Agata Niebieszczańska Psycholog, Fotograf
Temat: Czy grozi Ci wypalenie zawodowe? Zrób test i dowiedz się.
Wypala się zapał…
Wypalenie zawodowe, to zespół objawów nasilających się w wyniku chronicznego przeciążenia – psychicznego i fizycznego – którego przyczyną jest przedłużający się stres zawodowy. To kolejna choroba cywilizacyjna, która dotyka osoby pracujące z ludźmi i pomagające innym – np. lekarzy i pielęgniarki, psychologów, nauczycieli, urzędników. Dotyczy także menedżerów, adwokatów, dziennikarzy, pracowników zajmujących się obsługą klienta, ludzi reklamy i PR, handlowców, doradców personalnych… Grozi więc każdemu z nas! Polega na zaniku motywacji w poczuciu bezsilności, braku sukcesu, stresu, przepracowania…
Najbardziej narażeni na wypalanie się są osoby, których profesja polega na służeniu innym – nierzadko zdarza się, że stają się wrodzy i cyniczni wobec podopiecznych. Także ludzie często podejmujący trudne decyzje, pracujący w dużym stresie, zmuszeni do dotrzymywania ścisłych reżimów terminowych lub jakościowych, utrzymywania stale napiętej uwagi, skupienia na drobnych szczegółach są zagrożeni.
Głównym winowajcą – stres!
Czynniki stresu zawodowego i środowiska pracy – np. praca zmianowa (raz w dzień, raz w nocy) lub nocna, częste dalekie podróże nie pozostają bez wpływu na nasze zdrowie. Brak lub niejasność standardów, częste zmiany charakteru i zasad pracy, zbyt szeroki (ale też – zbyt wąski) zakres zadań również bywają przyczynami frustracji. Jeśli na nie nakładają się sztywne, biurokratyczne wymagania przełożonych, niskie zarobki, brak możliwości uczestnictwa w podejmowaniu decyzji (zwłaszcza tych bezpośrednio mających wpływ na nasze warunki pracy), brak perspektyw awansu, nikłe kontakty z innymi współpracownikami, a zwłaszcza brak wsparcia społecznego w miejscu pracy, nieefektywny przepływ informacji między współpracownikami, zabójcza rutyna – powtarzanie tego samego rodzaju pracy przez długi czas – narasta poczucie przemęczenia.
Do wypalenia zawodowego mogą przyczyniać się też nasze predyspozycje osobowościowe i wyznawane przez nas wartości. Ludzie bardzo ambitni, dynamiczni, aktywni, mający dużą potrzebę osiągnięć, rywalizacji, wiele oczekujący zarówno od siebie, jak i od innych stanowią grupę ryzyka. Tacy pracownicy mają ambitne cele zawodowe i wysokie wymagania wobec swej pracy, identyfikują się z nią.
Kluczowa dla rozwoju syndromu wypalenia jest nieumiejętność radzenia sobie z obciążeniami emocjonalnymi wykonywanego zawodu – wypalenie jest skutkiem nie tyle przewlekłego stresu zawodowego, ile stresu nie obniżanego własną aktywnością – niezmiernie ważne jest tu więc stosowanie konstruktywnych strategii panowania nad stresem.
RADA:
Prostym sposobem obniżania stresu zawodowego jest przebieranie się zaraz po powrocie do domu w swobodne ubranie i „zapominanie” do końca dnia o sprawach służbowych – zmiana aktywności służy regeneracji sił napiętym dniu w pracy. Warto wyłączyć telefon komórkowy, zaplanować choćby krótki spacer, wybrać się na basen, spotkać się z kimś, kto wprawia nas w dobry nastrój. Odskocznią są pasje, hobby.
Łatwiej zapobiegać…
Jak radzić sobie przejawami wypalenia zawodowego? Ważne jest, by wykonywać pracę zgodną ze zdobytą wiedzą, umiejętnościami i kwalifikacjami. Istotny jest też intensywny rozwój własnej osobowości, adekwatnej samooceny oraz realistycznej oceny sytuacji – na każdym etapie kariery zawodowej. Warto świadomie korzystać ze sposobów efektywnego radzenia sobie ze stresem. Szczególnie ważne jest, by trudne sytuacje postrzegane były przez nas bardziej jako wyzwanie niż – zagrożenie. Nade wszystko warto pielęgnować bliskie, pełne życzliwości relacje z innymi ludźmi – zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym – dzięki którym możemy w trudnych chwilach liczyć na pomoc i wsparcie społeczne.
W dobrze rozumianym interesie pracodawców jest profilaktyka wypalenia zawodowego ich pracowników – mądrzy szefowie:
> dbają o powierzanie pracownikom zadań dostosowanych do ich możliwości oraz kompetencji,
adekwatnie wynagradzają,
> wspierają pracowników poprzez życzliwą superwizję (nadzór i udzielanie informacji zwrotnych służących rozwojowi zawodowemu),
> umożliwiają im uczenie się nowych umiejętności i rozwój kwalifikacji,
> organizują treningi z zakresu umiejętności interpersonalnych, efektywnej komunikacji, współpracy w zespole, rozwiązywania konfliktów, a także skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem (np. efektywnego gospodarowania czasem),
> systematycznie udzielają zatrudnionym feedbacku – obiektywnej i konstruktywnej oceny ich pracy,
> organizują pracę tak, aby zapewnić jej różnorodność, oraz okresy emocjonalnego wycofania się – tzw. przerwy na wytchnienie (gdy pracownik ma „zły dzień”, albo w danym czasie obsłużył kilku bardzo trudnych klientów – zajmuje się wtedy lżejszą pracą np. związaną z porządkowaniem dokumentów),
> kształtują kulturę organizacyjną, w której ceni się życzliwość, współpracę i pozytywne relacje międzyludzkie,
stwarzają okazje do integracji w gronie współpracowników i pielęgnują przyjazną atmosferę pracy.
Być może brzmi to, jak lista pobożnych życzeń, jednak warto sobie uświadomić, że powyższe elementy w większości zależne są jedynie od przemyślanej organizacji zadań oraz stworzenia dobrej atmosfery pracy.
RADA:
Wypaleniu zawodowemu przeciwdziałają wszelkie sposoby pracy wytrącające nas z zabójczej, codziennej rutyny. Wiele firm rezygnuje też z organizacji biur typu open-space na rzecz przytulnych, dających wrażenie intymności, wydzielonych pomieszczeń. Warto popierać również zwyczaj używania w pracy własnych (np. o zabawnej treści) kubków czy podkładek pod myszkę komputerową, albo stawiania na biurku jakiegoś osobistego bibelotu, np. zdjęć najbliższych.
CZYNNIKI ZAGROŻENIA
Ryzyko wypalenia zawodowego wzrasta z powodu takich czynników, jak: (…) pobierz cały artykuł PDF:
http://sqam.org/magazine/1824-czy-grozi-ci-wypalenie-z...