Temat: Gong xi fa cai Bądź szczęśliwy i bogaty w nowym roku!

Zwyczaje obchodzenia chińskiego nowego roku

( cały artykuł wraz ze zdjęciami na interesującej stronie: http://www.wielkiechiny.pl/chundao.php )

W okresie przednoworocznym wszedzie natykamy się na takie znaki. Jest to odwrócony do góry nogami znak oznaczający wiosnę (chun). Słowo 'odwrócić' jest homofonem słowa nadejść (oba wymawia się 'dao'). Znak na rysunku należy więc czytać "chun dao" czyli "nadeszła wiosna".


Pochodzenie


Pochodzenie Chińskiego Nowego Roku datuje się na wiele wieków wstecz, ale dokładne określenie jego początku nie jest możliwe. Znane jest kilka znaczeń słowa Nian, wszystkie one zgadzają się, że wcześniej było imieniem bestii, która zaczęła polować na ludzi w noc przed rozpoczęciem nowego roku. We współczesnym języku Chińskim oznacza rok. W Chinach jest także zwyczaj określany jako "festiwal wiosny", a obchody trwają przez ok. 15 dni.
Istnieje wiele opowieści i ich wariantów. Jedna z legend mówi, iż bestia Nian budziła powszechną grozę, miała wielką paszczę i mogła połknąć ogromną liczbę ludzi za jednym razem. Ludzie byli przerażeni. Na ratunek przyszedł im pewien starzec. Powiedział on bestii: "słyszałem, że masz duże możliwości, ale czy możesz połknąć inne bestie na Ziemi zamiast ludzi, którzy nie znaczą nic wobec twoich wrogów?" I potwór zjadł wiele innych bestii na Ziemi, które wcześniej również zabijały ludzi i ich zwierzęta. Po tym stary człowiek zniknął odjeżdżając na grzbiecie bestii Nian. Okazało się, że był to nieśmiertelny bóg. Odkąd Nian odszedł, wszystkie potwory przerażone skryły się w lasach. Ludzie zaczęli radować się swoim spokojnym życiem. Zanim jednak starzec odszedł, powiedział ludziom, aby przy końcu każdego roku wieszali na oknach i drzwiach dekoracje z czerwonego papieru, w ten sposób odstraszać będą potwora Nian, gdyby ten podkradł się znowu, ponieważ czerwony jest kolorem, którego potwory boją się najbardziej.


Inna opowieść mówi, jak to mieszkańcy wioski terroryzowanej przez potwora, postanowili pozbyć się bestii, która polując nachodziła sioła i gospodarstwa. W tym celu przygotowali się w sposób następujący. Gdy pewnej bezksiężycowej nocy bestia przybyła aby porwać kolejnego mieszkańca, ci zaczęli bić głośno w bębny i gongi, strzelać z fajerwerków, a także palić bambus (który w czasie palenia wydaje głośne "strzały"), bestia umęczona hałasem, padła, a mieszkańcy w mig ją dobili.
Od tej pory narodził się zwyczaj, aby w najzimniejszy dzień zimy strzelać z fajerwerków, dookoła drzwi domów zawieszać czerwone ozdoby, mające odstraszyć potwora.

Obecnie "nian" odnosi się do festiwalu wiosny, a ludzie często mówią"guo nian" co oznacza celebrowanie nowego roku bądź okres noworoczny, ale w głębszej warstwie także "przetrwać atak potwora nian"



Przygotowania

Chińczycy rozpoczynają przygotowania miesiąc wcześniej. Kiedy stary rok zbliża się ku końcowi, daje to ludziom możliwość wypełnienia osobistych celów. Przygotowując się do uroczystości Nowego Roku wielu Chińczyków stara się spłacić wszystkie długi i rozwiązać problemy. W interesach oznacza to podliczenie ksiąg rachunkowych i spłacenie pożyczek i opłat. Ludzie zaczynają również kupować prezenty i materiały na dekoracje, jedzenie i ubrania.



Ozdoby


Jest to odwrócony do góry nogami znak oznaczający wiosnę (chun). Słowo odwrócić jest homofonem słowa nadejść (dao). Znak obok należy czytać "chun dao" czyli "nadeszła wiosna" .
Bardzo często wiesza się go na drzwiach wejściowych do domu.



