Temat: Budva

73 km BUDVA, miasto liczące 11 700 mieszkańców, jest sercem tego bardzo lubianego przez turystów fragmentu wybrzeża. Od lat zasłużenie udaje się jej utrzymać status modnego i niezwykle popularnego kurortu. Zwiedzenie tego miasta polecić można każdemu, kto znajdzie się w Czarnogórze, tym bardziej, że ze względu na centralne położenie (66 km z Herceg-Novi, 65 km z Podgoricy, 64 km z Ulcinja) i liczne połączenia autobusowe z resztą kraju dotarcie tutaj nie powinno stanowić problemu. Dojście od dworca autobusowego do zabytkowego centrum jest nieco skomplikowane, dlatego warto poprosić przechodnia o wskazanie drogi do starego miasta lub poczty głównej, która znajduje się 5 min. marszu od starówki. Dworzec autobusowy nie posiada przechowalni bagażu.

Miasto było znane już od IV w. p.n.e. jako osada iliryjska, a następnie kolonia grecka. Od 168 r. p.n.e. była to posiadłość rzymska o nazwie Butua. Po rozpadzie imperium rzymskiego w pobliżu Budvy przebiegała granica między wschodnim a zachodnim cesarstwem. Słowianie przybyli na te tereny razem w Awarami około VI w. Na przełomie XII i XIII w. Budva stała się częścią Dukli, a następnie weszła w skład Bizancjum. W XIV w. miasto zdobył Stefan Nemania, dzięki któremu rozkwitło i stało się ważnym portem handlowym. Budva znalazła się następnie pod władzą Balšiczów i Crnojeviczów. Później przeszła w ręce Wenecji, a po niej – monarchii Habsburgów, których rządy trwały aż sto lat. Gdy Czarnogóra wróciła na mapy, w jej skład weszła też Budva. Podczas II wojny światowej miasto było okupowane przez Włochów.



Mimo burzliwej historii Budva zachowała typowo śródziemnomorski urok: wąskie uliczki z kamiennymi domami, małe placyki ocienione rozłożystymi palmami, ogrody z oleandrami i drzewami cytrusowymi – wszystko jakby specjalnie stworzone po to, by zapewnić chłód w upalne dni. Chociaż miejscowość liczy niewiele ponad 10 tys. mieszkańców, w sezonie przebywa tu ponad 50 tys. turystów. Na zwiedzenie niezwykle cenionej starówki, reprezentującej style różnych epok, powinien znaleźć czas każdy turysta odwiedzający Czarnogórę. Bogatą historię regionu potwierdzają liczne nekropolie znalezione w okolicy miasta. Iliryjskie, greckie, rzymskie i wczesnosłowiańskie znaleziska archeologiczne mówią nam o zwyczajach, kulturze i sposobie życia na tym terytorium. Największą wartość mają przedmioty z okresu hellenistycznego, np. złota biżuteria pochodząca z III w. p.n.e. Można je oglądać w muzeum archeologicznym, które jednak czynne jest nieregularnie.

Niezwykłą popularność wśród turystów Budva zawdzięcza nie tylko swej niepowtarzalnej architekturze, ale także łagodnemu klimatowi, bujnej roślinności – gajom oliwnym, figowcom, drzewom cytrusowym i palmom – a także obszernym, dobrze zagospodarowanym plażom. Tak jak inne miejscowości nadmorskie, Budva ucierpiała podczas trzęsienia ziemi w 1979 r. Fotografie przedstawiające miasto tuż po trzęsieniu ziemi eksponowane są w kawiarni „Stara Budva” w sąsiedztwie Cytadeli.

Temat: Budva

Dziś trudno uwierzyć, że otoczone XV-wiecznymi murami stare miasto leżało kiedyś na małej wyspie. Dopiero z czasem wytworzył się piaszczysty przesmyk, który połączył wyspę z lądem. Obecnie, tak jak i w średniowieczu, na starówkę można się dostać przez dwie bramy: Morską i Lądową. Na mury wchodzi się schodami znajdującymi się w pobliżu obu bram, bądź trzecim wejściem, obok Cytadeli. Wstęp na mury jest bezpłatny, co ma niestety i złe strony, jako że ich stan higieniczny pozostawia wiele do życzenia.

