Temat: Ich pojawienie budziło strach w całej Europie – Lisowczycy

Ich pojawienie budziło strach w całej Europie – Lisowczycy

Każdy z nas słyszał o zwycięstwach polskiej husarii – formacji konnej, która budziła podziw w całej Europie, i to nie tylko chrześcijańskiej. Jej zwycięstwa między innymi pod Orszą, Byczyną, Kircholmem, Kłuszynem, Chocimiem i wreszcie pod Wiedniem w 1683 roku stanowią najpiękniejszą kartę historii Polski. Mimo to w niemal całej Europie, głównie w Szwecji, Austrii, Rosji czy Turcji prawdziwy respekt, strach i panikę wzbudzała nie husaria, lecz oddziały lekkiej jazdy polskiej zwane lisowczykami.




Lisowczyk na białym koniu, Juliusz Kossak

Nazywano ich „diabłami„ i ”krwawymi psami”. Matki w Czechach straszyły nimi dzieci. Podejrzewano ich o kontakty z samym Lucyferem, któremu mieli zawdzięczać swe sukcesy militarne. Swoimi działaniami zasłużyli na miano okrutnych, strasznych jeźdźców, siejących śmierć i zniszczenie. Ich umiejętności, szybkość, sprawność, bezkompromisowość i przede wszystkim poświęcenie w boju zasługuje dzisiaj na porównanie ich do współczesnych jednostek specjalnych. Porównanie to jest tutaj jak najbardziej na miejscu. Lisowczycy niemal jak widmo zjawiali się i znikali, byli wszędzie i nigdzie, zostawiając po sobie ruiny i zgliszcza. Nasuwa się tutaj również proste pytanie: dlaczego Rzeczpospolita, mając husarię i lisowczyków - najlepszą jazdę w Europie, w XVII wieku chyliła się ku upadkowi? Odpowiedź jest tak samo prosta jak pytanie – brak pieniędzy!

Geneza oddziału lisowczyków ...
Wszystko zaczął Lisowski ...
A co po śmierci Lisowskiego? ...
Przyczyny odsieczy wiedeńskiej ...
Była wygrana, lecz nie ma nagrody ...
Podsumowanie ...

Mimo krótkiej historii lisowczyków, ich dzieje są do dziś owiane tajemnicą oraz przedmiotem dociekań licznych historyków. Gdyby nie ich brutalność, grabieże, gwałty oraz morderstwa, mogliby stanowić podstawową siłę polskiej armii. Szybcy, waleczni, doskonale znający fechtunek, taktykę oraz niezwykle przebiegli i zorganizowani budzili z jednej strony podziw, zaś z drugiej strach. Zaledwie przez dwadzieścia lat ich istnienia dali się poznać ze wszystkich stron. Ich sukcesy na polach walki w Inflantach, podczas „dymitriady„, na początku wojny trzydziestoletniej oraz w wojnie polsko-tureckiej przyniosły im rozgłos w całej Polsce oraz za granicą. Niestety wielokrotnie nieopłaceni, wystawieni na próbę zaczęli szukać zapłaty, rabując i plądrując polskie wsie i miasta. To w końcu doprowadziło do ich zguby. Jednak pośrednio winna była za to szlachta, która niechętnie łożyła sumy na wojsko. A był to jej największy błąd. Posiadanie tak sprawnej i nielicznej armii konnej, wysoko wyspecjalizowanej, którą śmiało można nazwać „pierwszymi siłami specjalnymi Rzeczypospolitej„, dla tak rozległego kraju jak Polska w XVII wieku byłoby zbawieniem. Szybko przemieszczające się i doskonale zorganizowane oddziały lisowczyków mogły w krótkim czasie, dzięki zastosowaniu wojny podjazdowej, ”kąsać” wroga napadami, uniemożliwiając mu rozwinięcie skrzydeł. Niestety ówczesna polska szlachta nie widziała potrzeby stworzenia regularnych oddziałów, które mogłyby chronić rubieże Rzeczypospolitej. Wielokrotnie to zaniedbanie wykorzystywali nasi wrogowie, głównie Tatarzy i Turcy, atakując południową granicę Polski. Z biegiem lat Rzeczpospolita borykająca się z wieloma problemami, takimi jak: chaos, liberum veto, walki magnaterii ze szlachtą i przede wszystkim brak regularnych sił zbrojnych, zaczęła chylić się ku upadkowi. Zlikwidowanie oddziałów lisowczyków, husaria odchodząca w zapomnienie pod koniec XVII wieku, brak reform wojskowych wobec rosnących liczebnie armii Prus, Austrii, Rosji i Szwecji bardzo szybko zemściło się na naszej ojczyźnie. Potop szwedzki, wielka wojna północna, uzależnienie się od Rosji powodowało popadanie naszego kraju w ruinę. A wystarczyło uchwalenie podatków na utrzymanie stałej armii, opłacanej stałym żołdem, reformowanej, dotrzymującej liczebnością armiom państw zachodnich, a losy naszego kraju potoczyłyby się zupełnie inaczej.

https://historia.org.pl/2013/10/23/ich-pojawienie-sie-b...Ten post został edytowany przez Autora dnia 30.10.20 o godzinie 12:34