Temat: Czy lekarz może wykorzystywać badania swoich pacjentów do...

Lekarz nie może podawać do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta bez jego zgody (art. 40 ust. 4 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty). Jednak nie dotyczy to danych, które nie wpłyną na rozpoznanie tożsamości pacjenta, o charakterze w ogóle uniemożliwiającym jego rozpoznanie.

W związku z tym, umieszczenie dokumentów, które pozwalają do rozpoznanie tożsamości pacjenta bez jego zgody, jest niezgodne z ustawą.

Co innego, jeżeli
1) pacjent wyraził na to zgodę lub
2) na podstawie umieszczonych dokumentów rozpoznanie tożsamości pacjenta nie jest możliwe.

Problem może pojawić się z oceną, jakie dane umożliwiają rozpoznanie pacjenta – wskazują prawnicy z firmy MedicusLex, zajmującej się świadczeniem ochrony prawnej przedstawicielom zawodów medycznych. Odpowiedź zależy zazwyczaj od konkretnego przypadku. Pomocny może okazać się zakres informacji, które są objęte tajemnicą lekarską. Należą do nich m.in. dane umieszczone w historii choroby, fakty stwierdzone przez lekarza bądź przekazane mu przez drugiego lekarza, dane wskazane przez leczonego oraz ujawnione w związku z żądaniem pacjenta, różnego rodzaju dokumenty i materiały dotyczące postawionej diagnozy lub związane z leczeniem (notatki, zaświadczenia, kartoteki).

Warto pamiętać także o art. 27 ustawy o ochronie danych osobowych, zgodnie z którym:

1. Zabrania się przetwarzania danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, jak również danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym oraz danych dotyczących skazań, orzeczeń o ukaraniu i mandatów karnych, a także innych orzeczeń wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.

2. Przetwarzanie danych, o których mowa w ust. 1, jest jednak dopuszczalne, jeżeli:

1) osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę na piśmie, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych,
2) przepis szczególny innej ustawy zezwala na przetwarzanie takich danych bez zgody osoby, której dane dotyczą, i stwarza pełne gwarancje ich ochrony,
3) przetwarzanie takich danych jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby, gdy osoba, której dane dotyczą, nie jest fizycznie lub prawnie zdolna do wyrażenia zgody, do czasu ustanowienia opiekuna prawnego lub kuratora,
4) jest to niezbędne do wykonania statutowych zadań kościołów i innych związków wyznaniowych, stowarzyszeń, fundacji lub innych niezarobkowych organizacji lub instytucji o celach politycznych, naukowych, religijnych, filozoficznych lub związkowych, pod warunkiem, że przetwarzanie danych dotyczy wyłącznie członków tych organizacji lub instytucji albo osób utrzymujących z nimi stałe kontakty w związku z ich działalnością i zapewnione są pełne gwarancje ochrony przetwarzanych danych,
5) przetwarzanie dotyczy danych, które są niezbędne do dochodzenia praw przed sądem,
6) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadań administratora danych odnoszących się do zatrudnienia pracowników i innych osób, a zakres przetwarzanych danych jest określony w ustawie,
7) przetwarzanie jest prowadzone w celu ochrony stanu zdrowia, świadczenia usług medycznych lub leczenia pacjentów przez osoby trudniące się zawodowo leczeniem lub świadczeniem innych usług medycznych, zarządzania udzielaniem usług medycznych i są stworzone pełne gwarancje ochrony danych osobowych,
8) przetwarzanie dotyczy danych, które zostały podane do wiadomości publicznej przez osobę, której dane dotyczą,
9) jest to niezbędne do prowadzenia badań naukowych, w tym do przygotowania rozprawy wymaganej do uzyskania dyplomu ukończenia szkoły wyższej lub stopnia naukowego; publikowanie wyników badań naukowych nie może następować w sposób umożliwiający identyfikację osób, których dane zostały przetworzone,
10) przetwarzanie danych jest prowadzone przez stronę w celu realizacji praw i obowiązków wynikających z orzeczenia wydanego w postępowaniu sądowym lub administracyjnym.
MedicusLex

Temat: Czy lekarz może wykorzystywać badania swoich pacjentów do...

Czy lekarz może wystawić sam sobie zwolnienie lekarskie?

Do wystawiania zaświadczeń lekarskich dotyczących czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, konieczności osobistego sprawowania przez ubezpieczonego opieki nad chorym członkiem rodziny uprawniony jest lekarz, który uzyskał odpowiednie upoważnienie w formie decyzji z ZUS-u.

Aby lekarz mógł być upoważniony do wystawiania zaświadczeń przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, musi posiadać prawo wykonywania zawodu. Ponadto powinien złożyć pisemne oświadczenie, że zobowiązuje się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy (art. 54 i art. 55 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2010.77.512 ze zmianami, zwana dalej ustawą).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi rejestr lekarzy, lekarzy dentystów, felczerów i starszych felczerów, którzy zgłosili wniosek w sprawie upoważnienia ich do wystawiania zaświadczeń lekarskich.

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wystawianiu zaświadczeń lekarskich ZUS może, cofnąć upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich na okres nieprzekraczający 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji. Cofniecie uprawnienia następuje w szczególności, gdy zaświadczenie lekarskie zostało wystawione:
1) bez przeprowadzenia bezpośredniego badania,
2) bez udokumentowania rozpoznania stanowiącego podstawę orzeczonej czasowej niezdolności do pracy.

Co z zwolnieniem wystawionym samemu sobie?

Ustawa ani inne regulacje prawne (w tym Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 lipca 2005 r. w sprawie orzekania o czasowej niezdolności do pracy (Dz. U. z dnia 4 sierpnia 2005 r.)) nie zawierają zapisu, który zabraniały lub ograniczał możliwość wystawiania zaświadczeń lekarskich przez lekarza dla samego siebie. W związku z tym należy uznać, że jest nie jest to zabronione. Zawsze jednak trzeba przestrzegać zasad wystawiania zaświadczeń.
Przy orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasową niezdolność do pracy ubezpieczonego, ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i warunków pracy. Zaświadczenie wystawiane jest na czas, w którym ubezpieczony powinien powstrzymać się od pracy ze względu na stan zdrowia.
Orzekanie następuje wyłącznie po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny i jest dokumentowane w indywidualnej dokumentacji medycznej ubezpieczonego. W związku z tym przyczyna zwolnienia musi mieć taki charakter, aby lekarz mógł ją samodzielnie u siebie rozpoznać i zbadać.
Kontrola wystawianych zaświadczeń

Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli, która wykonują lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Kontrola formalna zaświadczeń lekarskich polega ona na sprawdzeniu, czy zaświadczenie nie zostało sfałszowane oraz czy zostało wydane zgodnie z przepisami dotyczącymi zasad i trybu ich wystawiania. Należy sprawdzić, czy wszystkie pola formularza zostały odpowiednio wypełnione oraz czy na zwolnieniu znajduje się pieczęć zakładu opieki zdrowotnej i podpis uprawnionego lekarza. Kontrolę formalną może przeprowadzić zarówno ZUS, jak i pracodawca, który wypłaca zasiłek.

MedicusLex