Temat: Testament notarialny
Termin 10 lat dotyczy kwestii zaliczenia darowizny przy obliczaniu zachowku.
Art. 994. § 1. kc Przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
Doliczeniu nie podlegają darowizny na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku dokonane przed więcej niż dziesięcioma laty, licząc wstecz od otwarcia spadku (art. 994 § 1 k.c.). Tym samym darowizny dokonane na rzecz osób niebędących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku są doliczane do spadku, jeżeli od chwili ich dokonania do chwili otwarcia spadku nie upłynęło 10 lat.
A contrario starsze niż 10 lat darowizny dolicza się na rzecz osób będących spadkobiorcami lub uprawnionymi do zachowku.
Darowizny uczynione na rzecz spadkobierców oraz osób uprawnionych do zachowku są doliczane do spadku bez względu na czas ich dokonania (wyr. SA w Białymstoku z dnia 1 czerwca 2004 r., I ACa 285/04, OSAB 2004, z. 3, poz. 3; wyr. SA w Białymstoku z dnia 12 listopada 1996 r., I ACr 308/96, OSA 1997, z. 11-12, poz. 68)
W kontekście zaś gdyby testament okazał się nieważny to dziedziczenie byłoby ustawowe.
Art. 1039. § 1. kc Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.
Ustawa nie określa czasu, w jakim darowizna została dokonana, stąd też można wnosić, że wszystkie darowizny dokonane na rzecz małżonka i zstępnych przez spadkodawcę podlegają zaliczeniu na schedę spadkową
II CSK 451/07
postanow. SN 2008.02.20 M.Prawn. 2008/6/285
W razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między dziećmi spadkodawcy, są oni zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową uprzednio otrzymanych od spadkodawcy darowizn, jeśli z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności nie wynika, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.
Zaliczeniu podlegają darowizny dokonane przez spadkodawcę za życia. Dlatego też należy zaliczać wszystkie darowizny niezależnie od daty ich uzyskania.