Temat: NAJNOWSZA HISTORIA ZŁOTA

NAJNOWSZA HISTORIA ZŁOTA-cd (06.09) l
Autor Jan MAZUREK

http://globaleconomy.pl/content/view/3089/27/

Złoto jest w pełni odporne na korozję, swoim blaskiem urzeka nawet po wielu setkach lat przebywania w wilgotnym środowisku. Ulega jedynie mieszaninie kwasu solnego i azotowego, określanej mianem wody królewskiej oraz kwasowi selenowemu. Metal ten wykazuje się również niezwykłymi właściwościami fizycznymi – z jednego grama można wykonać drucik o długości 2,5 km. Złoto daje się także rozklepać na folię o grubości 1/10000 milimetra.

Dziś przyjrzymy się rynkowi złota w latach 1991-2008. Działo się wówczas wiele, historia zmieniała bieg - powstawały systemy demokratyczne oparte na gospodarce rynkowej. Przestaje istnieć RWPG oraz Układ Warszawski. Kuwejt zostaje wyzwolony spod okupacji irackiej, jednak płoną podpalone na rozkaz Saddama Hussajna szyby naftowe. Państwa bloku sowieckiego proklamują niepodległość, ZSRR przestaje istnieć. RPA odchodzi od polityki apartheidu. Amerykańscy marines lądują u wybrzeży Somalii. W Maastricht zostaje podpisany traktat dotyczący utworzenia na terenie Unii Europejskiej obszaru bez granic wewnętrznych.

Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie danych z World Gold Council, Stooq.com, US Bureau of the Census...

Lata 1991 – 1992

Rok 1991 – średnioroczna cena złota 362 USD/oz

Rośnie napięcie polityczne między Stanami Zjednoczonymi a Irakiem, w efekcie 17 stycznia wojska amerykańskie rozpoczynają inwazję w Zatoce Perskiej. Jednak nie powoduje to wzrostu ceny złota, które w następnych miesiącach tanieje wskutek zawierania przez kopalnie terminowych transakcji sprzedaży. Cena złota będzie pozostawała w kolejnych miesiącach stosunkowo niska, gdyż na świecie sytuacja gospodarcza jest stabilna, a inflacja niska.

W sierpniu rozpada się ZSRR a Jelcyn ogłasza koniec partii komunistycznej. W referendum na Ukrainie naród postanowił o niepodległości swojego kraju. Rozpad ZSRR powoduje osłabienie napięć politycznych pomiędzy mocarstwami, co zmniejsza zainteresowanie złotem. Tendencja ta jest widoczna na giełdzie amerykańskiej COMEX, gdzie ilość otwartych pozycji na kontraktach terminowych jest najniższa od ośmiu lat. Podobną sytuację można było zaobserwować na giełdzie tokijskiej w ostatnim kwartale.

Na koniec roku złoto kosztowało 355 dolarów.



Rok 1992 – średnioroczna cena złota 344 USD/oz

Przez cały rok cena złota znajduje się w trendzie spadkowym. Popyt na złoto w postaci fizycznej pochodzi głównie od przemysłu jubilerskiego. Pomimo trwającej jeszcze recesji w niektórych krajach wzrósł on o 15 proc. Prym wiedzie południowo-wschodnia Azja. Chiny stają się najbardziej znaczącym konsumentem biżuterii. Indie przeżywają silny wzrost spowodowany liberalizacją gospodarki, co będzie kształtować popyt z tego kraju.

Oficjalne wyprzedaże złota wyniosły prawie 600 ton, w tym Holandia sprzedała 400 ton pod koniec roku. Większość złota zakupiły azjatyckie banki centralne.

W drugiej połowie roku odreagowują prywatne inwestycje, wspomagane przez spadające stopy procentowe oraz wybory prezydenckie w USA. Wybuch kryzysu mechanizmu ERM, jaki miał miejsce we wrześniu, określany mianem „Czarnej Środy”, aktywizuje aktywność inwestycyjną na rynku złota w Europie. Jednak popyt jest niewystarczająco silny, aby odwrócić trend na wzrastający.

Cena złota na koniec roku wynosi zaledwie 333 dolary za uncję.


*****

Jedną z form występowania złota są samorodki, czyli grudki lub bryły, stanowiące zazwyczaj stopy ze srebrem lub miedzią. Metale te powstawały razem ze złotem w procesie syntezy termojądrowej we wnętrzu pradawnej gwiazdy. Największy samorodek znaleziono w Australii w 1869 r. Ważył on 78,38 kg i zawierał 71 kg czystego złota. Inny samorodek, o masie 27,21 kg znaleziono w 1980 r. również w Australii, tym razem przy pomocy detektora metali. Znajdował się zaledwie 15 cm pod powierzchnią ziemi. Sprzedany za jeden milion dolarów.

