bratu zachowek bezwarunkowo, czy jeżeli od momentu darowizny do śmierci mamy minie 10 lat to darowizna taka nie będzie doliczana do spadku? Moje wątpliwości wynikają z treści art. 991 § 1 kodeksu cywilnego z którego wynika, że zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Tu wymienieni są zstępni, a więc również i moja córka. Czy w takiej sytuacji jest ona traktowana jako powołana do spadku/uprawniona do zachowku

Dodam tylko, że darowane mieszkanie to jedyny majątek mojej mamy, tak więc w spadku po niej nie zostanie nic.

Nie jestem prawnikiem, ale starałem się to zrozimieć na tzw. chłopski rozum i stąd moje wątpliwości. Z góry dziekuje Wam za podpowiedź.

konto usunięte

Temat: Darowizny przy zachowku

Jakiś czas temu też się tego dowiadywałam. I sprawa wygląda tak, że jeśli nie minie 10 lat od daty darowizny mieszkania, to Twój brat ma prawo ubiegać sie o zachowek i musi go otrzymać. Z tego co pamiętam przy jednej osobie to jest 25% wartości, ale nie jestem pewna.
Agata Kowalik

Agata Kowalik Radca prawny,
Doradca podatkowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Z opisanej przez Pana sytuacji wynika, iż Pana mama nie spisała testamentu.
W związku z tym uprawnionymi do spadku po niej będzie Pan i Pana brat (o ile nie ma Pan innego rodzeństwa, Pana tata nie żyje i o ile w chwili śmierci mamy Pan i Pana brat będziecie żyli).

Zachowek, co do zasady, należy się najbliższym członkom rodziny - wymienionym w art. 991 par. 1 kodeksu cywilnego - którzy zostali pominięci w testamencie. Zachowek należy się im rówież wtedy, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu, ale wcześniej rozdysponował swój majatek w postaci darowizny. Wówczas zachowek należy się od osoby obdarowanej. Jeżeli obdarowany nie jest spadkobiercą ustawowym, to zachowku od niego można się domagać wobec darowizn dokonancyh w ciągu 10 lat przed śmiercią spadkodawcy.

Roszczenie o zachowek, w sytuacji gdy nie było testamentu, przedawnia się po upływie 3 lat od dnia otwarcia spadku (czyli od daty śmierci spadkodawcy).

W przedstawionej przez Pana sytuacji uprawnionymi do zachowku będzie Pan i Pana brat. Proszę jednak pamiętać, iż uprawniony do zachowku nie musi z tego uprawnienia skorzystać. Jest to bowiem jego "prawo", a nie "obowiązek".
Tomasz Koprowski

Tomasz Koprowski przedsiębiorca

Temat: Darowizny przy zachowku

Dziękuję za odpowiedzi. Generalnie moje pytanie zmierzało do ustalenia czy po śmierci mojej mamy, córka będzie musiała zapłacić mojemu bratu zachowek bezwarunkowo, czy jeżeli od momentu darowizny do śmierci mamy minie 10 lat to darowizna taka nie będzie doliczana do spadku? Chodzi więc o to czy moja córka będzie traktowana (jako zstępna) jako osoba będąca spadkobiercą. Trochę to zakręcone, ale staram się wyjaśniać wątpliwości najprościej jak potrafię.

Co do przedawnienie, to z tego co wiem obecnie okres ten wynosi 5 lat, ale t mojej sytuacji nie ma to oczywiście znaczenia.
Agata Kowalik

Agata Kowalik Radca prawny,
Doradca podatkowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Tomasz Koprowski:
Dziękuję za odpowiedzi. Generalnie moje pytanie zmierzało do ustalenia czy po śmierci mojej mamy, córka będzie musiała zapłacić mojemu bratu zachowek bezwarunkowo, czy jeżeli od momentu darowizny do śmierci mamy minie 10 lat to darowizna taka nie będzie doliczana do spadku?

Jeżeli Pana brat będzie się domagał zachowku, a od momentu darowizny do śmierci mamy nie upłynęło 10 lat, to Pana córka będzie mu musiała zapłacić zachowek.
Chodzi więc o to czy moja córka
będzie traktowana (jako zstępna) jako osoba będąca spadkobiercą.
Pana córka w takiej sytuacji nie będzie spadkobiercą.