Za najbardziej charakterystyczny element miasta uznać należy średniowieczną Cytadelę, usytuowaną w jego południowej części. Początki fortyfikacji w tym miejscu sięgają V w. p.n.e., kiedy panowali tu Grecy. Od tamtego czasu budowla była oczywiście wielokrotnie niszczona w wyniku licznych wojen i trzęsień ziemi, a następnie systematycznie odbudowywana. Niedawno udało się zakończyć prace nad rekonstrukcją Cytadeli, dzięki czemu obiekt wygląda bardzo okazale i jest licznie odwiedzany. Można stąd nie tylko podziwiać piękną panoramę, ale także zobaczyć zgromadzone we wnętrzu budowli modele żaglowców oraz stare fotografie Budvy. Wstęp do Cytadeli kosztuje 1 euro. Co roku odbywa się w niej Międzynarodowy Festiwal Teatralny.

Naprzeciwko Cytadeli znajduje się katedra św. Jana (sv. Ivan) – największa budowla sakralna Budvy. Nie wiadomo dokładnie, kiedy została zbudowana, ale przypuszcza się, że jej początki sięgają VII w. Jej obecny wygląd jest jednak rezultatem późniejszej przebudowy. Jest to świątynia trzynawowa z prosto zakończonym prezbiterium od wschodu. Od północy dostawiono w 1867 r. dzwonnicę. We wnętrzu znajdują się obrazy i ikony wykonane przez weneckich malarzy pomiędzy XV a XVII w. Na szczególną uwagę zasługuje obraz Matki Boskiej Budvańskiej. Zgromadzono tu także wiele starych ksiąg kościelnych. Po południowej stronie kościoła znajduje się budynek z gotyckim oknami o ścianach wykończonych rustyką, który od 1828 r. służył jako pałac biskupi. Jego architektura odzwierciedla panujące w XIX w. romantyczne prądy w architekturze.

Na wschód od katedry stoi stosunkowo duża cerkiew św. Trójcy. Jest to wybudowana w 1804 r. jednonawowa świątynia z półkolistą apsydą. Nad częścią centralną wznosi się charakterystyczna kopuła, ściany są obłożone ułożonymi na przemian białymi i czerwonymi kamieniami z ozdobnymi elementami. Świątynia przypomina wielką cerkiew Bogurodzicy w leżącym nieopodal Budvy monasterze Podostrog.

Najstarszym dokładnie datowanym zabytkiem starówki jest zbudowany przez benedyktynów mały kościół św. Marii in Punta znajdujący się w południowo-zachodnim narożniku murów. Wewnątrz na wschodniej ścianie wmurowano inskrypcję informującą, że powstał on w 840 r. Można tu obejrzeć ikony italokreteńskie, obrazy mistrzów weneckich z XV\_XVI w. oraz cudowny obraz Madonna de Punta w srebrnej ramie.

Temat: Budva

W sąsiedztwie znajduje się mała cerkiew św. Sawy. Jest to jednonawowa budowla romańska z półkolistą apsydą po stronie wschodniej. We wnętrzu, na sklepieniu i ścianach, znajdują się niedawno odrestaurowane pozostałości fresków datowanych na XII w. W cerkwi znaleziono także kamienną inskrypcję z 1143 r. Wydłużone bloki kamienne, z których zbudowano cerkiew, przypominają elementy katedry św. Tripuna w Kotorze, stąd przypuszcza się, że świątynia została wykonana przez tę samą grupę budowniczych.

W naturalnej scenerii budvańskiej starówki co roku odbywają się liczne festiwale i inne imprezy kulturalne, między innymi Festiwal Piosenki Śródziemnomorskiej oraz Festiwal Teatralny, organizowany od piętnastu lat, nawet w czasie wojny domowej w Jugosławii.