Dziś przyjrzymy się rynkowi złota w latach 1993-1994, kiedy tworzył się nowy układ polityczny i ekonomiczny na świecie.
Rozpada się Czechosłowacja. Stany Zjednoczone i Rosja podpisują układ rozbrojeniowy SALT II. W Białym Domu zasiada nowy prezydent. Rosną napięcia w Jugosławii, ONZ wprowadza restrykcje gospodarcze. W życie wchodzi porozumienie NAFTA, co spotyka się z protestami społecznymi w Meksyku. Rada Bezpieczeństwa ONZ podejmuje decyzję o przedłużeniu sankcji nałożonych na Irak. Wchodzi w życie układ z Maastricht – powstaje Unia Europejska.

Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie danych z World Gold Council, Stooq.com, US Bureau of the Census.


Lata 1993 – 1994

Rok 1993 – średnioroczna cena złota 360 USD/oz

W Białym Domu na fotelu prezydenckim zasiada Bill Clinton. W lutym ma miejsce krwawy zamach bombowy na World Trade Center w Nowym Jorku. Cena złota nie reaguje na te wydarzenia.

W marcu w Ameryce Północnej i Europie uaktywnił się popyt inwestycyjny na złoto, co powoduje wzrost jego ceny, która w sierpniu dochodzi do 410 dolarów. Rosnąca cena złota to również efekt braku wyprzedaży oficjalnych rezerw banków centralnych oraz zawierania transakcji zabezpieczających przez producentów (producer hedging).
W odpowiedzi na rosnące ceny spada popyt ze strony przemysłu jubilerskiego oraz wolumen zakupów złotych sztabek.
Jak się okaże, będzie to piąty już z rzędu rok, kiedy banki centralne są sprzedającymi netto.

Tymczasem kończą się sankcje gospodarcze nałożone na RPA. Kraj ten będzie sprzedawać złoto na rynkach światowych. Należy dodać, że RPA jest w dalszym ciągu światowym liderem w produkcji złota, z udziałem na poziomie 25 proc.

W sierpniu rząd chiński wprowadza program, którego celem jest schłodzenie gospodarki, w wyniku czego spada popyt na złoto płynący z tego kraju. Cena złota zniżkowała w ciągu półtora miesiąca do 346 dolarów. W połowie września trend się zmienia na wzrostowy, co jest efektem m.in. zawierania transakcji terminowych przez Chiny, które zamierzają ustalić kursy wymiany juana w styczniu następnego roku. Cena złota na koniec roku wynosi 390 dolarów.


Rok 1994 – średnioroczna cena złota 384 USD/oz

Zmniejszyły się znacząco wyprzedaże złota dokonywane przez banki centralne.

Jednocześnie po raz pierwszy od 1970 r. spadła produkcja złota – o 20 ton w ciągu roku. Zwiększyła się jednocześnie podaż złota pochodzącego ze skupu złomu, głównie na Bliskim Wschodzie, co było skutkiem problemów gospodarczych i zubożenia tamtejszych społeczeństw.

W styczniu problemy polityczne w Korei powodują spadki na giełdach azjatyckich i zaktywizowanie się spekulantów. W kwietniu w związku ze zbliżającymi się wyborami w Afryce Południowej ożywia się lokalny rynek inwestycyjny. We wrześniu cena złota osiąga roczne maksimum, co jest wywołane obawami o złe wyniki bilansu handlowego Stanów Zjednoczonych i w konsekwencji możliwość osłabienia dolara.

W listopadzie szósty już raz Fed podnosi stopy procentowe, co będzie implikować przyszłe spadki ceny złota. W efekcie rok zamyka się przy cenie złota na poziomie 383 dolarów, tj. 10 dolarów niżej, niż na początku roku.


*****

Na początku lat 70-tych, aby kupić dom w Stanach Zjednoczonych, czy w Wielkiej Brytanii należało zapłacić kwotę odpowiadającą wartości 10 kg czystego złota. Po dziesięciu latach wystarczało na ten cel przeznaczyć tylko 3 kg złota. Późniejsze wzrosty cen nieruchomości i niskie ceny złota spowodowały, że w 2002 r. cena domu była równa wartości blisko 25 kg złota. Obecnie wystarczy posiadać 10 kg złota aby kupić dom na Wyspach lub za Oceanem, co świadczy o rosnącej sile złota – takie są fakty.