Fu oznacza szczęście, powodzenie. Podobnie jak "chun" należy wieszać ten znak do góry nogami - co oznacza "fu dao", czyli szczęście przyszło.
Znak ten można zobaczyć porozklejany wszędzie: w przejściach podziemnych, w sklepach, rastauracjach, szkołach



Jest to połączenie czterech znaków, które oznaczają "niech pieniądze i bogactwa napływają. Znak ten umieszcza się na drzwiach wejściowych do sklepów i restauracji.



Zwoje noworoczne, to pasy czerwonego papieru, naklejane dookoła drzwi. Na nich umieszczona jest sentencja mająca za zadanie przyciągnąć pod dach domu, mieszkania bądź firmy wszystko co dobre, a więc pieniądze, szczęście, powodzenie.

Istnieje bardzo wiele różnych zwojów, zasada jest jednak taka, że wieszać je należy parami; natomiast trzeci - umieszczony poziomo nad drzwiami (nazywa się 橫披 - hengpi) nie jest obowiązkowy.



Zwój noworoczny umieszczany
przy wejściu do firmy Zwój umieszczany przy wejściu do domu






Specyficzną dla Tajwanu ozdobą noworoczną jest ananas.

Jest tak dlatego, że w dialekcie używanym na Tawjanie słowo ananas wymawia się podobnie jak "rozkwit, rozwój, powodzenie"


Ananasy jako ozdoby do domu można kupić plastikowe, albo prawdziwe. Najbardziej wpadającym w oko obiektem jest kępka ananasów na zdjęciu poniżej.

Dodać należy, że nawet te żywe ozdoby sa niejadalne.






Obchody





W przeddzień Nowego Roku wszyscy członkowie rodziny spotykają się na tzw. "wspólnym posiłku" (ang. reunion dinner), zwanym 團圓飯 (tuanyuanfan) lub 年夜飯 (nianyefan). Składa się on zazwyczaj z ryby, kurczaka, dania wegetariańskiego oraz specjalnego dania słodkiego, które się nazywa Fa-choi. Wielu Chińczyków w Hong Kongu odwiedza po kolacji kwiaciarnię, aby zakupić specjalne kwiaty i owoce, które zapewnią im powodzenie i szczęście. Niektórzy kupią rośliny jako prezenty dla innych rodzin. Kwiaty oczywiście powinny mieć kolor czerwony.
Popularną rośliną na Nowy Rok są kwiaty brzoskwini, które symbolizują długie życie. 春節

Na kilka dni przed Nowym Rokiem każda rodzina jest zajęta sprzątaniem domu mając nadzieję na wypędzenie z niego nieszczęścia, które nagromadziło się przez ostatni rok. Sprzątanie w dzień Nowego Roku będzie oznaczało wymiatanie dobrego losu, który przyniesiony jest przez Nowy Rok.
Inne reguły, które należy przestrzegać to: mycie włosów, tłuczenie misek i talerzy, nie upuszczanie niczego na podłogę, nie kłócenie się, ani nie przeklinanie oraz nie ubieranie czarnych ubrań.

Dzień pierwszy - 切一迎神 (yingshen - "Powitanie bogów")
Jest to powitanie bogów ziemi i nieba. Wiele osób nie spożywa tego dnia mięsa, wierząc, że zapewni to długie i szczęśliwe życie.

Dzień drugi - 切二察祖 (chazu - "Złożenie hołdu przodkom")
Tego dnia Chińczycy modlą się do swoich przodków, tak samo zresztą jak i do bóstw. Są wyjątkowo uprzejmi w stosunku do psów i dobrze je karmią, gdyż wierzą że tego dnia przypadają urodziny wszystkich psów.

Dzień piąty -切五接財神(jiecaishen) lub też 破五(powu)
Tego dnia Chińczycy nie opuszczają domu aby powitac bóstwo bogactwa. Nikt nie odwiedza innych, gdyż wierzy się, że przyniesie to pecha obu stronom.

