Jarosław
Bakun
Student, Wyższa
Szkoła Turystyki i
Hotelarstwa WSTiH
Temat: Kijów
Kijów należy do najstarszych miast Europy Wschodniej. Tutaj znajdowała się stolica Rusi Kijowskiej. W Kijowie Włodzimierz Wielki przyjął w roku 988 dla Rusi chrzest. W czasach Rusi Kijowskiej miasto miało ogromne znaczenie, dopiero najazd mongolski spowodował zmniejszenie roli Kijowa na rzecz północnych miast Rusi (Nowogrodu, Suzdala, czy wreszcie Moskwy). Do dzisiaj Kijów pozostaje świętym miejscem dla prawosławia, gdyż znajdują się tu najstarsze sobory i ławry, do których pielgrzymują rzesze wiernych. Kijów jest miastem nietypowym, z jednej strony mamy do czynienia z prastarymi obiektami sakralnymi, a z drugiej widać, że miasto zostało wybudowane na nowo po 1945 roku. Kontrasty widać wszędzie: na głównej ulicy miasta Krestchatik stoją gdzieniegdzie stare kamienice z XIX wieku, a także "okazy socrealizmu" - kilkunastopiętrowe bloki.Sercem Kijowa jest plac Niepodległości (Majdan Niezależnosti) miejsce pełne symboli. Majdan stał się centrum pomarańczowej rewolucji. Tu znajduje się malachitowa wysoka kolumna ze złotą personifikacją wolnej Ukrainy. Naprzeciw niej łuk triumfalny z postacią Michała Archanioła, opiekuna stolicy. Pomiędzy nimi nowoczesna szklana piramida prowadzi do podziemnego miasta, w którym pełno ekskluzywnych pasaży, fontann, barów i salonów gier. Majdan o każdej porze dnia i nocy tętni życiem. Zbiera się tu młodzież, deskorolkowcy wywijają salta. Można kupić stare książki, rosyjskie elementarze, ludowe instrumenty. W weekendy odbywaja się liczne koncerty.
Pejzaż stolicy Ukrainy rozświetlają lśniące w słońcu kopuły cerkwi. Największa jest słynna Ławra Peczerska z XI w., pięknie położona na wzgórzu, nad Dnieprem. Stąd roztacza się jeden z najlepszych widoków na miasto – z jednej strony historyczne stare dzielnice, z drugiej część lewobrzeżna, płaska i usiana monotonnymi blokowiskami. Początki monastyru sięgają 1051 r. i wiążą się z działalnością mnichów Antoniego i Teodozego.
Klasztor był ogromny, ale dużą część zniszczono w okresie komunizmu. Częściowo go odbudowano i obecnie Ławra składa się z kilkunastu budowli. Jest wśród nich cudowny sobór Uspienski, Cerkiew św. Ducha i nadbramna barokowa cerkiew Troicka. Nad nimi dominuje piękna barokowa dzwonnica, wystawiona w XVIII w. przez hetmana Ivana Mazepę. Koniecznie trzeba na nią wejść, by zobaczyć niezapomnianą panoramę Kijowa z wysokości 96 metrów.
Ławra zachowała charakter centrum kultury i religii. Są tu muzea, m.in. Muzeum Książki i Muzeum Sztuki Dekoracyjnej, działa Akademia Teologiczna. Nazwa klasztoru pochodzi od podziemnych pieczar, w których grzebano mnichów. Dziś to jedno z najświętszych miejsc Ukrainy, cel pielgrzymek. Zwiedzenie pieczar – w ciszy i ze świecą w ręku – dostarcza nieopisanych, wzruszających przeżyć.
Podążając szlakiem klasztorów i cerkwi, nie można ominąć Wydubickiego Monastyru, żeńskiego klasztoru św. Flory z barokową zabudową, czy XII-wiecznej cerkwi św. Cyryla, gdzie na wyblakłych już freskach wciąż trwa atmosfera średniowiecznego Kijowa.