Dziś przyjrzymy się rynkowi złota w latach 2001-2002, kiedy rozpoczął się trend wzrostowy, który twa do dzisiaj.
Rozpoczyna się nowe stulecie a zarazem tysiąclecie. W Białym Domu zasiada George Bush. Padają wieże WTC w Nowym Jorku, ucierpiał budynek Pentagonu, giną tysiące ludzi. Administracja Busha wskazuje na domniemanego autora planu zamachów terrorystycznych. Rozpoczyna się inwazja wojsk USA oraz krajów sprzymierzonych na Afganistan. W następnym roku powstaje Strefa Euro. Terroryści dokonują kolejnych zamachów w ośrodkach turystycznych. Północna Korea przystępuje do programu nuklearnego.
Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie danych z World Gold Council, Stooq.com, US Bureau of the Census.


Lata 2001 – 2002

Rok 2001 – średnioroczna cena złota 271 USD/oz

Amerykańska gospodarka przeżywa poważne spowolnienie. Gwałtownie spada cena ropy naftowej z 25 do 16 dolarów za baryłkę. Cena złota zniżkuje do 256 dolarów na początku kwietnia. W maju dochodzi do katastrofy w australijskiej kopalni Centaur Mining, w wyniku czego cena złota chwilowo wzrasta do 293 dolarów. Późniejsza korekta znosi jego notowania do 275 dolarów.

W dniu 11 września mają miejsce tragiczne zamachy terrorystyczne w Nowym Jorku, Waszyngtonie i Pensylwanii. Stany Zjednoczone i świat są w szoku. Cena złota wzrasta o 20 dolarów i osiąga poziom 293 dolarów. To stosunkowo niewiele, wobec skali wydarzeń.

W dniu 7 października Stany Zjednoczone rozpoczynają wraz z wojskami sprzymierzonymi inwazję w Afganistanie, wkrótce zostaje obalony rząd Talibów, trwa polowanie na Osamę Bin Ladena.

Cena złota schodzi do poziomu 273 dolarów. W grudniu Enron ogłasza bankructwo. Burzliwy pierwszy rok tego wieku kończy się dla złota na poziomie 277 dolarów.


Rok 2002 – średnioroczna cena złota 310 USD/oz

Inflacja w Stanach Zjednoczonych przez cały rok będzie utrzymywać się na bardzo niskim poziomie, bliskim jednego procenta. Następuje jednak ożywienie gospodarki za Oceanem w porównaniu z rokiem poprzednim. Wzrasta gwałtownie cena ropy naftowej. Silny popyt inwestycyjny płynie z Europy, Ameryki Północnej i Japonii. Powodem są obawy o stabilność sektora finansowego. Złoto drożeje do 303 dolarów za uncję.

Spada produkcja złota a transakcje hedgingowe producentów zmniejszają podaż netto o 420 ton. W marcu na aukcji zostaje sprzedane 375 ton złota. W dalszym ciągu spadają ceny akcji. Cena złota idzie w górę i na początku czerwca osiąga lokalny szczyt - 327 dolarów. W okresie letnim ma miejsce niewielka korekta.

We wrześniu producent złota Barrick informuje, że spodziewa się zmniejszenia transakcji zabezpieczających o 186 ton do końca 2003 r., co powoduje wzrost notowań kruszcu do 325 dolarów.

Ceny akcji osiągają dno, co oznacza koniec problemu „bańki internetowej”. Rozpoczyna się trend wzrostowy na giełdach.
W dniu 12 października terroryści zabijają w ataku bombowym 202 osoby w kurorcie turystycznym na wyspie Bali. Złoto drożeje o około 10 dolarów w ciągu trzech tygodni. W grudniu Korea Północna przystępuje do programu nuklearnego, rosną napięcia polityczne. Cena złota wzrasta gwałtownie i w ciągu trzech tygodni wzrasta od 320 do 350 dolarów. Rok kończy się na poziomie 347 dolarów, o 25 proc. wyższym niż na początku.


*****

Kiedy cztery lata temu specjaliści World Gold Council zadali pytanie 9027 kobietom z sześciu krajów o treści: na co wydałabyś podarowane Ci 500 dolarów, dowiedzieli się, że 43 proc. respondentek prze­znaczyłaby tą kwotę na zakup złotej biżuterii. Jednak pomiędzy poszczególnymi nacjami miało miejsce duże zróżnicowanie w zakresie preferencji. Do jubilera udałoby się najwięcej mieszkanek Indii - 86 proc. Kolejne miejsca należą do pań z Turcji (62 proc.), Stanów Zjednoczonych (53 proc.), Arabii Saudyjskiej (53 proc.), Włoch (29 proc.), Chin (15 proc.).