Około 1 km od wejścia do portu znajduje się wysepka Sveti Nikola ze stromo opadającymi w kierunku morza brzegami. Jest to największa, bo mająca 2 km długości, wyspa na czarnogórskim wybrzeżu. Swą nazwę zawdzięcza znajdującemu się na niej małemu kościołowi św. Mikołaja z XVI w., otoczonemu starym cmentarzem. Legenda głosi, że groby pochodzą z czasów krucjat. Wyspa stanowi schronienie dla licznych gatunków ptaków i drobnej zwierzyny, żyjących w porastającym ją gęstym, iglastym lesie. Podobno w zalesionej części wyspy można spotkać nawet muflony. Wyspa jest lubianym przez turystów miejscem pikników. W jej skałach znajdują się liczne jaskinie i szczeliny, które stanowią wyzwanie dla poszukiwaczy przygód. Mniej aktywnych ucieszą małe, piaszczyste plaże oraz dzika roślinność śródziemnomorska. Naturalne procesy powodują powstawanie wyraźnie widocznej, łączącej wyspę z lądem mierzei, która obecnie leży zaledwie 0,5 m pod powierzchnią wody. W sezonie można się tam dostać łodziami, które kursują codziennie z portu oraz plaż Budvy.

Plaże wokół Budvy. Około 2,5 km na zachód od Budvy, w pobliżu magistrali adriatyckiej, znajduje się plaża Jaz,ulokowana przy ujściu okresowej rzeki Drenovstica. Ze wszystkich stron jest otoczona stromymi stokami masywu Grbalj i Straza. Plażę w kształcie łuku pokrywa gruboziarnisty piasek. Turkusowa barwa wody związana jest z drobniejszym piaskiem, który występuje jednak dopiero w głębiej położonych częściach dna. Kolejną okazję do plażowania stwarza leżąca nieco dalej na zachód piaszczysta plaża Trsteno, znajdująca się nad zatoką o tej samej nazwie. Zatoka wciska się głęboko w ląd, co chroni ją przed falami i silnym wiatrem południowym. Trsteno zalicza się do najpiękniejszych plaż Czarnogóry. Do obu plaż dostać się można, skręcając z drogi do Kotoru w lewo za tunelem.

Praktycznie w samej Budvie, zaledwie 150 m na zachód od starówki, leży zespół plażowy Mogren, składający się z dwóch pokrytych gruboziarnistym piaskiem plaż połączonych tunelem wykutym w oddzielającej je skale. Rozpościera się od przylądka Mogren aż do przylądka Vidikovac, na którym znajduje się hotel „Avala”. Wejście na plażę prowadzi obok tego hotelu, drogą przyklejoną do stromej skały. Wstęp kosztuje 1 euro za osobę dorosłą i 0,5 euro za dziecko. Na miejscu można wypożyczyć parasol i leżak, miło spędzić czas w kawiarni albo restauracji. Plaża jest silnie nasłoneczniona, choć dysponuje także pewną liczbą miejsc w cieniu. Od strony lądu chroni ją porośnięte lasem sosnowym i dębowym wzgórze Spas. Nazwę otrzymała na cześć hiszpańskiego żeglarza Mogriniju, którego statek rozbił się w tej okolicy. Po szczęśliwym wylądowaniu na jednej z plaż jako wyraz wdzięczności zbudował on kościół poświęcony św. Antoniemu.

Plaża Słowiańska ciągnie się od budvańskiego portu aż do hotelu „Park”, wzdłuż nadmorskiego deptaku miasta z licznymi restauracjami, kawiarniami i sklepami. Ta pokryta żwirem plaża\symb{ssplaz} była znanym kąpieliskiem od 1920 r., a nazwę zawdzięcza podobno grupie Czechów, którzy tak ją nazwali podczas spędzanych tu w 1935 r. wakacji. W sąsiedztwie plaży znajduje się duży hotel o tej samej nazwie, położony wśród pięknego parku z roślinnością śródziemnomorską.

Jeszcze dalej na wschód znajduje się mała piaszczysta plaża Guvance, rozciągająca się poniżej ścieżki prowadzącej do Bečići. W pobliżu znajduje się tunel długości 80 m, przez który przebiega magistrala adriatycka.

Popularności Budvy, przyciągającej co roku rzesze turystów, towarzyszy stosunkowo dobrze rozwinięte zaplecze hotelowe. Różnorodność hoteli jest ogromna – od luksusowych jak „Velzon” i „Admiral”, poprzez kategorię A – „Avala” i „Aquamarin”, aż do kategorii B: „Alexandar”, „Mogren” i „Park”. Bazę noclegową uzupełnia szeroka gama pensjonatów, prywatnych kwater oraz kempingów.

Więcej informacji o Budvie znaleźć można na stronie internetowej: http://www.budva.cg.yu/