Koniecznie trzeba zobaczyć sobór Sofijski, ufundowany w XI w. przez Jarosława Mądrego, wspaniałe dzieło sztuki bizantyjskiej. Tu odbywały się książęce koronacje i pogrzeby. Rozłożystą budowlę zdobi trzynaście lśniących kopuł, a wewnątrz olśniewające mozaiki i freski. Warto kupić dodatkowy bilet i wejść na emporę, gdzie zasiada podczas uroczystości rodzina książęca (stąd najlepiej widać unikalny fresk, który ją przedstawia). Ideowym wzorem dla tej budowli był kościół Mądrości Bożej (Hagia Sophia) w Konstantynopolu, skąd książę Włodzimierz przyjął chrzest.
W pobliżu soboru znajduje się słynna Złota Brama, która wiodła do miasta. Nad nią wznosiła się niewielka cerkiew św.Trójcy. Na murach wieszano ikony, które symbolicznie brały miasto w opiekę. To właśnie na tej bramie, jak głosi tradycja, Bolesław Chrobry wyszczerbił swój miecz. Ale nie zobaczymy śladów po Szczerbcu, bo Złota Brama jest rekonstrukcją.
Naprzeciw soboru Sofijskiego po drugiej stronie placu (w centrum stoi pomnik Bohdana Chmielnickiego) wznosi się bajkowy w barwach Monastyr o Złotych Kopułach z cerkwią św. Michała Archanioła z XII w., niemal doszczętnie zniszczoną w latach 1932-33 w związku z budową Centralnego Komitetu Partii Ukraińskiej. Socrealistyczny gigant miał przyćmić jej blask, co niestety w dużej mierze się udało. Fragmenty oryginalnej świątyni zobaczymy przez szklaną taflę na dziedzińcu.
Nieopodal na niewysokim wzgórzu znajdują się relikty kaplicy pałacowej, nazywanej cerkwią Dziesięcinną (książę przeznaczył 1/10 swych dochodów na jej budowę). To jeden z najstarszych śladów „perły Rusi” – średniowiecznego Kijowa. Stąd można wyruszyć na spacer po Andrzejewskim Zjeździe (Andrijiwskyj Uzwiz), uliczce, na której czas zatrzymał się w XIX w. łączyła ona niegdyś Górne Miasto z Podołem, dzielnicą kupiecką. Spacer rozpoczynamy od Soboru św. Andrzeja zbudowanego w 1754 r. przez Bartolomeo Rastrellego, w miejscu, gdzie według legendy przemawiał apostoł św. Andrzej. Lubił tu przychodzić Mikołaj Gogol, a w domu nr 13 w latach 1906-16 i 1918-19 mieszkał Michał Bułhakow (jest tu niewielkie muzeum).
Andrzejewski Zjazd to dziś swoisty Montmartre. W starych kamienicach pełno przytulnych kafejek i galerii. Artyści wystawiają obrazy na ścianach, straganach i trawnikach. Można być muzą portrecistów (oczywiście za opłatą) i kupić dosłownie wszystko: grafiki z widokami Kijowa, pudełeczka z motywami z rosyjskich bajek, tradycyjne hafty i matrioszki z twarzą ulubionego (lub przeciwnie) polityka. Nie brakuje rozłożonych na chodniku stoisk z pamiątkami z czasów sierpa i młota: plakatów z Leninem, wojskowych czapek, starych pocztówek.
Z Andrzejewskiego Zjazdu warto przejść się w stronę Podołu i jego wąskich, przytulnych uliczek. Przed rewolucją mieszkali tu kupcy i rzemieślnicy, w centrum, na placu Kontraktowym, odbywały się targi. W pobliżu mieści się słynna Akademia Mohylańska założona w 1632 r. przez metropolitę kijowskiego Piotra Mohyłę jako pierwsza wyższa uczelnia w Europie Wschodniej (funkcjonuje do dziś).
Kijów to także świetne muzea. Najcenniejszą kolekcją pochwalić się może Muzeum Sztuki Ukraińskiej ze zbiorem ikon od XIV do XX w. czy Muzeum Sztuki Rosyjskiej z dziełami m.in. Riepina i Wereszczagina