Dziś przyjrzymy się rynkowi złota w okresie 2003-2004, na koniec którego cena złota była blisko 12 razy wyższa niż na początku 1971 r.

Rozpoczyna się atak amerykański na Irak z udziałem wojsk brytyjskich, polskich i australijskich, kończą się rządy Saddama Husaina. Rok później dzieła zniszczenia i masowego mordu dokonują terroryści Al-Kaidy w Madrycie. 1 maja 2004 r. powiększa się Unia Europejska o nowych 10 członków, w tym Polskę. W Atenach odbywają się XXVIII Letnie Igrzyska Olimpijskie. Terroryści czeczeńscy opanowali szkołę w Biesłanie, ginie ponad 350 osób, w tym blisko połowa to dzieci. Początek „Pomarańczowej Rewolucji” na Ukrainie, Juszczenko wygrywa wybory prezydenckie.

Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie danych z World Gold Council, Stooq.com, US Bureau of the Census.


Lata 2003 – 2004

Rok 2003 – średnioroczna cena złota 363 USD/oz

W tym roku amerykańska gospodarka rozwijała się z kwartału na kwartał coraz szybciej.
W styczniu rośnie napięcie pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i Irakiem. Cena złota zyskała w ciągu miesiąca 40 dolarów. Trwająca przez luty i marzec korekta znosi cenę złota z 382 do 323 dolarów. Pod koniec miesiąca zostaje uruchomiony australijski fundusz złota notowany na giełdzie (Exchange Traded Fund, "ETF").

W marcu rozpoczyna się inwazja wojsk amerykańskich i koalicji na Irak. W kwietniu zostaje zdobyty Bagdad, za­czyna drożeć złoto.

Na koniec lipca producent złota, Newmont ogłasza o redukcji pozycji zabezpieczających (hedgingowych) o 109 ton w drugim kwartale. Cena złota będzie wzrastać do 25 września osiągając poziom 392 dolarów.

Na początku grudnia drugi producent, Barrick potwierdza zamiar zamknięcia transakcji zabezpieczających, a w Londynie zostaje uruchomiony kolejny fundusz złota notowany na giełdzie (ETF), co razem pomaga złotu w osiąganiu coraz wyższych poziomów cenowych.

Na koniec roku złoto jest notowane po 417 dolarów, o 21 proc. wyżej, niż 12 miesięcy wcześniej.

Podaż całkowita złota wyniosła w tym roku 3875 ton, z tego kopalnie wyprodukowały 2,592 ton.


Rok 2004 – średnioroczna cena złota 409 USD/oz

W tym roku kopalnie wyprodukują w porównaniu z poprzednim o 4,4 proc. mniej złota a całkowita podaż spadnie ponad 13 proc.

Na początku roku cena złota nieznacznie spadła do 400 dolarów. W marcu terroryści dokonują brutalnego ataku bombowego na pociągi podmiejskie w Madrycie. Cena złota wzrasta o 25 dolarów do końca marca.

We wrześniu bank centralny Argentyny informuje o zakupie 55 ton złota zrealizowanym od początku roku. Jednocześnie spada tempo wzrostu gospodarczego w USA, dolar zaczyna tracić na wartości. A to sprzyja wzrostowi ceny złota, które w pierwszych dniach grudnia osiąga szczyt na poziomie 453 dolarów.

Wartym odnotowania wydarzeniem jest rozpoczęcie działalności kolejnego funduszu złota notowanego na amerykańskiej giełdzie (ETF). Był to streetTRACS Exchange Traded Fund, który później zmienił nazwę na SPDR Gold Trust i jest obecnie największym na świecie tego rodzaju funduszem.

Niewielka korekta w ostatnich dniach roku znosi cenę złota do 438 dolarów.


*****

Biorąc pod uwagę relację ceny złota do kursów akcji, złoto jest nadal niedowartościowane. Na koniec maja 2009 roku cena złota wyrażona w USD wynosiła 11% wartości indeksu akcji Dow Jones Industrial Average. Patrząc na historyczne zależności wysokie ceny złota względem akcji obserwowaliśmy przy poziomach 30-50%, a pod koniec lat 70-tych XX w., przy dużej inflacji, doszły do poziomu 100% wartości DJIA. Na znaczący spadek amerykańskiego indeksu nie zanosi się, stąd dla osiągnięcia średnich relacji z poprzednich lat złoto powinno jeszcze podrożeć, i to znacząco.


Dziś przyjrzymy się rynkowi złota w okresie 2005-2006, kiedy osiągnęło ono kolejne historyczne rekordy cenowe.

