пропозиції роботи
Piotr Szmyd archeolog
Temat: Skansen Archeologiczny Karpacka Troja
Skansen archeologiczny „Karpacka Troja” w TrzcinicyAn Outline of the Trzcinica Open-Air Archaeological Museum Project
Na bazie odkryć archeologicznych dokonanych w Trzcinicy powstał w 1998 roku pomysł stworzenia na grodzisku i u jego podnóża skansenu archeologicznego. Przystąpiono do przygotowania koniecznych działań administracyjnych oraz wykupu ziemi pod skansen. Przygotowano koncepcję naukową oraz projekt, którego celem było stworzenie nowej atrakcji kulturalnej i turystycznej, poprawa atrakcyjności kulturowej i turystycznej Podkarpacia oraz ochrona europejskiego dziedzictwa kulturowego. Projekt Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy – atrakcją turystyczną regionu zakładał utworzenie skansenu archeologicznego i kompleksu turystycznego na obszarze ponad 8 ha powierzchni. W jego skład wchodzi teren grodziska „Wały Królewskie” o powierzchni 4,84 ha, wpisany do rejestru zabytków oraz obszar u jego podnóża, o powierzchni 3,22 ha zwany parkiem archeologicznym. Na grodzisku zostało zrekonstruowanych 9 odcinków wałów obronnych, fragment drogi z bramą i dwa domy z epoki brązu oraz brama wczesnośredniowieczna, 4 chaty słowiańskie, czynne źródło z X wieku i miejsce ukrycia skarbu. Wybudowane zostały ścieżki i drogi dla zwiedzających oraz pawilon biletowy. Planowana jest budowa platformy widokowej. W parku archeologicznym zbudowany został pawilon wystawowy o powierzchni ok. 1800 m2 z salą wystawową, konferencyjną, pomieszczeniem na lekcje muzealne i zajęcia oświatowe, zapleczem administracyjnym, technicznym i obsługującym zwiedzających, pracowniami, magazynem, portiernią. Zrekonstruowana została wioska kultury Otomani-Füzesabony, sprzed 3,5 tys. lat oraz wioska słowiańska z IX wieku. Przygotowany został plac na festyny oraz parking o pow. 2000 m2, zbudowano ścieżki, drogi dojazdowe i oczka wodne. Całość jest ogrodzona i dozorowana.
Wszystkie rekonstrukcje zostały wykonane w oparciu o wyniki badań naukowych i dostępną w tym zakresie wiedzę i mają na celu jak najwierniejsze odtworzenie rzeczywistości historycznej. Projekt skansenu uwzględnia wyjątkowy charakter tego miejsca, położenie, wyniki badań naukowych i cele funkcjonalno-użytkowe. Wybór założeń technologicznych i zastosowanych rozwiązań technicznych został podyktowany specyfiką miejsca jakim jest zabytkowe grodzisko i jego otoczenie oraz troską o jak najmniejszą ingerencję w zabytkową substancję ufortyfikowanych osad. Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy jest Oddziałem Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.
Pomysłodawcą skansenu i głównym twórcą projektu jest J. Gancarski – badacz grodziska. Konsultacjami naukowymi i merytoryczną pomocą służyli: prof. dr hab. J. Machnik, prof., dr hab. P. Valde-Nowak, prof. dr hab. J. Poleski oraz PhDr. D. Gasaj i PhDr. L. Olexa. Dokumentację projektową przygotował Zespół Usług Projektowych i Wykonawczych inż. Wacława Krzanowskiego w Krośnie.
Projekt Skansen archeologiczny „Karpacka Troja” w Trzcinicy – atrakcją turystyczną regionu został dofinansowany przez Mechanizmy Finansowe EOG. Budowa skansenu rozpoczęła się w październiku 2007 roku, a zakończona została w listopadzie 2009 roku. Kwota przyznanego dofinansowania wyniosła 1.747.086 euro. Pozostałą część kosztów pokryły Urząd Marszałkowski w Rzeszowie oraz samorządy lokalne. Skansen został zniszczony przez powódź 4 czerwca 2010 roku i odbudowany ze środków MSWiA. Dla zwiedzających został otwarty 24 czerwca 2011 roku.
Wystawa stała została przygotowana przez Muzeum Podkarpackie w Krośnie wg. scenariusza J. Gancarskiego i K. Gierlacha. Zabytki prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Jaśle oraz Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Na wystawie prezentowane są także kopie zabytków z terenu Polski, Słowacji i Węgier.