Trochę to zakręcone, ale staram się wyjaśniać
wątpliwości najprościej jak potrafię.

Co do przedawnienie, to z tego co wiem obecnie okres ten wynosi 5 lat, ale t mojej sytuacji nie ma to oczywiście znaczenia.

Zgodnie z art. 1007 par. 2 kodeksu cywilnego "Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanej od spadkodawcy darowizny przedawnia się z upływem lat trzech od otwarcia spadku."

Oznacza to, że Pana brat przez 3 lata od śmierci mamy będzie mógł skutecznie domagać się zapłaty zachowku. Agata Kowalik edytował(a) ten post dnia 22.11.11 o godzinie 15:14
Artur B.

Artur B. radca prawny

Temat: Darowizny przy zachowku

termin przedawnienia to 5 lat - obowiązuje od 23.10.11r.
Agata Kowalik

Agata Kowalik Radca prawny,
Doradca podatkowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Artur B.:
termin przedawnienia to 5 lat - obowiązuje od 23.10.11r.

Faktycznie, moje przeoczenie;)Agata Kowalik edytował(a) ten post dnia 22.11.11 o godzinie 20:44

konto usunięte

Temat: Darowizny przy zachowku

Artur B.:
termin przedawnienia to 5 lat - obowiązuje od 23.10.11r.

Czy ten termin 5 lat, obowiązuje również dla darowizn dokonanych przed datą 23.10.2011?
Artur B.

Artur B. radca prawny

Temat: Darowizny przy zachowku

jeżeli do 23.10.11r. nie upłynęły 3 lata, to obowiązuje 5
Agnieszka T.

Agnieszka T. Pracownik biurowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Witam,
Nie mam pewności co do mojej sytuacji, dlatego ciekawa jestem Waszych komentarzy. Moje wątpliwości wiążą sie z zachowkiem dla rodzeństwa. Nie wiem w końcu, czy mają oni do niego prawo czy nie. A sytuacja jest następująca...

Aktem notarialnym - umową darowizny rodzice darowali mi mieszkanie. Nie było spisanej umowy dożywotniej, ani umowy na służebność mieszkania, po prostu podarowali mi mieszkanie.

Osobiście spotkałam się z notariuszem, który wyjaśnił, że darowizna dokonana była za życia rodziców, którzy mieli prawo darować majątek jednemu z dzieci, pomijając pozostałe. Skoro stałam się właścicielem ich mieszkania opisanego w akcie notarialnym-umowa darowizny, to pozostałe rodzeństwo, nie ma żadnego prawa domagać się ode mnie po śmierci rodziców zachowku.

Dodatkowo dowiedziałam się, że roszczenia o wypłatę zachowku mogłyby mieć miejsce jedynie, gdyby poprzez testament rodzice przepisali mi mieszkanie, wówczas pominięte rodzeństwo miałoby prawo do zachowku. W rzeczywistości testamentu nie ma, jest tylko w/w akt notarialny - umowa darowizny.

Z góry dziękuję za wszelkie komentarze/rady i pozdrawiam.

konto usunięte

Temat: Darowizny przy zachowku

Agnieszka T.:

Jeśli od dokonania darowizny nie mine 10 lat, to po śmierci rodziców rodzeństwo ma prawo w ciągu 5 lat domagać sie zapłacenia przez Panią zachowku.
W przyopadku nieruchmości znaczenie ma te 10 lat od momentu darowizny, a nie fakt, że została dokonana za życia darczyńcy. Testament nie ma tutaj znaczenia. Była umowa darowizny wiec jesli nie minelo 10 lat rodzenstwo moze domagac sie zachowku.

Sytuacja została wyjaśniona powyżej. Dokładnie to samo obowiązuje Panią.
Anna L.

Anna L. Lepiej, żebyś
zapomniał i się
uśmiechał niż
pamiętał i by...

Temat: Darowizny przy zachowku

Agata Kowalik:
Roszczenie o zachowek, w sytuacji gdy nie było testamentu, przedawnia się po upływie 3 lat od dnia otwarcia spadku (czyli od daty śmierci spadkodawcy).
roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem lat 5 od dnia otwarcia spadku
Anna L.

Anna L. Lepiej, żebyś
zapomniał i się
uśmiechał niż
pamiętał i by...