W Iraku odbywają się wybory. Terroryści dokonują kolejnych zamachów, tym razem na Wyspach. We Francji wybuchają zamieszki na tle rasowym. Hamas wygrywa wybory w Palestynie. Korea Północna pracuje nad bronią jądrową. Izrael rozpoczyna ofensywę przeciwko Hezbollahowi w Libanie, zaognia się sytuacja na Bliskim Wschodzie.

Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie danych World Gold Council, Stooq.com, US Bureau of the Census.


Lata 2005 – 2006

Rok 2005 – średnioroczna cena złota 444 USD/oz

W ciągu całego roku produkcja złota wzrosła o 3,8 proc., producenci rezygnują z likwidacji transakcji zabezpieczających. Oficjalne wyprzedaże rezerw złota wyniosły ponad 400 ton w pierwszym półroczu oraz 663 ton w całym roku, co oznacza wzrost o 41 proc. w porównaniu z 2004 r. Amerykańska gospodarka zwalnia – PKB znajduje się na poziomie 3 proc. Na giełdach papierów wartościowych trwa trend wzrostowy. O 17 proc. wzrasta popyt konsumpcyjny na złoto z Indii.

Przez pierwsze osiem miesięcy cena złota jest stabilna i utrzymuje się w okolicach 420 dolarów za uncję.

W lipcu Chiny przeprowadzają małą rewaluację yuana. 7 lipca terroryści przeprowadzają zamachy bombowe w Londynie. Rynki finansowe przeżywają chwilowy szok. Od połowy miesiąca rozpoczyna się trend wzrostowy na złocie.
W sierpniu huragan Katrina dokonuje spustoszeń w południowych stanach USA i na platformach wiertniczych, spadają zapasy paliwa, co powoduje wzrost ceny ropy naftowej. Wzrastają oczekiwania inflacyjne stymulujące popyt na złoto, jako zabezpieczenie przed skutkami inflacji. We wrześniu inflacja w USA jest o jeden punkt procentowy wyższa, niż miesiąc wcześniej. Cena złota wzrasta do połowy października o 30 dolarów.

Pod koniec roku, w wyniku obaw o wzrost inflacji w USA oraz spadku wartości dolara, wzrasta popyt na złoto. Uaktywniają się również giełdowe fundusze złota (Exchange Traded Funds, "ETFs"). Ostatecznie w ciągu roku zakupiły one 203 tony złota, o 70 ton więcej, niż rok wcześniej. Ich zasoby wzrosły w ciągu tego roku z 179,4 do 387,5 ton złota.

Od początku listopada do 13 grudnia złoto podrożało o 60 dolarów. Później ma miejsce niewielka korekta, i rok kończy się na poziomie 517 dolarów.


Rok 2006 – średnioroczna cena złota 590 USD/oz

W styczniu fundusz emerytalny BT informuje o zamiarze przeznaczenia 3 proc. aktywów na inwestycje w towary. Również francuski fundusz emerytalny wystąpił o zgodę na lokowanie na rynku towarowym. Dolar traci dramatycznie na wartości, wzrasta inflacja w USA. Przybywa inwestycji za pośrednictwem funduszy ETF. Największy z nich streetTRACK w ciągu pięciu miesięcy zakupił 95 ton złota i w maju posiadał blisko 360 ton. Wzrasta ilość funduszy hedgingowych spekulujących na złocie a także inwestorów indywidualnych. Oficjalne wyprzedaże złota w pierwszej połowie roku wynoszą 215 ton, i są o połowę niższe, niż rok wcześniej. Na Bliskim Wschodzie wzrastają napięcia polityczne.

Cena złota wzrasta niemal nieprzerwanie w pierwszych miesiącach roku, osiągając historyczne maksimum 725 dolarów za uncję 12 maja.

Późniejsza korekta sprowadza cenę o 23 proc. w dół. Inwestorzy zaczęli realizować zyski i wzrosła podaż złota w wyniku sprzedaży złomu. Ponadto wysoka cena kruszcu spowodowała spadek zamówień ze strony przemysłu jubilerskiego.
Przecena była tak silna, że wkrótce nastąpiło odbicie. Wzmocniły go lipcowe niepokoje polityczne - Korea Północna przeprowadza badania nad bronią nuklearną a wojska izraelskie atakują Liban. W lipcu cena złota osiąga kolejny szczyt, jednak na niższym poziomie - 666 dolarów.

Trwająca trzy miesiące korekta sprowadza cenę złota do poziomu 570 dolarów. W tym czasie miały miejsce silne wzrosty cen akcji na giełdach światowych, stąd coraz większa ilość kapitału wędrowała na rynki kapitałowe.

