пропозиції роботи
Artur
Pawelec
współzarządzający,
STUDIO & GRUPA
ANTARES
Temat: Tomasz Stańko - "Dark Eyes"
Tomasz Stańko i Nordic Jazz ?
Są ku temu dwa powody :
1.
Twórczość Stańki, to kontynuacja idei muzycznych Krzysztofa Komedy, z którego formacjami Stańko związany był od 1963 roku, aż do śmierci Trzcińskiego. Z kolei twórczość Komedy, który od 1960 roku był częstym gościem w Szwecji, Danii, ale też w Norwegii, którego inspiracje muzyczne dopiero zaczęły się krystalizować
(czynnym muzykiem na scenie jazzowej Komeda był od 1956 roku), który nagrywał przy wydatnym współudziale muzyków szwedzkich (Bernt Rosengren, Rune Carlsson), tworzył muzykę do filmów twórców nordyckich (Hennig Carlsen) – to wszystko z pewnością nie pozostało bez wpływu na lirykę muzyki Komedy, która ma nieco „nordyckiej nuty”.
2.
Nagraniem „Dark Eyes”, koncertami, promującymi płytę, łącznie z trasą po Stanach, Stańko wprowadza na szerokie wody czterech młodych muzyków nordyckich : dwóch Finów i dwóch Duńczyków. Nie są to muzycy zupełnie nowi, mają za sobą grę ze znanymi muzykami i nagrania w ECM (Jakob Bro), ale ich kariera dopiero się rozpoczyna. Stańko spełnia podobną rolę, jaką wyznaczył sobie przed laty Miles Davis – co parę lat napływ nowej, jazzowej „świeżej krwi” do swoich formacji. W przypadku Stańki krew ta jest - chcąc nie chcąc – nordycka. Z resztą plakaty koncertowe mówią same za siebie : „Tomasz Stanko Nordic Quintet”.
Od razu piszę : „Dark Eyes” jest doskonałym nagraniem. Dobór muzyków jest idealny. Klimat, uzyskany na płycie, jest kwintesencją nastroju polskiego Mistrza, brzmienia ECM, specyfiki jazzu europejskiego i zimna północy. Zero free ! Tematy utworów są pięknie i delikatnie podane. Trąbka Stańki jest coraz bardziej oszczędna, ani jednego zbędnego dźwięku. Nordycki background jest lekko wycofany w czasie gry leadera, a w wielu momentach gry bez trąbki, plan jest nieco bliższy. Muzycy kapitalnie się komponują.
Na najwyższe uznanie zasługuje perkusja – 28-letni Fin Olavi Louhivuori. Gra, używając wielu technik, zmienia tempo, dostosowywuje się do odcieni każdej z kompozycji – po prostu mistrzostwo ! Nie mniej ciekawe są pozostałe instrumenty : nieco klasyczna, zachrypnięta, bardzo subtelna gitara elektryczna – Duńczyk Jakob Bro. Fortepian – wybrzmieniowy, stroniący od wyraźnych solowych partii, wypełniający przestrzeń, szeroki – Fin Alexi Tuomarila. Bas elektryczny – najbardziej zimny z instrumentów, miękko nastrojony, bez ostrych riffów, jakby zbliżony ideą do brzmienia kontrabasu, wydobywający się z różnych, nieokreślonych miejsc w przestrzeni – Duńczyk Anders Christensen.
Wszystkie utwory są świetne. Mamy na płycie 10 kompozycji, z czego 7 jest nowych. 8 utworów, to dzieła Stańki, 2 kompozycje są autorstwa Krzysztofa Komedy. Na szczególne wyróżnienie – moim zdaniem – zasługuje utwór drugi : „Terminal 7”. Genialnie zarysowany temat ! Ascetyczna, jak rzadko, trąbka Stańki. Wspaniały timming sekcji, kapitalna gitara i gra zespołowa ! Utwór ten jest dla mnie jedną z najlepszych kompozycji Stańki w ogóle i jednym z najpiękniejszych, najbardziej porywających utworów ECM. Po prostu można totalnie odlecieć! Szkoda, że trwa tylko nieco ponad 5 minut. Mam nadzieję, że na koncertach będzie można usłyszeć jego dłuższą wersję.