Temat: Darowizny przy zachowku

Zofia Z.:
Agnieszka T.:

Jeśli od dokonania darowizny nie mine 10 lat, to po śmierci rodziców rodzeństwo ma prawo w ciągu 5 lat domagać sie zapłacenia przez Panią zachowku.
W przyopadku nieruchmości znaczenie ma te 10 lat od momentu darowizny, a nie fakt, że została dokonana za życia darczyńcy. Testament nie ma tutaj znaczenia. Była umowa darowizny wiec jesli nie minelo 10 lat rodzenstwo moze domagac sie zachowku.

Sytuacja została wyjaśniona powyżej. Dokładnie to samo obowiązuje Panią.
Nie ma znaczenia ile lat upłynie od dokonania darowizny do dnia otwarcia spadku, zachowek będzie się należał i koniec. Jedynym wyjściem jest sporządzenie testamentu, w którym rodzice wydziedziczą pozostałe dzieci.
Proponuję rozmowę z rodzeństwem jeszcze za życia darczyńców i podpisać stosowne dokumenty u notariusza (z rodzeństwem).

konto usunięte

Temat: Darowizny przy zachowku

Anna L.:

Nie ma znaczenia ile lat upłynie od dokonania darowizny do dnia otwarcia spadku, zachowek będzie się należał i koniec. Jedynym wyjściem jest sporządzenie testamentu, w którym rodzice wydziedziczą pozostałe dzieci.

ma znaczenie. Zachowek należy się jeśli od podpisania aktu darowizny do momentu śmierci darczyńcy nie upłynęło 10 lat - to jest wiadomość potwierdzona przez paru prawników.
Agata Kowalik

Agata Kowalik Radca prawny,
Doradca podatkowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Anna L.:
Agata Kowalik:
Roszczenie o zachowek, w sytuacji gdy nie było testamentu, przedawnia się po upływie 3 lat od dnia otwarcia spadku (czyli od daty śmierci spadkodawcy).
roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem lat 5 od dnia otwarcia spadku

No przecież już sprostowalam tę omyłkę;)
Agata Kowalik

Agata Kowalik Radca prawny,
Doradca podatkowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Darowizny dokonane na rzecz osób niebędących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku nie podlegają doliczeniu do zachowku. Jeżeli darowizna na rzecz takiej osoby została dokonana przed mniej niż dziesięciu laty, podlega ona doliczeniu. Darowizny dokonane na rzecz spadkobierców lub osób uprawnionych do zachowku podlegają doliczeniu niezależnie od tego, kiedy zostały dokonane.

konto usunięte

Temat: Darowizny przy zachowku

Agata Kowalik:
Darowizny dokonane na rzecz osób niebędących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku nie podlegają doliczeniu do zachowku. Jeżeli darowizna na rzecz takiej osoby została dokonana przed mniej niż dziesięciu laty, podlega ona doliczeniu. Darowizny dokonane na rzecz spadkobierców lub osób uprawnionych do zachowku podlegają doliczeniu niezależnie od tego, kiedy zostały dokonane.

to dla wyjaśnienia - jeśli zostałam obdarowana mieszkaniem i jednoczesnie jestem jednym ze spadkobierców darczyńcy, to pozostali spadkobiercy mogą domagać się zachowku nawet jeśli upłynęło 10 lat?

A co w przypadku, jeśli pozostałe osoby zostały wykluczone z testamentu? tzn np jeśli mam jeszcze brata, ale w testamencie jestem zapisana ja jako jedyny spadkobierca.Zofia Z. edytował(a) ten post dnia 25.11.11 o godzinie 15:14
Agata Kowalik

Agata Kowalik Radca prawny,
Doradca podatkowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Anna L.:
Zofia Z.:
Agnieszka T.:

Jeśli od dokonania darowizny nie mine 10 lat, to po śmierci rodziców rodzeństwo ma prawo w ciągu 5 lat domagać sie zapłacenia przez Panią zachowku.
W przyopadku nieruchmości znaczenie ma te 10 lat od momentu darowizny, a nie fakt, że została dokonana za życia darczyńcy. Testament nie ma tutaj znaczenia. Była umowa darowizny wiec jesli nie minelo 10 lat rodzenstwo moze domagac sie zachowku.