Od października notowania złota zaczynają stopniowo wzrastać i na koniec roku osiągają 635 dolarów za uncję.


*****

Biorąc pod uwagę relację ceny złota do kursów akcji, złoto jest nadal niedowartościowane. Na koniec maja 2009 roku cena złota wyrażona w USD stanowiła 11% wartości indeksu akcji Dow Jones Industrial Average. Patrząc na historyczne zależności wysokie ceny złota względem akcji obserwowaliśmy przy poziomach 30-50%, a pod koniec lat 70-tych XX w., przy dużej inflacji doszły do poziomu 100% wartości DJIA. Na znaczący spadek amerykańskiego indeksu nie zanosi się, czyli dla osiągnięcia średnich relacji z poprzednich lat złoto powinno jeszcze podrożeć.

Dziś przyjrzymy się rynkowi złota w okresie 2007-2008, kiedy światem wstrząsnął kryzys, nie notowany od czasu Wielkiej Depresji.

Unia Europejska powiększa swe grono o Bułgarię i Rumunię. W Bagdadzie mają miejsce krwawe zamachy bombowe. Wojska rosyjskie dokonują inwazji na Gruzję. W Bombaju terroryści mordują ponad 200 ludzi. Na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych zostaje wybrany Barrack Obama. W Grecji wybuchają zamieszki.

Wzmaga się konflikt zbrojny między Hezbollahem i Izraelem. Pogłębia się kryzys finansowy na świecie.

Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie danych z World Gold Council, Stooq.com, US Bureau of the Census.

Lata 2007 – 2008

Rok 2007 – średnioroczna cena złota 695 USD/oz

Pierwsze miesiące nie przynoszą znaczących zmian na rynku złota. Na rynkach finansowych wzrastają jednak niepokoje, niewielu ludzi zdaje sobie sprawę z zagrożenia. Coraz więcej klientów banków amerykańskich ma problemy ze spłatą kredytów hipotecznych, gospodarka zwalnia. Fed rozpoczyna proces obniżek stóp procentowych, co ma pomóc rynkowi kredytowemu i gospodarce. Dolar osiąga minimum wobec funta szterlinga i euro, jakiego nie widziano od ćwierć wieku.

Poważny symptom zbliżającego się kryzysu stanowiły kłopoty banku Northern Rock, który we wrześniu przeżył run. Rząd brytyjski pośpieszył mu z pomocą.

W trudnych sytuacjach złoto jest najlepszym aktywem zabezpieczającym, wzrasta więc na nie popyt.

Od połowy sierpnia następuje szybki wzrost notowań złota i na początku listopada przebijają one poziom 800 dolarów, co oznacza wzrost o 1/4.

Po miesięcznej konsolidacji, w grudniu rozpoczyna się kolejna fala wzrostowa wywołana obawami o dalszą deprecjację dolara, oczekiwaniami inflacyjnymi, rosnącym ryzykiem rynków finansowych oraz napięciami geopolitycznymi. Cena złota w ostatnim dniu tego roku wyniosła 833 dolary.


Rok 2008 – średnioroczna cena złota 870 USD/oz

Wchodzimy w kolejny, już dziewiąty rok wzrostów cen złota. Wydobycie kopalń jest niższe o 70 ton, niż rok wcześniej. Najwięcej złota produkują teraz Chiny - 10,8 proc. światowej produkcji.

Fed dokonuje kolejnych obniżek stóp procentowych. Od drugiego kwartału wzrasta gwałtownie inflacja w USA oraz wielu krajach świata. Powiększa się bańka spekulacyjna na surowcach, na które popyt w znaczącej mierze płynie z szybko rozwijających się gospodarek: chińskiej i indyjskiej. Silny popyt detaliczny na złoto ujawnił się też w Wietnamie.

Świat dowiaduje się o problemach amerykańskiego banku inwestycyjnego Bear Sterns. Wzrastają obawy przed pogłębianiem się kryzysu kredytowego - drożeje więc szybko złoto. W dniu 17 marca jego cena osiąga historyczne maksimum 1032,3 dolarów za uncję.

Pęknięcie bańki cenowej skutkuje obniżką ceny złota do 914 dolarów, zaledwie w ciągu trzech dni. W wyniku dalszej korekty notowania spadają do 857 dolarów na początku maja. Tymczasem dalej drożeją surowce. Inflacja uderza w coraz więcej ludzi na świecie, rosną niepokoje społeczne.

