Temat: Co to jest whistleblowing?

Co to jest whistleblowing?

Whistleblowing to ujawnianie informacji o działaniach nieetycznych, których skutki mogą być szkodliwe dla samej organizacji, jej pracowników lub kontrahentów. Jest działaniem prewencyjnym a jego siłą jest dobra wola osoby, która posiada takie informacje. Ma miejsce wówczas, kiedy nie ma prawnie żadnego obowiązku udzielania informacji o szkodliwych działaniach, a mimo wszystko zostają one przekazane w dobrej wierze, w celu naprawy lub uniknięcia katastrofy. Whistleblowing rozgrywa się przede wszystkim w świadomości whistleblowera, który samodzielnie decyduje o przekazaniu informacji o działaniach szkodliwych. Sprawna organizacja posiada bezpieczne kanały przepływu informacji, które z jednej strony gwarantują anonimowość whistleblowerowi a jednocześnie są gwarantem bezpiecznego depozytu wiedzy.

Kto może zostać whistleblowerem?

Whistleblowerem może potencjalnie zostać każda osoba, która w sposób świadomy lub nieświadomy wejdzie w posiadanie informacji o działaniach nieetycznych i zdecyduje się o nich powiedzieć. Samo posiadanie wiedzy nie jest whistleblowingiem. Dopiero jej ujawnienie jest początkiem whistleblowingu. Osobie takiej powinny przysługiwać szczególne prawa ochrony i możliwości bezpiecznego informowania.

Kiedy powinno stosować się whistleblowing?

Whistleblowing ma miejsce w szczególnych przypadkach: zagrożenia życia lub zdrowia, defraudacji finansowych, niszczenia środowiska. Nie może być mylony z donoszeniem, czyli anonimowym informowaniem w celu zaszkodzenia innym. Whistleblowing jest ostrzeganiem.

Jak powinien funkcjonować whistleblowing?

Pierwsze praktyki whistleblowingu miały charakter whistleblowingu zewnętrznego, czyli publicznego nagłośnienia (za pomocą mediów) problemu w organizacji. Ze względu jednak na duże koszty: utrata zaufania przez organizację, koszty sądowe, angażowanie osób trzecich, obecnie preferuje się whistleblowing wewnętrzny, czyli rozwiązywanie problemów w ramach organizacji. Dlatego też powstają kanały przepływu informacji, które jednocześnie pozwalają na sygnalizowanie zachowań nieetycznych i skuteczne ich rozwiązywanie. Budowa odpowiednich struktur organizacyjnych jest podstawą sprawnego funkcjonowania whistleblowingu w organizacji. Każdy jej uczestnik wie, jak, gdzie i kiedy może bezpiecznie ujawnić informacje o działaniach nieetycznych. Najtrudniejszym etapem whistleblowingu jest przełamanie strachu stojąc przed dylematem: ujawnić informacje, czy je zataić.

Jakie powinny zostać spełnione warunki do wprowadzenia whistleblowingu?

Wprowadzenie whistleblowingu wiąże się przede wszystkim z akceptacją, że taki mechanizm ujawniania informacji jest potrzebny w danej organizacji. Kolejnym etapem jest edukacja, czyli szkolenie wyjaśniające istotę whistleblowingu, jego wagę i strukturę przekazywania informacji. Każda firma może samodzielnie wprowadzić potrzebną strukturę. Ze względu jednak na strach przed ostracyzmem, może to być organizacja zewnętrzna, która gwarantuje anonimowość i skuteczność rozwiązywania problemów.

Czy Linia Etyki jest droga?

Dla pracodawcy koszty są obliczane indywidulanie w zależności od liczby pracowników oraz liczby oddziałów firmy. Są to jednak niewielkie koszty – już od 500zł / miesięcznie.