Sytuacja została wyjaśniona powyżej. Dokładnie to samo obowiązuje Panią.
Nie ma znaczenia ile lat upłynie od dokonania darowizny do dnia otwarcia spadku, zachowek będzie się należał i koniec. Jedynym wyjściem jest sporządzenie testamentu, w którym rodzice wydziedziczą pozostałe dzieci.


Wydziedziczyć dzieci wcale nie jest tak łatwo.
Zgodnie bowiem z art. 1008 Kc Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Proponuję rozmowę z rodzeństwem jeszcze za życia darczyńców i podpisać stosowne dokumenty u notariusza (z rodzeństwem).

Czy chodzi Pani o umowę o zrzeczenie się dziedziczenia?
Agata Kowalik

Agata Kowalik Radca prawny,
Doradca podatkowy

Temat: Darowizny przy zachowku

Zofia Z.:
Agata Kowalik:
Darowizny dokonane na rzecz osób niebędących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku nie podlegają doliczeniu do zachowku. Jeżeli darowizna na rzecz takiej osoby została dokonana przed mniej niż dziesięciu laty, podlega ona doliczeniu. Darowizny dokonane na rzecz spadkobierców lub osób uprawnionych do zachowku podlegają doliczeniu niezależnie od tego, kiedy zostały dokonane.

to dla wyjaśnienia - jeśli zostałam obdarowana mieszkaniem i jednoczesnie jestem jednym ze spadkobierców darczyńcy, to pozostali spadkobiercy mogą domagać się zachowku nawet jeśli upłynęło 10 lat?

To zależy, co ma Pani na myśli mówiąc o "pozostałych spadkobiercach".
Czy chodzi Pani o osoby, które zostały pominięte w testamencie?
Czy też może chodzi Pani o sytuację, w której nastepuje dziedziczenie ustawowe, ale z uwagi na to,iż przedmiotowe mieszkanie było jedynym majątkiem spadkodawcy, masa spadkowa wyniesie zero?

Kodeks cywilny daje spadkodawcy wybór co do sposobu zapewnienia uprawnionemu należnego mu zachowku. Spadkodawca bowiem może powołać takiego uprawnionego do dziedziczenia po sobie, ustanowić na jego rzecz zapis albo też - jeszcze przed swoją śmiercią - dokonać na jego rzecz darowizny. Dopiero w sytuacji gdy uprawniony nie otrzymał - w żadnej postaci -należnego mu zachowku, przysługuje mu roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do jego pokrycia.
Jeżeli zaś uprawniony uzyskał pewną korzyść w jeden ze wskazanych sposobów, ale wartość tej korzyści jest mniejsza niż należny mu zachowek, przysługuje mu roszczenie o uzupełnienie sumy potrzebnej do pokrycia zachowku.

A co w przypadku, jeśli pozostałe osoby zostały wykluczone z testamentu? tzn np jeśli mam jeszcze brata, ale w testamencie jestem zapisana ja jako jedyny spadkobierca.


Jeżeli Pani brat zostałby pominięty w testamencie (ale nie przez wydziedziczenie), to będzie się mógł domagać od Pani zachowku (o ile wcześniej nie otrzymał od spadkodawcy darowizny).
Wynika to z art. 991 kc, zgodnie z którym zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.Agata Kowalik edytował(a) ten post dnia 30.11.11 o godzinie 10:00

konto usunięte

Temat: Darowizny przy zachowku

Agata Kowalik:
Rozumiem, dziękuję za odpowiedź.

A czy ustanowiona służebność jakoś wpływa na zachowek?
Tzn... załóżmy, że osoba obdarowana mieszkaniem ma zapis, że musi dożywotnio opiekować się darczyńca i udostępnić mu mieszkanie. Tak też robi. Natomiast ma jeszcze rodzeństwo, które nie poczuwa się w żaden sposób do opieki nad darczyńcą. Czy temu rodzeństwu należy się zachowek po śmierci darczyńcy? I czy jeśli od darowizny upłynie 10 lat to to ma w ogóle jakieś znaczenie?
W testamencie jest zapisana tylko osoba obdarowana, tylko, że twórca testamentu nie ma właściwie nic poza mieszkaniem, które już podarował, więc tutaj podział majątku niejako nie obowiazuje, ponieważ majątku nie ma...



Wyślij zaproszenie do