Wzrasta ponownie cena złota, osiągając w połowie lipca lokalny szczyt na poziomie 975 dolarów. Pęka bańka spekulacyjna na surowcach, co spowoduje szybki spadek ich cen w następnych miesiącach. Zaczyna obniżać się inflacja. Jednocześnie tanieje złoto i na koniec pierwszej dekady września kosztuje tylko 745 dolarów.

Amerykański rząd w pierwszych dniach września ogłasza o przejęciu kontroli nad Fannie Mae i Freddie Mac. Bankructwo Lehman Brothers w połowie września oraz problemy Merrill Lynch, AIG i Washington Mutual powodują panikę na giełdach. Cena złota gwałtownie zwyżkuje - o 120 dolarów w ciągu tygodnia, przebijając poziom 900 dolarów. Na początku października Plan Paulsona zyskuje aprobatę Senatu. Cena złota na chwilę spada, aby później znów wybić się na poprzedni poziom.

Wraz z końcem pierwszej dekady października rozpoczyna się korekta, która sprowadza cenę złota o 10 proc. niżej. Jednak w późniejszych tygodniach przeważają obawy o nieuchronność długotrwałego i głębokiego kryzysu, co wynika z „wyparowania” wiary w skuteczność wpompowania w system finansowy kwoty 700 mld dolarów. Coraz więcej firm przeżywa poważne problemy, spada produkcja, sprzedaż, PKB, rośnie bezrobocie.

Rośnie więc awersja do ryzyka. Uwolniony z giełd kapitał pompuje bańkę spekulacyjną na amerykańskich obligacjach. Inflacja w Stanach Zjednoczonych zbliża się do zera, a w grudniu Fed podejmuje decyzję o obniżeniu stóp procentowych do poziomu 0-0,25 proc.

Wzrasta popyt na złoto, jako aktywa bezpiecznego azylu. Brakuje złotych sztabek inwestycyjnych i monet. Coraz większą wartość mają inwestycje funduszy ETF, które na koniec roku posiadają ponad 1300 ton złota, o 320 ton więcej niż rok wcześniej.

W ciągu roku kopalnie wydobyły o 3 proc. złota mniej niż w 2007 r. Spadły oficjalne wyprzedaże o 42 proc. Wzrosła za to o 17 proc. podaż złotego złomu.

Wysokie ceny osłabiają popyt ze strony przemysłu jubilerskiego, szczególnie w czwartym kwartale. Jednak łączny popyt w czwartym kwartale okazał się o 26 proc. wyższy, niż w analogicznym okresie 2007 r. Należy dodać, że 4-procentowy wzrost w tym zakresie odnotowano w skali całego roku.

Notowania złota wzrastały w listopadzie i grudniu, na co miał również wpływ konflikt na Bliskim Wschodzie. Ostatecznie na koniec 2008 r. złoto kosztowało 879 dolarów za uncję.


Dobre czasy dla złota

Odżywa rynek surowców - wzrastają ceny ropy naftowej, miedzi, metali szlachetnych. W przeszłości takie inwestycje dawały duże możliwości zarobku. Wg szacunków analityków JP Morgan wartość aktywów funduszy surowcowych na świecie wynosi 210 mld dolarów.

W ciągu pierwszych pięciu miesięcy 2009 r. na rynki surowcowe napłynęło 22,1 mld dolarów, co jest wynikiem znacznie lepszym, niż w latach poprzednich. Z tego w maju pozyskano 3,4 mld zł, wynika z raportu JP Morgan.

Fundusze surowcowe notowane na giełdach (Exchange Traded Products, „ETPs”) pozyskały w ubiegłym miesiącu kwotę 2 mld dolarów.

Na rynek metali szlachetnych powróciło w tym okresie 780 mln dolarów, a od początku roku 12,5 mld, z tego na fundusze inwestujące w złoto w postaci fizycznej przypadło 12,2 mld dolarów.

Do funduszy powiązanych ze złotem wpłynęło w ciągu pięciu miesięcy 13 mld dolarów netto, na co miały wpływ różne czynniki, lecz najważniejsze to: poszukiwanie bezpiecznych lokat kapitału, obawy o spadek wartości dolara oraz inflację.

Nie wiele pieniędzy wpłynęło na rynek metali przemysłowych – od początku tego roku fundusze specjalistyczne z tej branży otrzymały 311 mln dolarów a fundusze surowcowe notowane na giełdzie (ETPs) pozyskały 388 mln - pisze JP Morgan.

O zainteresowaniu inwestycjami na rynku złota świadczą również zapasy złota zgromadzone przez największy ETF (Exchange Traded Fund), czyli fundusz notowany na giełdzie - SPDR Gold Trust. Posiada on obecnie 1132 ton złota, to więcej niż bank Szwajcarii czy Chin. Warto dodać, że na koniec ub. roku jego stan posiadania wynosił 780 ton, co dowodzi silnego popytu inwestycyjnego na złoto.

