Temat: NIK o przygotowaniu urzędów do kontaktu z niesłyszącymi

Zachęcam do zapoznania się z informacją o wynikach kontroli prowadzonej przez NIK w temacie „Świadczenie usług publicznych osobom posługującym się językiem migowym”.

Celem przeprowadzonej kontroli było dokonanie oceny przygotowania podmiotów wykonujących usługi publiczne do kontaktów z osobami posługującymi się językiem migowym. W trakcie kontroli skupiono się w szczególności na wywiązywaniu się z obowiązku upowszechniania informacji o usługach pozwalających na komunikowanie się oraz rzetelność realizacji tego obowiązku wobec osób uprawnionych. Badaniem kontrolnym objęto także stan przygotowania organów administracji publicznej do korzystania z alternatywnych form komunikowania się. Kontrola prowadzona była w 60 urzędach administracji publicznej na terenie kraju. Dodatkowo kontrolerzy NIK-u zweryfikowali 40 serwisów internetowych pod kątem dostępności prezentowanych treści dla osób z dysfunkcją słuchu.

Ogólna ocena kontrolowanego obszaru niestety jest negatywna. NIK wskazała, że urzędy nie były przygotowane do kontaktów z osobami posługującymi się językiem migowym. Wskazano, że urzędy nie podjęły wystarczających działań, które pozwoliłyby na rzetelne i skuteczne realizowanie obowiązków określonych w ustawie o języki migowym..

Wśród najważniejszych ustaleń, wskazać należy:
1) na stronach www oraz w BIP nie została upowszechniona informacja o usłudze pozwalającej na komunikowanie się przez osoby niedosłyszące lub głuche, np. adres poczty elektronicznej, videoczat, faks itp., brak infografiki przekreślonego ucha lub „migających dłoni”;
2) jeżeli już były prezentowane jakiekolwiek treści, były one dla części osób głuchych niezrozumiałe;
3) w urzędach dostęp do informacji, które były kierowane do osób uprawnionych był niewłaściwie oznaczany np. symbolem wózka inwalidzkiego, zamiast infografiką przekreślonego ucha;
4) skontrolowane podmioty nie były przygotowane do korzystania ze środków i rozwiązań technicznych umożliwiających wymianę informacji w języku migowym (np. wykorzystanie usług certyfikowanego tłumacza lub osoby posługującej się biegle językiem migowym).

Jednym z pozytywnych aspektów przeprowadzonego postępowania kontrolnego jest wskazanie przez NIK, że Minister Pracy i Polityki Społecznej winien podjąć niezbędne działania, które doprowadzą do zmiany obowiązujących przepisów prawa (np. obowiązek udostępnienia informacji w formie komunikatu audiowizualnego, obowiązku udostępniania środków umożliwiających komunikację audiowizualną, określenie minimalnego poziomu znajomości języka migowego przez pracownika urzędu). Jednocześnie NIK wskazała, że poszczególni ministrowie powinni utworzyć centralne repozytoria dokumentów przetłumaczonych na język migowych, z przeznaczeniem do wykorzystania przez podległe podmioty oraz jednostki samorządu terytorialnego. Kierownicy instytucji publicznych natomiast winni zadbać o dostępność dla osób głuchych stron internetowych (dotyczy to przynajmniej podstawowych informacji o działalności, o sposobach nawiązania kontaktu z podmiotem).

Pełna informacja o wynikach kontroli dostępna jest na stronie Najwyższej Izby Kontroli.