„Dark Eyes” można – według mnie – potraktować jako jedną z najlepszych płyt Stańki. Mam dwie takie ulubione : nagrana w 1998 roku dla ECM „From The Green Hill”, oraz wydana w Polsce, a nagrana na żywo podczas festiwalu jazzowego w Montreux w roku 1987 „Switzerland”, jako Tomasz Stańko Freelectronic. Pierwszy z wymienionych krążków, to rozpisane przez Stańkę na oryginalne głosy wybitnie kameralne jego dzieło, z udziałem najbardziej – obok Garbarka – charakterystycznego saksofonisty europejskiego, Anglika Johna Surmana, jednego z dwóch największych na świecie mistrzów bandoneonu, Dino Saluzziego, doskonałej nordyckiej sekcji Jon Christensen – Anders Jormin, oraz klasycznych, niejazzowych skrzypiec (Francuzka Michelle Makarski). Drugi krążek, to mimo upływu czasu do dziś niezwykle świeże nagranie, z udziałem polskich muzyków : zapomnianego basisty Witolda Szczurka, który zaraz po tym występie wyemigrował z kraju, keybordzisty, znanego z polskich formacji lat 80-tych „String Connection” i „Free Cooperation”, Janusza Skowrona, oraz arcyciekawego ni to muzyka, ni to realizatora/dźwiękowca/eksperymentatora, Tadeusza Sudnika. Poza oceną jest wydana przez ECM „Litania” – hołd dla najbardziej znanego i inspirującego polskiego muzyka nieklasycznego światowego formatu – Krzysztofa „Komedy” Trzcińskiego.
Wydanie w październiku „Dark Eyes” jest wyjątkowe jeszcze z dwóch powodów.
Po pierwsze – na terenie Polski mamy do czynienia z pierwszą, polską mutacją edycji ECM. Wszystkie opisy na okładkach i w książeczce, są po polsku. I nie jest to jakaś zubożona oprawa poligraficzna, jak w przypadku „Hamady”. Najważniejsza rzecz, wynikająca z mutacji narodowej wydania : cena płyty. Nie wiem, jaka jest ustalona cena oficjalna, ale w „empikach”, „mediamarktach”, cena oscyluje wokół 33 – 36 zł . Taniej można nową płytę kupić na Allegro (około 30 zł bez kosztów dostawy). Nie umiem powiedzieć, czy taki narodowy edytorial, to pierwsze takie posunięcie w historii ECM.
Po wtóre – nagranie płyty i mastering nie są dziełem Jana Erika Kongshauga. Sesja miała miejsce w nieznanym szerzej studiu francuskim, gdzieś w Prowansji, koło Awinionu. Tam też dokonano zmiksowania materiału. Wiadomo, że Rainbow Studio w Oslo nie może być miejscem wszystkich nagrań płyt ECM, ale w wypadku kluczowych płyt głównego nurtu i muzyków nordyckich prawie zawsze współtwórcą nagrań był JEK. Poza tym Finom i Duńczykom, a także Stańce, bliżej jest chyba do Oslo ?
O nowym zespole, o doborze muzyków, o spostrzeżeniach Tomasza Stańki na temat jazzu nordyckiego, możemy poczytać w wywiadzie dla „Przekroju” :
http://przekroj.pl/kultura_muzyka_artykul,5728.html
(dziękuję Panom : M.Hermie, B.Chacińskiemu, M.Cichońskiemu z „Przekroju”)
Terminy koncertów nowej formacji Tomasza Stańki w Polsce :
http://www.tomaszstanko.com/Tomasz_Stanko_trebacz_jazz...
Fragmenty utworów z opisywanej płyty :
http://player.ecmrecords.com/stanko
http://merlin.pl/Dark-Eyes-Polska-Cena_Tomasz-Stanko/b...
http://wsm.serpent.pl/sklep/albumik.php,alb_id,19245,D...
Inne ciekawostki, związane z „Dark Eyes” :
http://kornet.art.pl/blog/?p=2228
Przy okazji witam nowych członków Grupy.
Zapraszam wszystkich do dyskusji i wymiany wrażeń ze słuchania „Dark Eyes”.Artur Pawelec edytował(a) ten post dnia 10.01.13 o godzinie 17:04