Po krótkotrwałej korekcie, jaka miała miejsce w kwietniu, przez cały maj cena złota rosła, przekraczając poziom 980 dolarów. Jednym z powodów takiego wzrostu były dane obrazujące sytuację ekonomiczną w Stanach Zjednoczonych, a także znaczące osłabienie dolara. W czerwcu mamy do czynienia z niewielką korektą, jednak trzeci już dzień cena złota zwyżkuje. Wykresy obrazujące zmiany notowań złota i dolara stanowią niejako lustrzane odbicie, co dowodzi ich ujemnej korelacji.

Zadając sobie pytanie, w jakim kierunku pójdzie cena złota, należy znaleźć odpowiedź na inne: jakie są prognozy dla „zielonej waluty”. Wiele wskazuje, że będzie tracić na wartości, gdyż fundamenty są coraz gorsze. PKB jest blisko 6 proc. niższy niż rok wcześniej a systemowi finansowemu sporo potrzeba czasu i pieniędzy aby ozdrowiał. Dane z rynku pracy nie wskazują na poprawę sytuacji. Z analizy rynku obligacji amerykańskich wynika, że ich rentowność wzrasta od początku tego roku. Na przykład rentowność obligacji 10-letnich wzrosła od stycznia do czerwca z 2,2 proc. do 3,8 proc. Ucieczka od amerykańskich papierów skarbowych i wycofanie kapitału z USA może pogrążyć dolara. Wzrost inflacji za Oceanem wywołany dodrukiem „pustego pieniądza” jest tylko kwestią czasu, a od niej zawsze ludzie uciekali do złota.

Wiele wskazuje na to, że złoto będzie w następnych miesiącach i latach cieszyć się dużym zainteresowaniem, szczególnie inwestycyjnym, co będzie stymulować wzrost jego notowań.


Przeobrażenia rynku złota

W ciągu roku nastąpiła istotna zmiana struktury popytu na złoto w postaci fizycznej. Główną przyczyną był rozwijający się kryzys na rynkach finansowych.

W 2008 roku już 30% popytu na złoto pochodziło ze strony inwestorów, na co znaczący wpływ miała sytuacja w czwartym kwartale. Nabywano złote sztabki i monety oraz tytuły uczestnictwa funduszy złota, głównie tzw. ETF-ów, czyli funduszy notowanych na giełdach (Exchange Traded Funds). Kto kupował złoto w postaci fizycznej miał zamiar trzymać je dłuższy czas, chroniąc swój majątek finansowy przed inflacją i „trudnymi czasami”.

ETF-y, czyli fundusze inwestycyjne odzwierciedlające kurs złota są obecnie znaczącymi graczami na rynku. Inwestorzy instytucjonalni i indywidualni kupili w I kwartale tego roku za ich pośrednictwem 465 ton złota, co przyczyniło się do utrzymania jego notowań na wysokim poziomie, mimo relatywnie niskich zakupów jubilerskich (352 tony, o ¼ mniej niż przed rokiem). Zakupy złota poprzez ETF-y, sprawiły że w I kwartale tego roku popyt inwestycyjny stanowił już 58% całego popytu na złoto.
Największy z funduszy złota SPDR Gold Shares posiada 1132 tony złota. Jest to więcej niż zapasy banku centralnego Szwajcarii czy Chin. Sytuacja uległa zmianie w II kwartale, kiedy wzmógł się popyt jubilerski, którego głównym źródłem jest Azja.
Wskaźnikiem który dobrze odzwierciedla sytuację popytowo-podażową na rynku złota jest ilość otwartych pozycji w kontraktach terminowych. Na nowojorskiej giełdzie towarowej NYMEX/COMEX kontrakty terminowe na złoto opiewały w lutym na 19,6 mln uncji, co oznacza wzrost o 37 proc. w porównaniu z końcem 2008 roku. W efekcie 20 lutego złoto przekroczyło barierę 1000 dolarów za uncję. Wzrost ceny był efektem otwierania nowych długich pozycji w kontraktach po coraz wyższych kursach.
We wrześniu wygasa umowa regulująca wyprzedaże oficjalnych rezerw złota (CBGA II) i będzie podpisana kolejna. Decyzje sygnatariuszy nowej umowy przełożą się na rynek złota w czwartym kwartale 2009 r.


Jan Mazurek

Główny Analityk

TFI Inwestors

http://globaleconomy.pl/content/view/3089/27/