Temat: delegacja a koszty wyżywienia
Podstawą wypłaty świadczeń z tytułu podróży służbowej jest art. 77[5] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. Z przepisu tego wynika, że podróż służbowa jest to podróż na polecenie pracodawcy w celu wykonania zadania służbowego poza – upraszczając – zwykłe miejsce pracy. Tymczasem podróż na szkolenie (tzw. podróż szkoleniowa), nie wymaga polecenia pracodawcy, a sama nauka co do zasady nie jest zadaniem służbowym. Zamiast polecenia przepisy wymagają inicjatywy lub zgody pracodawcy. Wystawienie polecenia jest jednak dopuszczalne – będzie to świadczyło po prostu o inicjatywie lub zgodzie pracodawcy i przyznaniu świadczeń na zasadach przewidzianych dla podróży służbowych.
Dodatkowo: podstawą wypłaty świadczeń przy szkoleniach nie jest art. 77[5] k.p., a art. 103[1] k.p. Zgodnie z tym przepisem pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia (czyli nie będące ani urlopem szkoleniowym, ani zwolnieniem z całości lub części dnia pracy), w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. Zwrot w szczególności oznacza, że katalog świadczeń wymienionych w tym przepisie ma charakter jedynie przykładowy. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przepis ten nie odsyła do przepisów dotyczących podróży służbowych.
Z powyższego wynika, że świadczenia wypłacane z tytułu podróży szkoleniowych stanowią świadczenia dodatkowe w rozumieniu art. 103[3] k.p., a tym samym pracodawca może przyznać pracownikowi dietę lub nie – jest to zależne wyłącznie od jego woli. Zapewnienie posiłków nie ma przy tym większego znaczenia – art. 103[3] k.p. w ogóle nie przewiduje diet, a tym bardziej ich zmniejszenia za posiłki. Dopóki pracodawca nie przyzna świadczenia nie jest ono należne pracownikowi. A skoro pracodawca ma wolną rękę może przyznać świadczenie np. w postaci. diety, nawet pomimo zapewnienia posiłku podczas szkolenia.
Świadczenia z tytułu podróży szkoleniowych korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) oraz § 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), a to z kolei oznacza, że wolne od podatku i składek będą wszystkie świadczenia, nawet jeśli ich wartość przekracza limity określone w przepisach o podróżach służbowych (vide Paweł Ziółkowski).