Dzień dziewiąty - 切九: 天公神 - 玉皇大帝誕辰
Jest to dzień urodzin Nefrytowego cesarza - czas, aby złożyć mu ofiarę. O północy ludzie modlą się do Boga Niebios (Tiangong)


Jedzenie noworoczne

Są to dania specjalnie szykowane na czas nowego roku.
Ciasto noworoczne (rodzaj puddingu)
Może mieć wiele smaków - na zdjęciu ciemnobrązowe zrobione jest z dodatkiem czerwonej fasoli, jaśniejsze - z czarnym cukrem.
Przed zjedzeniem należy je podgrzać w piekarniku.



Ciastko bogactwa (fa) podobne do biszkoptu.
Może być zrobione z różnymi dodatkami smakowymi, lub zmieniającymi kolor. Na zdjęciu cistko z dodatkiem czarnego cukru. Wilgotnością, konsystencją i smakiem przypomina zwykły polski chleb, jednak nie na tyle, żeby dać się nabrać.





(juzi) - mandarynki, zwane także 金桔 (jinjie) lub 福橘 (fuju)



Zwyczaje noworoczne

Jednym z najważniejszych wymogów jest bycie szczęśliwym cały dzień, ponieważ jest to Nowy Rok i każdy powinien być szczęśliwy na nowy początek.
Taniec lwa i czerwone lampiony są używane do odstraszenia potwora noworocznego i złego losu.
Taniec lwa jest bardzo charakterystyczny dla Chińskiego Nowego Roku, jego tradycja sięga tysięcy lat. Lwy w chińskiej kulturze są uważane za mityczne potwory, ponieważ w Chinach nie ma prawdziwych lwów. Według legendy Chiński cesarz miał sen, w którym został zaatakowany przez demony i uratowany przez lwa. Z tego właśnie snu pochodzi taniec lwa.
W dzień Nowego Roku każdy kto nie jest zamężny lub żonaty otrzyma koperty z monetami, jednocześnie każdy kto jest zamężny lub żonaty powinien dawać pieniądze. Dawanie pieniędzy jest znakiem powodzenia i dobrobytu. Koperty, koniecznie czerwone (紅包 hongbao lub 英式yingshi - czerwene kieszonki) zawierają również życzenia powodzenia w szkole, oraz dużo pieniędzy, a także rychłego zamążpójścia.

Noworoczny prezent dla dzieci

Czerwone koperty, dawane dzieciom w czasie obchodów nowego roku, to prezent urodzinowy - bowiem Nowy Rok jest chwilią, w której do wieku osoby dolicza się kolejny rok życia.

Symbolika jest następująca:
bambus i obiekty na nim to noworoczne fajerwerki (pamiętamy, że bambus to najstarsze i najprymitywniejsze petardy)
Napisy na latarniach umieszczone są bez wzajemnego związku: "chun" - wiosna, "man" - obfitość jedzenia, "fu" - szczęście i powodzenie.
W górnej części znajduje się napis "Życzenia nworoczne"

Koperta na zdjęciu jest eklektyczna - jest tam wiele symboli, które są ze sobą niezbyt dobrze połączone.





Życzenia
祝賀的話(zhuhe de hua) - to życzenia pomyślności,
吉祥話 (jixianghua) - dosłownie oznacza to "słowa szczęcia"



Przed nowym rokiem można zakupić ozdoby, symbole szczęścia, napisy i inne przedmioty mające przynieść domowi szczęście i bogactwo.




Tradycyjnym pozdrowieniem w okresie nowego roku jest 恭喜發財 (gong xi fa cai) oznacza dosłownie "Gratuluję i życzę wiele bogactwa", jednak tłumaczy się jako "Bądź szczęśliwy i bogaty". Co ciekawe, wielu Chińczyków na Tajwanie pozdrawia się używając dialektu kantońskiego: "Kung hei fat choi" lub "Gung Hay Fat Choi". jest to prawdopodobnie spowodowane wpływem filmów oraz licznych kontaktów handlowych.

Obecnie pozdrawiają się prostym "Szczęśliwego nowego roku"



Albo "Spełnienia życzeń w nowym roku"

źródło: http://www.wielkiechiny.pl/chundao.php